Để thực nâng cao hiệu quả trong hoạt động sản xuất – kinh doanh, trong nhiều năm qua, Công ty 35 đã thực hiện đầu tư ngân sách khá mạnh để mua sắm cơ sở vật chất. Việc làm đó đã góp phần rất lớn vào việc hoàn thành nhiều kế hoạch sản xuất - kinh doanh của công ty đề ra.
Tuy nhiên, cũng chính trong hoạt động mua sắm bằng ngân sách với số tiền nhiều tỉ đồng tại Công ty 35 đang gây lùm xùm khi để Công ty Cổ phần đưa đón thợ mỏ Đông Bắc thường xuyên trúng thầu.
Có thể kể ra như tại gói thầu số 4: Bốc xúc, vận chuyển, san gạt đất đá, trồng cây phục vụ hoàn nguyên môi trường mỏ Tây Bắc Khe Tam. Gói thầu này có giá 5.579.924.698 tỷ đồng, giá trúng thầu là 5.549.842.430 tỷ đồng. Công ty cổ phần đưa đón thợ mỏ Đông Bắc là nhà thầu được Công ty 35 phê duyệt để thực hiện theo quyết định 1237/QD-35, do Trung tá Đỗ Hoàng Hiệp, Giám đốc ký ngày 26/12/2020.
Sau đó vài ngày, tại Quyết định số 1245/QĐ-35, ký ngày 29/12/2020 thì Công ty 35 cũng cũng phê duyệt cho Công ty cổ phần đưa đón thợ mỏ Đông Bắc thực hiện gói thầu số 3: Thuê xe đưa đón công nhân, xe máy phục vụ SXKD năm 2021 với giá trúng thầu là 7.219.660.800 tỷ đồng.
Và thật khó hiểu, trong hoạt động đấu thầu của Công ty 35, không chỉ những gói thầu trị giá vài tỷ đồng mà những gói thầu có trị giá rất lớn lên đến hàng chục tỷ thì không ai khác vẫn là Công ty cổ phần đưa đón thợ mỏ Đông Bắc được xướng tên.
Đơn cử như, tại gói thầu số 2: Thuê sàng, nghiền và chế biến tuyển rửa than. Gói thầu này có giá 24.049.938.000 tỷ đồng, giá trúng thầu là 23.794.724.800 tỷ đồng. Tại gói thầu này Công ty 35 đã phê duyệt cho Công ty cổ phần đưa đón thợ mỏ Đông Bắc thực hiện theo Quyết định lựa chọn nhà thầu số 1244/QĐ-35, cũng được ký ngày 29/12/2020.
Hay như ở gói thầu có giá trị rất khủng lên đến gần 40 tỷ, gói thầu số 5: Bốc xúc, vận chuyển, chế biến tiêu thụ đất đá lẫn than. Tại gói thầu này, với Quyết định lựa chọn nhà thầu số 220/QĐ-35, ký ngày 27/02/2020 của Công ty 35 thì Công ty cổ phần đưa đón thợ mỏ Đông Bắc lại được lựa chọn với giá trúng thầu 36.716.179.423 tỷ đồng.
Trong hoạt động đấu thầu của Công ty 35 không chỉ xuất hiện 1 nhà thầu liên tiếp trúng các gói thầu lớn, mà qua tính toán từ hồ sơ còn cho thấy tỉ lệ tiết kiệm cho ngân sách tại 1 số gói thầu là không cao.
Cụ thể, tại gói thầu Thuê hoạt động giàn chống mềm ZRY 18/35L, nằm trong dự án Phương án thuê hoạt động gián chống mềm ZRY 18/35L, giá thủy lực XDY 1T2 của Công ty 35. Công ty TNHH Tâm Thành là nhà thầu được phê duyệt để thực hiện gói thầu này theo Quyết định số 1025/QĐ-35, ký ngày 19/10/2020. Đáng nói, gói thầu này có giá 13.671.838.125 tỷ đồng, giá trúng thầu là 13.631.743.125 tỷ đồng. Như vậy, qua đấu thầu thì gói thầu trị giá hơn 13 tỉ đồng chỉ tiết kiệm được cho ngân sách chỉ được 40,095,000 triệu đồng.
Không chỉ gói thầu lớn mà tại gói thầu có giá trị nhỏ thì việc tiết kiệm cho ngân sách củng chỉ là nhỏ giọt như tại thông báo mời thầu số 20200959167 – 00, đăng tải ngày 28/09/2020 để thực hiện gói thầu Cung cấp thiết bị sửa chữa, gia cố, thay thế bảo dưỡng thiết bị các công trình môi trường năm 2020. Công ty CP xây dựng và công nghệ môi trường Ngân Hà là đơn vị được Công ty 35 phê duyệt để thực hiện gói thầu này. Điều khó hiểu là gói thầu có giá 2.038.685.500 tỷ đồng, giá trúng thầu là 2.036.485.362 tỷ đồng. Như vậy thông qua đấu thầu chỉ tiết kiệm được hơn 2 triệu đồng.
Đáng nói, không chỉ tỉ lệ tiết kiệm cho ngân sách thấp mà tại 1 số gói thầu còn có tình trạng không tiết kiệm được đồng nào cho ngân sách. Có thể kể ra như, tại gói thầu số 8: Thi công xây dựng và Cung cấp lắp đặt thiết bị hệ thống PCCC. Công ty TNHH thiết bị AT Toàn Cầu là nhà thầu được phê duyệt để thực hiện gói thầu này theo Quyết định Số 419/QĐ-35, ký ngày 27/4/2020. Tuy nhiên, gói thầu này có giá 991.733.000 triệu đồng, và giá trúng thầu cũng là 991.733.000 triệu đồng, không tiết kiệm được 1 đồng nào cho ngân sách.
Tiếp đó, tại gói thầu số 7: Cung cấp và lắp đặt thang máy chờ người và thang tời thực phẩm. Theo Quyết định số 406/QĐ-35, ký ngày 24/4/2020 thì Công ty TNHH thang máy và cơ điện Fuji – Asia là đơn vị trúng thầu. Gói thầu này có giá 735.000.000 triệu đồng, giá trúng thầu cũng là 735.000.000 triệu đồng. Gói thầu cũng không tiết kiệm được đồng nào cho ngân sách.
Như vậy, chỉ cần lược qua 1 số gói thầu để thấy rằng, việc xuất hiện tình trạng nhà thầu quen liên tục trúng các gói thầu có trị giá khủng và nhiều gói thầu có tỉ lệ tiết kiệm ngân sách không cao tại Công ty 35 là có cơ sở.
Theo một chuyên gia trong đấu thầu cho rằng, việc nhà thầu quen trúng các gói thầu và tỉ lệ tiết kiệm ngân sách thấp là bất thường trong hoạt động đấu thầu. Từ những dấu hiệu này, các cơ quan thanh, kiểm tra có thể vào cuộc để làm rõ xem có vấn đề tiêu cực trong hoạt động đầu tư, móc ngoặc giữa chủ đầu tư và nhà thầu để giành thầu hay không, vốn đầu tư được sử dụng như thế nào thông qua hoạt động đầu tư.
"Nếu có sai phạm, có “đi đêm” giữa các bên liên quan thì cần phải xử lý nghiêm để đảm bảo sự minh bạch, trong sạch trong hoạt động đấu thầu, lựa chọn nhà thầu”, chuyên gia này nêu quan điểm.
Chuyên gia đấu thầu cũng đưa ra quan điểm, liệu các nhà thầu thường xuyên trúng thầu có phải là "sân sau" của chủ đầu tư hay không thì cũng cần được cơ quan chức năng làm rõ./.
