Báo chí từng phản ánh, đề thi môn Sinh học trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2021 có số câu hỏi trùng đến hơn 90% với nội dung bài tổng ôn cho học sinh của thầy Phan Khắc Nghệ, Phó Hiệu trưởng trường THPT chuyên Hà Tĩnh ngay trước ngày thi. Vụ việc đã khiến dư luận xôn xao.
Ngay sau đó, ngày 4/8, Bộ GD&ĐT đã ra Quyết định số 171/QĐ-BGDĐT về việc thành lập tổ công tác liên ngành xác minh thông tin phản ánh về đề thi môn sinh học kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021.
Tổ công tác gồm Bộ GD&ĐT (lãnh đạo các cục, vụ, thanh tra, các chuyên viên), Bộ Công an (A03, A05) và các chuyên gia môn Sinh học gồm ông Phạm Văn Lập và bà Nguyễn Thị Hồng Liên đã vào Hội đồng ra đề thi tốt nghiệp THPT năm 2021 tại Vĩnh Phúc để cùng thực hiện đối chiếu, so sánh đề thi chính thức của Bộ GD&ĐT với đề trong video của thầy Phan Khắc Nghệ.
Tổ liên ngành đã làm việc với tổ chuyên gia, chủ tịch hội đồng ra đề thi, các thầy cô ra đề, thư ký hội đồng để tìm hiểu quy trình biên soạn đề, các phần mềm chọn đề thi, đối chiếu các đề thi gốc mà máy tính rút ra từ ngân hàng cùng các đề thi được tổ ra đề môn Sinh học đã chọn với các câu hỏi mà thầy Phan Khắc Nghệ đã dạy luyện thi.
Dựa trên các tư liệu là 4 đề thô xuất từ máy tính của Hội đồng ra đề thi tốt nghiệp THPT năm 2021, 4 đề duyệt chốt bởi hội đồng ra đề thi, bản pdf đề Vip40 được thầy Phan Khắc Nghệ dạy cho học sinh, 3 video live và các tệp được thầy Phan Khắc Nghệ gửi bà Phạm Thị My, Tổ trưởng Tổ ra đề môn sinh, ông Bùi Văn Sâm, thành viên Tổ thẩm định, các tệp bà Phạm Thị My gửi thầy Phan Khắc Nghệ qua email từ năm 2015-2018 và 2021…, tổ chuyên gia đã cho thấy có nhiều điểm bất thường.
Theo đó, khi đánh giá số câu hỏi trùng và khác nhau giữa đề thô được chọn, đề duyệt chốt với nội dung ôn tập của thầy Nghệ cho thấy các câu hỏi trong 4 mã đề thô được chọn với các câu hỏi xuất hiện trong các nội dung ôn tập của thầy Nghệ có sự trùng lặp rất lớn.
Đến thời điểm hiện tại, Bộ GD&ĐT chưa đưa ra bất kỳ nhận định nào về vấn đề này. Vì theo Bộ lý giải, đang trong quá trình cơ quan công an điều tra.
Thầy Phan Khắc Nghệ nói gì?
Vừa qua nhiều thông tin cho rằng trong bài tổng ôn của thầy giống đến 97% so với đề thi chính thức của Bộ Giáo dục và đào tạo, ông nhận thấy đây là việc bình thường, ngẫu nhiên trùng lặp hay là bất thường?
- Thường thì trong mỗi đề thi, có 70% là nội dung kiến thức cơ bản nằm trong sách giáo khoa, còn lại 30% kiến thức phân hóa. Trong môn sinh, những năm gần đây kiến thức phân hóa tập trung vào một số nội dung nên cô đọng hơn.
Trong quá trình ôn thi, giáo viên dạy dàn trải kiến thức chung, còn những buổi cuối thường tập trụng vào một số nội dung quan trọng nhắc nhở học sinh. Do đó, không chỉ riêng tôi mà đối với các giáo viên chuyên sâu cũng có tỉ lệ đoán trúng đề cao, lúc đó học sinh mới thi điểm cao được.
Thực tế khi thi xong tôi cũng thấy có sự bất thường. Học sinh thi xong nói em "trúng" nhiều lắm, tôi cũng không nghĩ rằng mình luyện lại sát được nhiều như vậy. Mặc dù nhiều câu chỉ trúng hơi hướng, không phải trúng y nguyên với đề chính thức nhưng nhìn vào tỉ lệ trúng cao như vậy người ngoài nhìn vào sẽ cảm thấy bất thường.
Những năm trước tôi ôn cũng trúng nhiều (khoảng 70-72% so với đề thi chính thức) nhưng tỉ lệ không cao như năm này.
Có thông tin ông liên quan đến một số người là thành viên của tổ ra đề thi, ông cho biết rõ mối quan hệ này có liên quan gì đến sự trùng hợp giữa bài ôn của thầy và đề thi chính thức vừa qua?
- Tôi không được tiếp nhận văn bản chính thức về việc này nhưng qua một số kênh thông tin có nêu tôi từng trao đổi với hai người trong tổ ra đề của bộ. Thông tin này không những làm bạn đọc quan tâm mà cá nhân tôi cũng thấy bức xúc.
Thực tế, tôi từng làm việc với bà N.T.M. và ông B.V.S. khi chúng tôi được bộ điều động ra làm việc. Trong 4 năm từ 2015-2018, tôi, hai ông bà trên và những người khác được bộ giao nhiệm vụ nên có trao đổi với nhau qua email về một số chương trình, nội dung. Việc trao đổi này đúng với nhiệm vụ của chuyên gia do bộ giao và tôi cũng không sử dụng để phục vụ cho việc giảng dạy.
Từ năm 2019 đến nay tôi không còn trao đổi với ông S.. Khoảng tháng 4-2021, bà M. liên lạc xin tôi đề thi thử đại học để gửi cho cháu hay học sinh ôn thì tôi không rõ. Đề gửi cho bà M. không có câu nào trùng với đề thi chính thức năm 2021.
Tôi cũng khẳng định luôn tôi có trao đổi với bà M. nhưng việc trao đổi này không phải với âm mưu lợi dụng việc công tư lợi. Hơi nữa, tôi cũng không biết trong năm 2021 bà M. vẫn tiếp tục nằm trong ban đề thi.
* Ông khẳng định không làm điều gì khuất tất, vậy theo ông có thể xảy ra tình huống nào dẫn đến việc trùng lặp lớn như thế?
- Những năm gần đây, xu hướng ra đề ít thay đổi, cơ bản xoay quanh một số nội dung nên quá trình ôn người dạy loại trừ, đoán đề dễ hơn dẫn đến có sự trùng lặp. Tôi cũng mong muốn sau sự việc này, cấp trên nên mạnh dạn đổi mới cách ra đề để tránh những dị nghị không hay.
Bản thân tôi cũng rất thiệt thòi vì sau vụ việc học sinh, phụ huynh chưa hẳn đã tin tưởng tôi. Một số người cho rằng sau vụ lùm xùm này, tôi có gì đó mờ ám để trục lợi, làm ảnh hưởng đến hình ảnh cá nhân.
* Đến thời điểm hiện tại, phía Bộ Giáo dục và đào tạo đã có phản hồi gì với ông về kết quả xác minh sự việc chưa, thưa ông?
- Ngay sau sự việc xảy ra vào hồi tháng 7-2021, tôi đã có tường trình gửi Sở Giáo dục và đào tạo Hà Tĩnh, phía Công an tỉnh Hà Tĩnh cũng gặp tôi làm việc, thu thập thông tin nhưng đến nay vẫn không thấy phản hồi gì.
Đến thời điểm hiện tại tôi cũng không nhận được thông tin gì từ Bộ Giáo dục và đào tạo. Tôi nghĩ bộ sẽ có phản hồi đối với người phản ánh, còn tôi không phải là chủ thể phản ánh nên không nhận được kết luận gì cả.
Vụ này, không đơn giản?