Trúng đấu giá nhưng chưa giao được tài sản
Trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 15/8, vấn đề đấu giá tài sản làm "nóng" nghị trường với nhiều câu hỏi chất vấn và tranh luận từ các đại biểu Quốc hội.
Đại biểu Bùi Mạnh Khoa (đoàn Thanh Hóa) chất vấn, công tác đấu giá tài sản, nhất là tài sản công còn nhiều bất cập. Việc tiếp cận tham gia đấu giá khó khăn, tình trạng trúng đấu giá nhưng không giao được tài sản, đặc biệt là trong lĩnh vực thi hành án dân sự. Đại biểu đề nghị, Bộ trưởng cho biết quan điểm về vấn đề này và giải pháp khắc phục trong thời gian tới?
Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, có tình trạng trong thi hành án dân sự, tuy đã được thực hiện đấu giá xong, trầy trật mãi mới bán được, khi có người mua nhưng chưa giao được tài sản.
Theo ông Long, số liệu thống kê cho thấy, trong những tháng đầu năm 2023, trong số gần 5.000 việc thi hành án dân sự thì có gần 2.000 vụ đấu giá thành, trong đó mới chỉ giao được hơn 1.300, còn hơn 600 vụ chưa giao được tài sản.
Về nguyên nhân của tình trạng này, Bộ trưởng cho rằng, đấu giá tài sản và thi hành án dân sự chỉ là 2 lĩnh vực pháp luật được áp dụng quy định về giao tài sản đấu giá. Còn có các quy định liên quan đến đất đai, quản lý tài sản công… nên hai lĩnh vực này là chưa đủ, mà phải tính đến quy định pháp luật trong lĩnh vực khác.
Một nguyên nhân khác, qua các vụ việc cụ thể, Bộ trưởng cho rằng, có những vụ bán đấu giá đến 6 lần nhưng không ai mua, do nhiều yếu tố khác nhau như: Thẩm định của ngân hàng đánh giá văn phòng này, mảnh đất kia, cơ sở sản xuất có sát giá không…
Ngoài ra, thực tế, tình hình kinh tế - xã hội cả nước trong thời gian qua gặp nhiều khó khăn, thị trường bất động sản trầm lắng. Trình tự thủ tục đấu giá hiện hành chưa có quy định đặc thù cho tài sản thi hành án dân sự. Bộ Tư pháp đã có kiến nghị sửa đổi trong Luật Đấu giá tài sản và sắp tới là Luật Thi hành án dân sự.
Nguyên nhân nữa là tâm lý e ngại khi mua tài sản thi hành án của người dân, phải hời lắm thì mới mua. Chưa có cơ chế hợp ý để phối hợp sự tham gia của các chủ thể có liên quan trong vấn đề này.
Đưa ra giải pháp cho vấn đề này, theo Bộ trưởng Lê Thành Long về lâu dài cần sửa đổi Luật Đấu giá tài sản, Luật Thi hành án dân sự, đưa vào một số nội dung có liên quan, các quy định cụ thể để xử lý vấn đề này. Cùng với đó, cần cố gắng vận hành tốt cơ chế cơ quan Ban chỉ đạo thi hành án ở các cấp, tạo sự đồng thuận.
Phát biểu tranh luận, đại biểu Lê Tất Hiếu (đoàn Vĩnh Phúc) nêu thêm những khó khăn trong giao tài sản đấu giá liên quan đến thi hành án dân sự. Theo đó, thời gian qua có những trường hợp có vi phạm của cơ quan thi hành cưỡng chế, kê biên tài sản, tuy nhiên quy trình đấu giá tài sản thì đúng.
Theo đại biểu Lê Tất Hiếu, vấn đề này có liên quan đến an ninh trật tự ở cơ sở, do vậy cơ quan vi phạm cần có trách nhiệm phải bồi thường cho người bị cưỡng chế, kê biên tài sản. Bên cạnh đó, đề nghị Bộ Tư pháp bàn thảo lại với các cơ quan liên quan để cân nhắc phương án hủy kết quả đấu giá tài sản đối với những trường hợp có vi phạm.
Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho rằng, việc giao tài sản đấu giá trong thi hành án dân sự đang gặp những khó khăn. Bộ trưởng nhấn mạnh, chỉ đạo chung trong hệ thống thi hành án dân sự là, những việc đảm bảo đúng quy trình, thủ tục, quy định của pháp luật thì khó cũng phải thực hiện.
Vấn đề ở đây là có sai phạm của người thi hành án. Bộ đã liên tục siết chặt kỷ luật kỷ cương, thành lập những đoàn kiểm tra, huy động cơ quan thanh tra vào cuộc, chấn chỉnh những sai phạm.
Đối với những vi phạm của đội ngũ chấp hành viên thuộc lỗi chủ quan, cần kiên quyết xử lý, thậm chí huy động sự vào cuộc của các cơ quan khác, đảm bảo người sai phạm phải bồi thường sai phạm, chịu trách nhiệm trước Nhà nước.
Khó thu hồi tài sản tham nhũng
Trong khi đó, tham gia chất vấn đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (đoàn Hà Nội) nêu, thời gian qua, công tác phòng chống tham nhũng đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tuy nhiên, vẫn còn không ít vụ án chậm bị xử lý, còn nhiều tài sản tham nhũng không bị thu hồi.
Nguyên nhân chủ yếu do hoạt động giám định tư pháp còn nhiều hạn chế như: Chưa được quan tâm nên mọi nguồn lực cho hoạt động này còn nhiều hạn chế; còn tâm lý né tránh, đùn đẩy; thời hạn giám định chưa hợp lý; chất lượng giám định chưa cao…
Đề nghị Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết giải pháp đột phá để khắc phục hạn chế trong hoạt động giám định tư pháp?
Liên quan đến vấn đề giám định tư pháp, Bộ trưởng Tư pháp cho biết, đây là việc Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực hết sức quan tâm.
Luật Giám định tư pháp năm 2012 đã có sửa đổi bổ sung 6 nhóm vấn đề trực tiếp triển khai các chỉ đạo cụ thể của Ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng.
Hiện nay, Ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục có những chỉ đạo hết sức cụ thể. Bộ trưởng cho rằng, thẩm quyền bổ nhiệm giám định viên phải trực tiếp, cần cân nhắc Điều 26 về thời hạn giám định, cần phù hợp với Bộ luật Tố tụng hình sự trong các trường hợp giám định bắt buộc…
Ngoài ra, Bộ trưởng cũng cho rằng, cần xem xét, sửa đổi khoản 1 Điều 6 của Luật Xử lý vi phạm hành chính để kéo dài thời hạn xử phạt vi phạm hành chính trong trường hợp sau này phát hiện chưa đủ yếu tố truy tố trách nhiệm hình sự. Cần nghiên cứu xã hội hóa các lĩnh vực giám định theo Nghị quyết 49; làm rõ các vấn đề về kinh phí, chi phí, trách nhiệm trưng cầu giám định của các giám định viên.
