Sáng 16/3, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên trả lời chất vấn tại Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.Đảm bảo xăng dầu đến tháng 7, nguồn cung không thiếu
Nhiều ĐBQH đặt vấn đề về tình hình cung ứng xăng dầu thời gian vừa qua, việc điều hành, quản lý giá xăng dầu trong bối cảnh giá xăng dầu thế giới tăng cao.
Đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) đặt vấn đề, giá xăng dầu thế giới tăng cao, Nhà máy lọc hoá dầu Nghi Sơn hạn chế sản xuất, giá nhập khẩu xăng dầu tăng lên, nhiều đầu mối phải giảm chiết khấu, nhiều doanh nghiệp không bán hàng cũng lỗ, không đủ bù chi phí. Nhiều cửa hàng treo biển hết xăng, găm hàng chờ tăng giá. Giá xăng trong nước đã tăng cao nhất trong 8 năm qua. Bộ có giải pháp gì trong thời gian tới để đảm bảo hài hoà lợi ích trong vấn đề xăng dầu?
Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, thời gian qua, giá xăng dầu thế giới tăng đột biến, đứt gãy nguồn cung ở một số nước có sản lượng lớn; tình hình xung đột Nga - Ukraine khiến nguồn cung bị đảo lộn, giá tăng biên độ từ 40 - 60%. Trong nước cũng gặp khó khăn nguồn cung do nhà máy Nghi Sơn giảm đột ngột công suất, có thời điểm còn 55%.
Ông Diên cho biết, thời gian qua đã tham mưu cho Chính phủ, trực tiếp chỉ đạo bộ máy của ngành để đảm bảo tình hình cung ứng xăng dầu. Ông Diên khẳng định, tính đến thời điểm giữa tháng 2, nguồn cung xăng dầu cho nhu cầu trong nước đảm bảo đến hết tháng 7/2022. "Nguồn cung không thiếu", ông Diên nêu.
Về điều hành giá, ông Diên cho biết, đã thực hiện đúng theo quy định, 10 ngày/lần và bám sát giá thế giới. Biên độ tăng của thế giới là 40 - 60% nhưng biên độ tăng giá của Việt Nam cao nhất chỉ ở mức 40%. "Điều hành thời gian qua rất tốt vì sử dụng Quỹ bình ổn, hỗ trợ 500 - 1.500 đồng/lít nên giá đã giảm. Vừa qua Bộ cũng phối hợp với Bộ Tài chính tham mưu với Chính phủ để trình cơ quan có thẩm quyền xem xét giảm thuế môi trường để góp phần giảm giá xăng dầu trong nước", ông Diên nêu.
Nêu thêm về vấn đề điều hành giá, ông Diên cho biết, giá xăng dầu thế giới và xăng dầu Việt Nam giống như bình thông nhau, nếu giá thế giới tăng thì ở Việt Nam cũng tăng, nhưng nhờ có Quỹ bình ổn thì giá ở Việt Nam thấp hơn.
"Nhưng Quỹ bình ổn cũng có hạn, hiện chỉ còn trên dưới 600 tỷ đồng. Tại một số doanh nghiệp quỹ này cũng đang âm, nhưng trước mắt phải trích ra rồi bù sau. Hiện nay, Quỹ bình ổn không còn nữa thì chúng tôi đề xuất giảm thuế môi trường để giá xăng giảm. Nhưng nếu giá thế giới tiếp tục tăng cao thì cần phải tiếp tục nghiên cứu các thuế, phí khác. Nếu tiếp tục tăng nữa thì các bộ, ngành có lẽ phải dùng quỹ an sinh, bình ổn, hỗ trợ từ ngân sách, thuế doanh nghiệp để tránh tổn thương cho những bộ phận dễ bị ảnh hưởng", ông Diên nêu.
Thanh tra toàn bộ 33 doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu
Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) tranh luận, cho rằng, không chỉ các cửa hàng bán lẻ "găm hàng" mà dư luận cho rằng, có những đại lý cũng có tình trạng này.
"Tôi tìm hiểu một số đại lý, hỏi tại sao không bán hàng. Người ta nói không có xăng dầu lấy gì mà bán. Do nguồn cung từ nhà điều hành ở cấp vĩ mô không cung cấp xuống nên các đại lý không có xăng dầu để bán. Phải chăng có việc găm hàng từ DN nhập khẩu. Vấn đề này có không", ông Hoà nêu.
Trả lời chất vấn, ông Diên cho biết, công tác thanh tra, kiểm tra thời gian qua rất tốt. Toàn quốc có khoảng 17 nghìn cửa hàng bán lẻ thì đã kiểm tra được 16.800, xử lý các cửa hàng vi phạm. Có 211 cửa hàng dừng bán xăng với nhiều lý do, trong đó có cửa hàng sửa chữa, đã báo cáo trước, nhưng cũng có cửa hàng găm hàng chờ tăng giá. Có những cửa hàng đúng là không có hàng để bán bởi họ nhập từ Nhà máy Nghi Sơn, nhưng nhà máy không có hàng thì họ cũng không có hàng.
Theo Bộ trưởng, Bộ Công Thương đang tiến hành thanh tra đồng bộ 33 doanh nghiệp có chức năng nhập khẩu xăng dầu, và đến giờ đã có kết quả bước đầu nhưng do chưa đầy đủ dữ liệu, căn cứ, quy trình nên chưa thể báo cáo cụ thể.
“Tinh thần là nếu phát hiện thấy những doanh nghiệp đầu mối nào không thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ của mình theo quy định, chứ không nói “găm hàng” như đại biểu nói, thì dứt khoát sẽ xử lý theo quy định của pháp luật và hình thức cao nhất là đình chỉ kinh doanh, rút giấy phép”, ông Diên khẳng định.
Liên quan đến những ý kiến ĐBQH nêu hiện tượng những cây xăng găm hàng, chờ tăng giá, Bộ trưởng Diên thẳng thắn: Nếu cử tri, nhân dân phát hiện nơi nào xảy ra tình trạng như cây xăng đóng cửa, găm hàng không bán mà không bị xử lý thì phản ánh để xử lý người đứng đầu lực lượng quản lý thị trường. "Nơi nào xảy ra vi phạm mà không xử lý thì dứt khoát xử lý người đứng đầu", ông Diên nói.
Liên quan đến khó khăn của nhà máy lọc hoá dầu Nghi Sơn dẫn đến phải tăng nhập khẩu xăng dầu để đảm bảo nguồn cung trong nước, ông Diên cho biết, qua thông tin ông nắm được, khó khăn nội tại của nhà máy là về vấn đề tài chính. PVN - một bên tham gia trong liên danh cũng đã báo cáo cho Ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp để có "đấu tranh" với các bên liên danh còn lại để thực hiện đúng cam kết.
Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng thông tin, liên danh này cho biết, nguồn nguyên liệu đầu vào cho nhà máy Nghi Sơn nhập hoàn toàn từ dầu thô từ nước ngoài. Trong bối cảnh giá thế giới tăng như hiện nay, khan hiếm nguồn cung và gặp khó khăn tài chính thì sẽ ảnh hưởng rất lớn. "Chúng tôi cam kết là khi nào Ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và PVN cam kết trước Bộ Công Thương rằng sản lượng từ nhà máy Nghi Sơn cung ra thị trường đảm bảo được như cam kết thì Bộ sẽ dừng kế hoạch cho nhập khẩu xăng dầu", ông Diên nói, đồng thời cho rằng, sẽ kiến nghị Chính phủ xem xét, xử lý triệt để vấn đề này./.