Cuộc đời cao đẹp và sự nghiệp vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh có tầm ảnh hưởng to lớn đến tiến trình lịch sử dân tộc và nhân loại, được Nhân dân ta và bạn bè quốc tế đánh giá rất cao. Nhiều công trình tôn vinh và tưởng niệm Người đã được xây dựng trên cả nước và nhiều quốc gia trên thế giới. Tại thành phố Vinh, công trình Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ với chủ đề “Bác Hồ với quê hương Nghệ An” được khánh thành năm 2003, nhân dịp kỷ niệm 113 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là một công trình văn hóa - chính trị mang tầm cỡ quốc gia, một tác phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao thể hiện tình cảm thiêng liêng và lòng biết ơn vô hạn của Đảng bộ, Nhân dân Nghệ An nói riêng và Nhân dân cả nước nói chung đối với Bác Hồ kính yêu. Cùng với các di tích, công trình và địa điểm lưu niệm về Chủ tịch Hồ Chí Minh trên mọi miền Tổ quốc, Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ là nơi tuyên truyền, gìn giữ và phát huy giá trị tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, là địa điểm trang trọng để tổ chức các sự kiện chính trị - văn hóa và đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của Nhân dân.
Để quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị công trình đặc biệt này, UBND tỉnh Nghệ An đã ra Quyết định số 1288/QĐ.UB-TC ngày 10/4/2003 về việc thành lập Ban Quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ trực thuộc Sở Văn hóa Thông tin. Bên cạnh đó công trình cũng được đưa vào danh mục bảo vệ trọng điểm, Bộ Công an đã giao Công an tỉnh Nghệ An thành lập Đội Cảnh sát bảo vệ mục tiêu Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ.
Trải qua 20 năm xây dựng và phát triển, Ban Quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được tỉnh và ngành giao phó, đáp ứng kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.
Về công tác bảo vệ, duy tu, bảo dưỡng và hoàn thiện công trình
Hai mươi năm qua, BQL Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ đã phối hợp với Đội Cảnh sát bảo vệ mục tiêu cùng các đơn vị Công an tỉnh, TP. Vinh, phường Trường Thi và các lực lượng liên quan đã đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình và hàng chục đoàn lãnh đạo Đảng, Nhà nước, hàng trăm sự kiện chính trị - văn hóa được tổ chức tại Quảng trưởng, hàng chục triệu lượt khách tham quan, tưởng niệm, du lịch và vui chơi giải trí tất cả các ngày trong tuần. Các lực lượng bảo vệ thường trực 24/24 giờ bất kể nắng, mưa; vượt qua mọi khó khăn gian khổ để canh gác Tượng đài Bác Hồ, giữ gìn an ninh trật tự cho mọi hoạt động diễn ra an toàn trong bất cứ hoàn cảnh nào. Đó là thành quả của tinh thần trách nhiệm, ý thức chính trị, tình cảm yêu kính lãnh tụ, lòng tận tụy vì Nhân dân phục vụ và sự nghiêm túc khoa học trong xây dựng và thực hiện Quy chế phối hợp hoạt động giữa các lực lượng liên quan.
Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ là một công trình văn hóa lớn, bao gồm nhiều hạng mục ngoài trời trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt của xứ Nghệ nắng lắm mưa nhiều, thiên tai thường xuyên xảy ra, điều kiện kính phí còn hạn chế nhưng với tinh thần trách nhiệm cao, tất cả các hạng mục công trình đều được duy tu, bảo dưỡng thường xuyên, nhất là Tượng đài Bác Hồ, đáp ứng yêu cầu tổ chức các hoạt động chính trị - xã hội trong mọi thời điểm, mọi tình huống. Núi Chung mô phỏng giờ đây đã trở thành một rừng cây lưu niệm tươi tốt, là lá phổi xanh giữa lòng thành phố. Mùa nào hoa ấy, khuôn viên Quảng trường trăm hoa đua sắc rực rỡ níu chân du khách muôn phương. Không gian luôn được chăm sóc sạch sẽ, xứng đáng là địa điểm xanh - sạch - đẹp tiêu biểu của thành Vinh.
Bên cạnh sự đầu tư của Nhà nước, Ban Quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ đã tích cực, chủ động trong công tác xã hội hóa, vận động được hàng tỷ đồng từ các tổ chức, cá nhân để góp phần hoàn thiện cơ sở vật chất cho hoạt động của đơn vị như xây dựng phòng tiếp khách VIP, hàng rào di động bằng inoc hai đầu đường diễu hành, hệ thống bốt gác và ki ốt dịch vụ, phòng trực đón tiếp khách tham quan, tưởng niệm…
Về công tác phát huy giá trị công trình
Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ là điểm đến hấp dẫn của du khách muôn phương. Qua 20 năm đưa vào hoạt động, Quảng trường Hồ Chí Minh đã đón tiếp hơn 50 triệu lượt khách đến tham quan, tưởng niệm, vui chơi giải trí. Trung bình mỗi năm đón 3,5 triệu lượt người, tổ chức hướng dẫn cho hơn 1.000 đoàn khách. Hầu hết các đoàn đều có ấn tượng tốt đẹp về sự trang trọng, hoành tráng của công trình cũng như sự tiếp đón chu đáo, nhiệt tình của cán bộ Quảng trường. Ngoài ra, từ tinh mơ cho đến 22 giờ hàng ngày, hệ thống phát thanh tự động luôn vang lên những bài ca bản nhạc ca ngợi quê hương, đất nước, Đảng, Bác Hồ, nội quy, quy chế tham quan cũng như các chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, tỉnh Nghệ An và của ngành… Vì vậy, Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ đã được UBND tỉnh Nghệ An ra quyết định công nhận là điểm du lịch cấp tỉnh.
Điểm nhấn trong hoạt động nghiệp vụ của Ban Quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ là tổ chức nghi lễ dâng hoa, tưởng niệm cho các đoàn khách. Mỗi năm có trên 400 đoàn dâng hoa, tưởng niệm. Trong các chuyến về thăm, làm việc với Đảng bộ, Nhân dân tỉnh Nghệ An, các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước, các ban, bộ, ngành Trung ương đều dành thời gian để đến dâng hương, dâng hoa tại Tượng đài Bác Hồ, trồng cây lưu niệm tại núi Chung mô phỏng. Hàng ngàn đoàn đại biểu đến từ các tỉnh, thành phố, thị xã trong cả nước cũng như tất cả các huyện, thành phố, thị xã trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã đến dâng hương, dâng hoa, báo công với Bác tại Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ.
Với không gian trang trọng tọa lạc ở trung tâm thành phố, Quảng trường Hồ Chí Minh cũng là địa điểm thường xuyên được lựa chọn để tổ chức các các sự kiện chính trị, xã hội, văn hóa lớn, được truyền hình trực tiếp trên sóng của Đài truyền hình Việt Nam, Đài PTTH Nghệ An và một số tỉnh thành khác. Tiêu biểu như Lễ khai mạc năm du lịch quốc gia tại Nghệ An, khai mạc Lễ hội Làng Sen cấp tỉnh và cấp toàn quốc, Lễ kỷ niệm 990 năm Danh xưng Nghệ An; Lễ đón Bằng ghi danh Dân ca, Ví, Giặm Nghệ Tĩnh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Lễ vinh danh và kỷ niệm 250 năm sinh và 200 năm mất nữ sĩ Hồ Xuân Hương - Danh nhân văn hóa thế giới... Nhiều chương trình nghệ thuật đặc sắc được tổ chức phục vụ miễn phí cho Nhân dân trong các ngày lễ lớn, chào mừng các sự kiện của tỉnh và cả nước, đón chào năm mới với cầu truyền hình trực tiếp và màn pháo hoa rực rỡ đêm giao thừa... Trung bình mỗi năm tại Quảng trường tổ chức 10 - 12 sự kiện lớn với quy mô cấp toàn quốc, cấp tỉnh; mỗi tháng đơn vị phối hợp tổ chức 5-10 chương trình quy mô cấp ngành, đơn vị,... Ngoài ra, vài năm nay, vào các tối thứ 6 và thứ 7 hàng tuần, tại Quảng trường Hồ Chí Minh đều diễn ra chương trình diễn xướng dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh. Chương trình diễn xướng đã góp phần làm cho dân ca Ví, Giặm ngày càng được lan tỏa, được thấm sâu vào mọi tầng lớp nhân dân.
Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ đã và đang từng bước trở thành trung tâm giáo dục truyền thống, nơi tổ chức các hoạt động thực hiện cuộc vận động Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức phong cách Hồ Chí Minh. Hẩu hết các tổ chức, đơn vị thuộc mọi thành phần đều lựa chọn Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ để thực hiện nghi lễ phát động thi đua, báo công với Bác Hồ, kết nạp đảng viên, đoàn viên, đội viên, lễ xuất quân, lễ khai mạc các giải thể thao,…
Trong nhiều năm qua, Quảng trường Hồ Chí Minh phối hợp với Bảo tàng Hồ Chí Minh, Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch và các đơn vị trong tỉnh tổ chức trưng bày các chuyên đề về Chủ tịch Hồ Chí Minh như: “Hồ Chí Minh - Những nét phác họa chân dung”, “Hồ Chí Minh - Người sáng lập và rèn luyện Đảng cộng sản Việt Nam”, “Hồ Chí Minh - Ánh sáng soi đường”, “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, “Những tấm gương bình dị mà cao quý”… triển lãm tranh cổ động tấm lớn,... Những cuộc trưng bày này đã thu hút hàng trăm đoàn với hàng nghìn lượt khách đến tham quan, nghe thuyết minh về cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trung bình mỗi năm, tại Quảng trường tổ chức 3 - 4 cuộc trưng bày, mỗi đợt trưng bày có hàng trăm ngàn lượt người tham quan, hàng ngàn lượt người chia sẻ, hưởng ứng, trong đó có rất nhiều đoàn, đối tượng là cán bộ, đảng viên, các tổ chức, đoàn thể chính trị, xã hội học sinh, sinh viên, lực lượng vũ trang, Hội Cựu chiến binh, Hội Phụ nữ... tạo sự lan tỏa việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Ngoài ra, đơn vị còn xây dựng và tổ chức tuyên truyền trên trang website, cung cấp nhiều thông tin bổ ích về cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, về công trình Tượng đài Bác Hồ và Quảng trường Hồ Chí Minh cũng như hoạt động của đơn vị. Trong những năm gần đây, Quảng trường tổ chức nói chuyện truyền thống về Bác Hồ tại các trường học và địa phương trong tỉnh. Các cuộc nói chuyện chuyên đề đã tạo sự lan tỏa sâu rộng đến các chiến sĩ, các em học sinh và mọi tầng tầng lớp nhân dân.
Với không gian thiêng, thoáng đãng, cảnh quan rực rỡ cờ hoa, Quảng trường Hồ Chí Minh trở thành điểm sinh hoạt văn hóa, thể thao cộng đồng thường nhật không thể thiếu đối với Nhân dân thành phố Vinh và du khách muôn phương trong những dịp về thăm Nghệ An. Nhiều nét đẹp văn hóa mới đã hình thành sau khi Quảng trường ra đời góp phần to lớn vào việc nâng cao đời sống cộng đồng. Trước thềm năm mới, hàng vạn người dân đến với Quảng trường Hồ Chí Minh đón nhận thời khắc chuyển giao năm cũ sang năm mới. Quảng trường Hồ Chí Minh trở thành một trong những điểm cầu truyền hình quen thuộc đối với cán bộ, đảng viên, Nhân dân cả nước trong suốt nhiều năm qua. Mỗi dịp đến với Quảng trường Hồ Chí Minh, du khách và Nhân dân được hòa mình vào trong không gian văn hóa đặc sắc, thẩm nhận các giá trị văn hóa của vùng quê xứ Nghệ và cũng là dịp để hiểu hơn, thấm nhuần hơn những giá trị văn hóa Hồ Chí Minh.
Về công tác xây dựng cơ quan và hoạt động chi bộ, các đoàn thể
Trong những năm đầu mới thành lập, BQL Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ chưa có trụ sở làm việc phải đi thuê mướn. Đến năm 2011, Ban đã có trụ sở khang trang đẹp đẽ, tạo điều kiện cho hoạt động quản lý và tác nghiệp. Bộ máy tổ chức, cán bộ cũng dần dần được hoàn thiện và phát triển. Từ chỗ chỉ có 12 cán bộ biên chế và một số hợp đồng lao động, đến nay đã có 21 biên chế và hợp đồng lao động. Lãnh đạo Ban gồm Trưởng ban và 2 Phó Trưởng ban, có 03 phòng chuyên môn. Cán bộ có trình độ Đại học là 11 người, thạc sỹ 03 người. Ban đã chủ động tham mưu cho ngành và UBND Tỉnh sửa đổi bổ sung quy định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức, bộ máy phù hợp với tình hình mới, thường xuyên hoàn thiện hệ thống quy chế, quy định nội bộ và công tác phối hợp hoạt động, đảm bảo vận hành thông suốt, hiệu quả mọi hoạt động, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, được tặng thưởng nhiều Bằng khen của Bộ VHTTDL, UBND tỉnh. Chi bộ Ban có 14 đảng viên, thực sự là hạt nhân nòng cốt lãnh đạo mọi hoạt động của Ban, nhiều năm được xếp loại chi bộ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Công đoàn Ban là một trong những đơn vị mạnh của công đoàn ngành Văn hóa Thể thao, đã làm tốt công tác thi đua, vận động, giáo dục, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho đoàn viên. Công đoàn Ban đã tham gia và đạt nhiều giải cao trong các cuộc thi văn nghệ, thể dục thể thao, tìm hiểu pháp luật, nghiệp vụ do các cơ quan cấp trên tổ chức. Chi đoàn Ban cũng là một chi đoàn mạnh của Đoàn Thanh niên ngành VH&TT, có nhiều thành tích và đóng góp xứng đáng cho phong trào thanh niên của ngành.
Ban đã chủ động, sáng tạo trong tổ chức các hoạt động dịch vụ phù hợp với chức năng nhiệm vụ, đảm bảo tự chủ một phần kinh phí thực hiện công tác chuyên môn và từng bước nâng cao đời sống cho cán bộ, viên chức và người lao động, tạo điều kiện cho họ an tâm, phấn khởi làm việc, gắn bó lâu dài với đơn vị.
Qua hai mươi năm xây dựng và phát triển, có thể nói, Ban Quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, đáp ứng được yêu cầu của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo tỉnh và nhu cầu, tình cảm của Nhân dân trong và ngoài tỉnh cũng như du khách quốc tế. Tuy vậy, vẫn còn đó những hạn chế, khó khăn vướng mắc ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ đòi hỏi Ban cần phải quyết tâm hơn nữa, năng động hơn nữa, sáng tạo hơn nữa trong quản lý và tổ chức các hoạt động của mình. Đoàn kết phấn đấu để từng bước đưa Quảng trường Hồ Chí Minh trở thành Trung tâm giáo dục truyền thống yêu nước và cách mạng, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; trung tâm thông tin tư liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh; trung tâm quảng bá tiềm năng, vị thế và những thành tựu phát triển của Nghệ An.
Hai mươi năm chưa phải là dài nhưng cũng đủ chứng minh Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ là một công trình văn hóa lớn, hợp ý Đảng lòng dân, một địa chỉ đỏ trong việc tuyên truyền các giá trị văn hóa, tuyên truyền học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; một điểm đến không thể thiếu của đồng bào trong cả nước và bạn bè quốc tế.
Với niềm vinh dự, tự hào được phục vụ tại một công trình văn hóa lớn mang tên Bác Hồ vĩ đại, tập thể cán bộ, viên chức và người lao động Ban quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh và Tượng đài Bác Hồ đang tiếp tục nỗ lực, đổi mới, sáng tạo cùng nhau xây dựng đơn vị ngày càng mạnh về mọi mặt, quản lý tốt công trình, phục vụ tốt nhất cho các hoạt động chính trị - xã hội - văn hóa của tỉnh và cả nước, phục vụ tốt nhất nhu cầu tham quan, tưởng niệm, vui chơi, giải trí của mọi tầng lớp nhân dân và du khách muôn phương, phấn đấu trở thành đơn vị tiêu biểu của ngành Văn hóa - Thể thao Nghệ An và Hệ thống bảo tàng và di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh trong cả nước./.
* Phó Trưởng Ban quản lý Quảng trường Hồ Chí Minh
