Thúc đẩy các giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định

Tại điểm cầu Nghệ An, các đồng chí Tỉnh ủy viên: Nguyễn Văn Đệ - Phó Chủ tịch UBND tỉnh và Phùng Thành Vinh – Giám đốc Sở NN&PTNT cùng chủ trì cuộc họp; tham dự có lãnh đạo các Sở, ngành, địa phương, đơn vị có liên quan.

Ngày 23/10/2017, EC cảnh báo “Thẻ vàng” đối với hoạt động khai thác IUU của ngành Thủy sản Việt Nam và yêu cầu thực hiện các khuyến nghị.

Từ đó đến nay, EC đã tổ chức 03 đợt kiểm tra thực tế tại Việt Nam vào tháng 5/2018, tháng 11/2019 và tháng 10/2022. Qua thực tế kiểm tra, Đoàn EC đã có đánh giá sơ bộ, ghi nhận quyết tâm chính trị của Việt Nam về chống khai thác IUU; đã có nhiều chuyển biến tích cực hơn so với lần thanh tra thực tế vào năm 2019.

Tuy nhiên, theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Lê Minh Hoan bên cạnh những kết quả đạt được, thực tế việc tổ chức triển khai Luật Thủy sản, các quy định chống khai thác IUU còn chưa đồng bộ, xuyên suốt giữa các địa phương; vẫn còn nhiều địa phương thực hiện chưa đạt yêu cầu.

Công tác quản lý đội tàu theo quy định của pháp luật đã có tiến bộ tuy nhiên vẫn chưa quản lý được toàn bộ đội tàu hiện có; việc đăng ký tàu cá, cấp Giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị VMS chưa hoàn thành theo quy định; cập nhật dữ liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase) chưa đầy đủ.

Tình trạng tàu cá tham gia hoạt động khai thác thủy sản chưa đảm bảo đủ điều kiện, không thông báo trước khi cập cảng, rời cảng, khai thác sai vùng, chất lượng Nhật ký khai thác không đảm bảo vẫn tiếp tục diễn ra. Tình trạng tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài vẫn xảy ra, diễn biến phức tạp.

Tại cuộc họp, đại diện lãnh đạo Bộ Quốc phòng đã báo cáo cụ thể tình hình vi phạm của các tàu cá khai thác hải sản. Theo đó, hiện nay vẫn còn tình trạng ngư dân cố tình vi phạm trong hoạt động khai thác hải sản mà chủ yếu là thuyền trưởng. Cùng với đó, có sự tiếp tay từ bên ngoài dẫn đến có hành vi môi giới đưa tàu cá ra vùng biển nước ngoài để đánh bắt hải sản trái phép. Đại diện lãnh đạo Bộ Quốc phòng đề nghị cần tăng cường mức xử phạt để răn đe, đồng thời điều tra bóc tách các đường dây môi giới, móc nối đưa tàu cá đi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Lãnh đạo Cục Kiểm ngư cũng đã báo cáo kết quả của Đoàn kiểm tra của Bộ Nông nghiệp và PTNT tại tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu và tỉnh Bình Định về những nội dung liên quan để làm việc với Đoàn thanh tra của Ủy ban Châu Âu lần thứ 4. Lãnh đạo Bộ Ngoại giao thông tin về những nhận xét, đánh giá của EU và dự kiến thời gian có thể được EC gỡ “Thẻ vàng”. Lãnh đạo Bộ Công an báo cáo về các phương thức, thủ đoạn và kết quả đấu tranh, xử lý đường dây môi giới đưa tàu cá ngư dân đi nước ngoài khai thác trái phép...

Lãnh đạo các tỉnh: Bà Rịa Vũng Tàu, Bình Định, Khánh Hòa, Kiên Giang, Cà Mau đã báo cáo cụ thể về các vụ việc tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài và công tác xử lý vi phạm.

Phát biểu kết luận cuộc họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, thời gian qua, chúng ta đã rất tích cực trong triển khai các giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Các ngành, các địa phương đã rất tích cực trong việc triển khai các giải pháp để nâng cao ý thức của ngư dân; củng cố hành lang pháp lý, hoàn thành thể chế; có biện pháp trong quản lý phương tiện phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương; quản lý tình hình đánh bắt ngoài khơi của các tàu cá; xử lý vi phạm đánh bắt hải sản.

 Thủ tướng Chính phủ đã giao nhiệm vụ cụ thể cho từng Bộ, ngành, địa phương, đơn vị có liên quan để chấm dứt những hạn chế, tồn tại trong chống khai thác IUU. Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh cần phải thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, tồn tại để khắc phục. Song việc này liên quan đến sinh kế của người dân, do đó không thể thực hiện trong ngày một ngày hai. Cần phải tính đến việc xây dựng sinh kế của người dân bằng việc chuyển đổi nghề nghiệp. Bên cạnh đó cần phải bảo vệ môi trường, vấn đề này không phải chờ tới cảnh báo của EC, đây là việc chúng ta phải làm để bảo vệ môi trường sinh thái biển tốt hơn góp phần bảo vệ môi trường nói chung. Phải nâng cao ý thức của người dân trong thực thi pháp luật, tăng cường công tác kiểm tra giám sát của lực lượng chức năng; tiếp tục hoàn thiện thể chế, tăng cường cơ sở vật chất cho các lực lượng chức năng để thực thi nhiệm vụ. Đồng thời tăng cường công tác nuôi trồng, chế biến thủy sản để hạn chế việc đánh bắt.

 Nhắc lại quan điểm xuyên suốt của Đảng, Nhà nước ta là các cấp, các ngành và người dân phải nâng cao ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường biển, nguồn lợi thủy sản giữa đại dương, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh dù EC gỡ hay không gỡ “Thẻ vàng” thì đây vẫn là trách nhiệm của chúng ta đối với ngư dân, môi trường, sự phát triển của đất nước, đối với nghĩa vụ quốc tế...