VÌ SAO VẬY?
1. Tháng 6/2017 tỉnh Nghệ An ký chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án nuôi cá rô phi Isreal công nghệ cao cho Công ty CP Synot Asean do ông Nguyễn Như Ý làm Tổng giám đốc tại xã Hưng Mỹ, huyện Hưng Nguyên. Tháng 11/2017 dự án được ký phê duyệt 1/500, tháng 12/2018 được giao đất tại hiện trường và tháng 5/2019 thì được ký hợp đồng thuê và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (55.238,8m2 đất nuôi trồng thuỷ sản và 8.758,6m2 đất thương mại dịch vụ).
2. Dạo đó đi đâu cũng thấy nhắc về dự án cá rô phi này với bao nhiêu kỳ vọng bởi thấy chủ đầu tư rất rất “tâm huyết”. Người tâm đắc nhất có lẽ là nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Viết Hồng? Bởi thế mà trong cuộc họp với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An về báo cáo xin chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa để thực hiện dự án này, ông Hồng đã nói: Diện tích này được chuyển đổi sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng đất. Đồng thời phù hợp với chủ trương cơ cấu lại ngành nông nghiệp của tỉnh và phù hợp với Nghị định số 210/2013/QĐ-CP về khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp.
3. Kỳ vọng của lãnh đạo tỉnh Nghệ An lúc bấy giờ là rất tốt và dân rất mừng vì lãnh đạo đã rất “tâm huyết”, “nghĩ xa về tương lai tươi sáng” cho dân. Của hiếm lắm! Nhưng điều hết sức bất ngờ là khoảng tháng 8/2020, tức là dự án mới được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 15 tháng, thời hạn triển khai dự án chưa hết thì chủ đầu tư đã nhanh chóng có văn bản xin tỉnh Nghệ An điều chỉnh chủ trương đầu tư. Mà không chỉ một lần mà từ năm 2020 đến tận tháng 9 năm nay 2022 Công ty CP Synot Asean đã rất nhiều lần có văn bản xin điều chỉnh chủ trương đầu tư.
4. Nội dung chính mà chủ đầu tư xin điều chỉnh đó là: Xin chuyển Dự án nuôi cá rô phi Isreal công nghệ cao sang Dự án nuôi cá rô phi Isreal công nghệ cao kết hợp dịch vụ du lịch sinh thái. Nôm na dễ hiểu là ngoài việc Dự án nuôi con cá rô phi “4.0” thì nay “nuôi” thêm Khách sạn 10 tầng, 200 giường; sân tập golf và các công trình phục vụ cho nhu cầu giải trí khác…
5. Và điều rất lạ là trong nhiều lần có ý kiến bằng văn bản để tham mưu cho tỉnh Nghệ An có nên cho phép chủ đầu tư trên điều chỉnh hay không thì tất cả các lần đó phần lớn đơn vị đều nói đồng ý. Cụ thể các lần góp ý kiến của các Sở như sau: Sở Nông nghiệp ít nhất 4 lần; Sở Tài nguyên ít nhất 7 lần; Sở Xây dựng ít nhất 5 lần… Ví như lần mới đây trên cơ sở ý kiến đồng ý của Sở Xây dựng và một số Sở khác, lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư có văn bản báo cáo, trong đó có nội dung "kính trình UBND tỉnh Nghệ An xem xét ban hành quyết định điều chỉnh".
6. Thế nhưng sau đó lãnh đạo tỉnh Nghệ An đã "gạt phăng" đề xuất này, và có văn bản yêu cầu kiểm tra, rà soát làm rõ: Việc điều chỉnh dự án làm giảm diện tích nuôi trồng thuỷ sản từ 47.000m2 xuống còn 29.950m2 (giảm 49%), đồng thời tăng diện tích các hạng mục xây dựng, trong đó bổ sung thêm các hạng mục phục vụ mục đích thương mại dịch vụ với diện tích 4.100m2 (bể bơi, nhà tập golf, khách sạn, nhà thể thao, nhà dịch vụ ẩm thực) có đảm bảo mục tiêu chính của dự án là nuôi trồng thuỷ sản hay không? Có làm thay đổi bản chất là loại hình dự án nông nghiệp được ưu đãi đầu tư khi nhà nước giao đất, cho thuê đất hay không?
7. Sau sự chỉ đạo cương quyết này của lãnh đạo tỉnh Nghệ An, Sở Kế hoạch lại tiếp tục phát đi văn bản xin ý kiến của các Sở, ban, Ngành, Địa phương. Mặt khác một lần nữa chủ đầu tư lại tiếp tục hoàn thiện văn bản xin điều chỉnh chủ trương đầu tư. Dù sau đó các Sở Ban, Ngành, Địa phương tiếp tục có văn bản đưa ra ý kiến của mình nhưng kết quả vẫn không làm rõ được một số vấn đề như: việc giao đất; cho thuê đất dự án; việc điều chỉnh mục tiêu dự án…
Chính vì thế mà ngày 25/8 vừa qua Sở Kế hoạch phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức đi kiểm tra thực tế và làm việc với nhà đầu tư. Đến lúc này tại biên bản làm việc đại nhiều Sở mới có nhiều ý kiến “chất lượng”, chỉ ra nhiều “vấn đề” cần phải mổ xẻ. Tựu trung lại Sở Kế hoạch tổng hợp thẳng thắn rằng: Một số hạng mục công trình như bể bơi, nhà dịch vụ lưu trú, nhà luyện tập thể thao tổng hợp… được đưa vào mục đích kinh doanh, không phục vụ cho mục đích chính của dự án là nuôi cá rô phi (Phục vụ cho ai thì ai cũng biết).
8. Với sự phân tích như trên, dựa trên sự tổng hợp và đề xuất của Sở Kế hoạch, UBND tỉnh Nghệ An đã Văn bản hoả tốc 6917/UBND-NN (Ngày 12/9/2022) về việc chưa chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án trên. Đồng thời giao UBND huyện Hưng Nguyên tổ chức, kiểm tra, xử lý theo đúng quy định. Ngày 21/9/2022, tỉnh Nghệ An lại tiếp tục có văn bản hoả tốc đề nghị UBND huyện Hưng Nguyên khẩn trương tổ chức kiểm tra, rà soát lại các hạng mục công trình vi phạm tại Dự án nêu trên. Xử lý sai phạm theo đúng quy định và gửi kết quả kiểm tra, xử lý về văn phòng UBND tỉnh Nghệ An, Sở, Ngành liên quan trước ngày 15/10/2022 để tổng hợp báo cáo UBND tỉnh Nghệ An.
9. ĐIỀU ĐÁNG NÓI: Rất ghi nhận sự thận trọng và quyết đoán của lãnh đạo tỉnh Nghệ An trong cả quá trình chủ đầu tư (nói trắng ra là toàn cảnh kịch bản) xin điều chỉnh chủ trương đầu tư. Nhưng thực tế khi mà tỉnh Nghệ An hạ bút ký chính thức “chưa chấp thuận” thì mọi việc đã rồi, “gạo đã nấu thành cháo”. Chủ đầu tư đã thực hiện “chiêu bài vừa hành quân vừa xếp hàng”: Rất rất nhiều hạng mục xin điều chỉnh và tỉnh Nghệ An đang cân nhắc chưa đồng ý thì Công ty CP Synot Asean cũng đã cho triển khai xây dựng và đưa vào hoạt động (Các cụ hay nói ông không cho thì tui cũng dùi).
Thậm chí ngay từ năm 2021 chính quyền địa phương phát hiện và xử phạt yêu cầu tháo dỡ các công trình sai phạm (núi giả sơn, nhà sàn bằng gỗ) nhưng sau đó doanh nghiệp này cũng đã cho tháo dỡ “đối phó” (chỉ là một phần). Song song với đó chủ đầu tư này lại cho xây dựng các hạng mục trái phép khác “to hơn” như nhà 2 tầng tập golf (hạng mục đang xin điều chỉnh), “7 kỳ quan thế giới” mà chưa bị bất cứ một cơ quan chức năng nào xử phạt. Và ngày 17/7 vừa qua nhà tập golf “chui” cũng đã được đưa vào sử dụng và khai trương, quảng cáo rầm rộ (có sự chứng kiến của nguyên lãnh đạo và đang là “quan” của tỉnh Nghệ An…
Tóm lại, biết là đã rất “thận trọng” nhưng vẫn mong lãnh đạo tỉnh Nghệ An nên "vi hành thêm một lần nữa" để có được quyết định "sáng suốt". Tránh việc "hợp thức hoá cho sai phạm", đừng để con cá rô phi là "bình phong" cho "kịch bản" của một dự án khác!
