Làm việc với Bộ Xây dựng ngày 31/7, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà lưu ý dự thảo Luật Nhà ở cần có tầm nhìn về xu thế nêu trên. Đồng thời, nhà ở trong tương lai cần phù hợp với hệ thống hạ tầng hiện đại, dùng năng lượng mới, tái tạo.
Ý tưởng xây dựng mô hình đô thị nén, trong nhà có vườn cây, trong thành phố có rừng từng được ông Hà nêu hồi tháng 6, khi góp ý về điều chỉnh quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến 2065.
Khái niệm đô thị nén được đưa ra từ năm 1973 và phổ biến tại châu Âu, Bắc Mỹ. Đô thị nén là mô hình đô thị tập trung được xây dựng với mật đô cao, có chức năng sử dụng đất hỗn hợp. Đây là xu hướng phát triển đô thị chung trên thế giới khi tài nguyên đất có hạn.
Đô thị nén không chỉ tập trung phát triển theo chiều dọc, chiều cao, chiều sâu để bù đắp chiều rộng mà còn giải quyết đồng bộ cả vấn đề giao thông, năng lượng, làm việc, tiện nghi. Đô thị nén cần có giao thông công cộng để giảm xe cá nhân mà vẫn đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân.
Nhiều thành phố trên thế giới đã áp dụng thành công mô hình đô thị nén như Curitiba (Brazil), Singapore, Tokyo (Nhật Bản)...
Tại cuộc làm việc, Phó thủ tướng nhấn mạnh người dân có quyền có nhà ở. Nhà nước có chính sách phát triển nhà ở, tạo điều kiện cho mọi người có chỗ ở. Vì vậy, Luật Nhà ở cần tạo thuận lợi để cá nhân, tổ chức, hộ gia đình có nhà ở tùy theo mức độ thu nhập, khả năng chi trả.
Cơ quan soạn thảo phải tính toán kỹ chính sách cho các nhóm dân số khác nhau như người thu nhập thấp ở đô thị và nông thôn, người được tái định cư, lực lượng vũ trang, lao động, sinh viên. Các tiêu chí cần xây dựng phù hợp, cụ thể, bình đẳng.
"Nên mở rộng diện được hưởng hỗ trợ nhà ở xã hội theo dạng thuê, thuê mua, mua, với tiêu chí đơn giản, dễ nhận biết, giảm tối đa thủ tục như chỗ ở, mức thu nhập", ông Hà gợi ý.
Phó thủ tướng cho rằng hoạt động cải tạo, xây mới chung cư sẽ theo thỏa thuận dân sự giữa các hộ dân và chủ đầu tư. Nhà nước hỗ trợ nhà đầu tư. Cơ quan soạn thảo công khai tiêu chí những chung cư cũ buộc phải di dời, cải tạo, xây mới.
Thứ trưởng Xây dựng Bùi Hồng Minh cho biết sẽ làm rõ khái niệm nhà ở với mục đích hỗn hợp, nhà ở cũ thuộc sở hữu nhà nước, bổ sung khái niệm nhà ở cho lực lượng vũ trang, nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước.
Dự thảo cũng bổ sung các nhóm được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội là công nhân, lao động tại doanh nghiệp ngoài khu công nghiệp; làm rõ chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội. Giá bán, giá thuê mua, giá thuê nhà ở xã hội sẽ được quy định cụ thể.
Bà Nguyễn Thị Mai Phương, Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đề nghị quy định linh hoạt trách nhiệm của chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại trong phát triển nhà ở xã hội. Theo đó, chủ đầu tư có thể dành quỹ đất cho nhà ở xã hội ngay trong dự án thương mại hoặc có khu đất riêng, góp tiền mặt.
Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung đề nghị xem lại quy định xây nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp vì quy định này mâu thuẫn với các luật quy hoạch, đất đai, đầu tư.
Dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) đã được Quốc hội khóa 15 cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 5, dự kiến được xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 6.
