Chưa dừng lại ở đó, trong quá trình kiểm tra, UBND huyện Tân Kỳ còn phát hiện tại khu vực đồi Con Trâu thuộc xã Tân Xuân, nơi Công ty CP khoáng sản Đông Á được cấp phép khai thác đá tồn tại nhiều hành vi vi phạm pháp luật liên quan khác.
Một quả đồi “gánh” 2 mỏ khai thác đá
Trong vòng 10 năm trở lại đây, cuộc sống của nhiều hộ dân ở xóm Xuân Yên, xã Tân Xuân bị đảo lộn khi có 2 doanh nghiệp về khai thác đá trắng tại 2 mỏ trên đồi Con Trâu. Họ bức xúc vì nhiều thửa ruộng của bà con ở gần đồi Con Trâu và một số diện tích keo dưới chân đồi bị chất thải của mỏ đá vùi lấp. Chưa hết, mương dẫn nước tưới của xóm cũng bị đá trắng vùi lấp nhiều đoạn loang lổ.
Còn ông Trương Văn H. nhà ở xóm Yên Xuân, xã Tân Xuân thì than thở: “Bột đá nhiều nơi chảy xuống ruộng của người dân. Mương nước, người dân khơi thông được ít ngày thì xe chạy, đá vụn lại rơi xuống, bồi lấp. Người dân ở đây nhiều lần đòi rào đường không cho xe chạy qua vì làm hỏng đường, mương nước và cây cầu bắc qua mương đi vào xóm, nhưng sợ vi phạm pháp luật.
Không những khổ sở vì chất thải của mỏ xâm thực từng ngày trên đồng ruộng mà người dân ở gần mỏ đá đồi Con Trâu, phía bên xã Hạ Sơn (huyện Quỳ Hợp) còn lo sợ bởi tiếng mìn nổ mỗi khi trời về trưa hay cuối buổi chiều tà. Mới đây, tại cuộc tiếp xúc cử tri của Đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp ở xã Hạ Sơn, cử tri xóm Đồng Nang đã phải ánh việc mỏ đá ở đồi Con Trâu nổ mìn làm nứt nhà dân.
Ông Trương Văn An, Chủ tịch UBND xã Hạ Sơn (huyện Quỳ Hợp) cho hay, có hiện tượng rung lắc và nứt nẻ một số nhà của người dân xóm Đồng Nang, nghi do hiện tượng nổ mìn khai thác đá tại đồi Con Trâu phía huyện Tân Kỳ. "Vừa rồi sau khi cử tri phản ánh thì đoàn công tác của Bộ Công Thương có đưa máy móc về đo, kiểm tra thử. Thế nhưng, có thể do họ nổ thử khi có đoàn kiểm tra đến là nổ với khối lượng thuốc nổ ít hơn nhiều nên không thấy có hiện tượng rung lắc nhà dân nữa. Trước đây, mìn nổ thì ngay cả nhà của tôi ở xa khu vực mỏ cũng rung cả giàn tôn" – ông An nói.
Cũng theo xác nhận của đại diện chính quyền địa phương, hiện khu vực đồi Con Trâu có 2 doanh nghiệp được cấp phép và đang khai thác.
Được biết, vào năm 2014, theo quyết định 1939/TTg-TKN của Thủ tướng Chính phủ, Công ty CP Nam Trung Nghệ An (địa chỉ tại xã Nghĩa Mỹ, TX. Thái Hoà, tỉnh Nghệ An), được tái cấp phép khai thác đá vôi trắng tại mỏ đá đồi Con Trâu với tổng diện tích trên 3,6 ha, với thời gian khai thác là 25 năm.
Cũng trong năm 2014, chủ trương cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản đá hoa trắng ở khu vực đồi Con Trâu, cho Công ty CP khoáng sản Đông Á (có địa chỉ tại xã Nghi Phú, TP. Vinh, tỉnh Nghệ An) cũng được cơ quan chức năng chấp thuận.
Xử phạt gần 400 triệu đồng vì lấn, chiếm đất
Trước những thông tin phản ánh, vào ngày 04/10/2022, Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ đã ký quyết định số 1505/QĐ-UBND về việc kiểm tra các sai phạm liên quan đến Công ty CP khoáng sản Đông Á đang khai thác mỏ đá tại đồi Con Trâu, xã Tân Xuân.
Tiếp đó, vào ngày 01/11/2022, UBND huyện Tân Kỳ cũng đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty CP khoáng sản Đông Á với 4 hành vi sai phạm, tổng số tiền gần 400 triệu đồng.
Cụ thể, với hành vi thứ nhất là lấn 10.800 m2 đất đồi núi chưa sử dụng tại khu vực nông thôn (Công ty sử dụng đất tại 02 khu vực: Khu vực 1 diện tích 7.800 m2, khu vực 2 diện tích 3.000 m2 thuộc địa bàn xã Tân Xuân, huyện Tân Kỳ để phục vụ mục đích hoạt động khoáng sản như làm đường, làm bãi tập kết sản phẩm, bãi thải khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho thuê đất). Thời điểm vi phạm là từ tháng 11 năm 2021. Vi phạm quy định tại Điểm đ Khoản 1 Điều 14 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Hành vi này bị mức phạt 100 triệu đồng và buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp do hành vi vi phạm gây ra là 72 triệu đồng.
Hành vi thứ 2, Công ty CP khoáng sản Đông Á đã chiếm 2.560 m2 đất đồi núi chưa sử dụng tại khu vực nông thôn để làm Văn phòng mỏ, nhà ở cán bộ, công nhân của Công ty nhưng chưa được nhà nước cho thuê đất theo quy định. Hành vi này vi phạm điểm c Khoản 1 Điều 14 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ bị xử phạt 20 triệu đồng và buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp do hành vi vi phạm gây ra là 34,133 triệu đồng;
Hành vi thứ 3, Công ty CP khoáng sản Đông Á đã không lập đầy đủ sổ sách, chứng từ, văn bản, tài liệu có liên quan để xác định sản lượng khai thác thực tế hàng năm. Vi phạm quy định tại Điểm d Khoản 4 Điều 40 Nghị định 36/2020/NĐ-CP ngày 24/3/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản, được sửa đổi, bổ sung tại Điểm c, Khoản 17 Điều 2 Nghị định số 04 /2022/NĐ-CP ngày 06/01/2022 của Chính phủ sửa đổi bổ sung một số điều về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; tài nguyên nước và khoáng sản. Hành vi này bị xử phạt với số tiền 80 triệu đồng;
Công ty CP khoáng sản Đông Á cũng có hành vi không lắp đặt trạm cân nơi vận chuyển khoáng sản ra khỏi mỏ để theo dõi, lưu trữ thông tin liên quan đến khai thác khoáng sản bằng phương pháp lộ thiên. Vi phạm quy định tại Điểm d, Khoản 2 Điều 40 Nghị định 36/2020/NĐ-CP ngày 24/3/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản, được sửa đổi, bổ sung tại Điểm a, Khoản 17 Điều 2 Nghị định số 04 /2022/NĐ-CP ngày 06/01/2022 của Chính phủ sửa đổi bổ sung một số điều về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; tài nguyên nước và khoáng sản. Hành vi này bị xử phạt với số tiền 80 triệu đồng.
Với 4 hành vi nêu trên, ông Phạm Hồng Sơn – Phó Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ đã ký, ban hành Quyết định xử phạt Công ty CP khoáng sản Đông Á tổng số tiền lên đến 386.133.000 đồng./.
