Trên đây là chia sẻ của thầy Đinh Đức Hiền, giáo viên Sinh học tại Hà Nội- người đưa sự việc lộ đề thi Sinh ra công luận cách đây gần một năm, với PV Dân trí liên quan đến vụ việc.
Tôi từng nghĩ sẽ bỏ cuộc
Nhận được tin Cơ quan điều tra khởi tố vụ án liên quan đến sai phạm trong đề thi môn Sinh học, kỳ thi tốt nghiệp THPT 2021, cảm giác của anh ra sao?
- Nhận được tin cơ quan điều tra của Bộ Công an khởi tố vụ án liên quan đến đề thi tốt nghiệp THPT 2021 môn Sinh học, lúc đó và ngay cả bây giờ, tôi thấy buồn vui lẫn lộn.
Không buồn sao được khi phải chứng kiến đồng nghiệp, thầy cô trong ngành vướng vòng lao lý , một sự việc không ai muốn xảy ra đã xảy ra.
Nhưng chúng ta không còn cách nào khác là đối diện với sự thật, đó là điều cần thiết để nền giáo dục nước nhà là học thật, thi thật, nhân tài thật.
Tôi mừng vì công cuộc đấu tranh của không chỉ tôi mà của nhiều giáo viên trên cả nước cũng đã có kết quả.
Công lao này không thuộc về tôi, tôi chỉ làm những điều cần làm của một nhà giáo. Và thực sự nếu không có sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan chức năng, sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, của các đại biểu Quốc hội thì vụ việc cũng sẽ khó sáng tỏ.
Việc phát hiện ra sai sót trong đề thi môn Sinh học của anh được bắt nguồn như thế nào?
- Việc phát hiện những sai sót, nghi vấn có ngay sau khi thi xong môn Sinh học. Thời điểm đó, trên mạng xã hội râm ran về sự trúng đề. Trong khi đó, đề Sinh 2021 được đánh giá là hay, khó, độ phân hóa cao, số điểm 10 sẽ ít nhưng thực tế số điểm 10 của đợt thi này gấp hơn 4 lần so với 2020.
Ngay sau đó, tôi nhận được phản ánh của một số đồng nghiệp và học sinh về hiện tượng giống nhau giữa đề thi môn sinh và đề ôn tập của thầy Phan Khắc Nghệ (hiệu phó Trường THPT chuyên Hà Tĩnh), kèm theo đó là tài liệu đề, các video livestream trên Facebook thầy Nghệ.
Tôi tiến hành đối sánh sơ bộ các tài liệu của thầy Nghệ và đề thi chính thức, kết quả sự tương đồng rất cao, lên tới 32/40 câu hỏi.
Sau đó, tôi gửi tâm thư cùng tài liệu vào email của Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn đề nghị lập hội đồng đối sánh, trả lời dư luận sự trùng hợp là ngẫu nhiên hay có vấn đề khác.
Thời điểm đó, nguyên cục trưởng Cục Quản lý chất lượng Mai Văn Trinh có phản hồi rằng đã nắm được sự việc và đang cùng cơ quan chức năng xác minh.
Những tháng sau đó, tôi gửi email lại cho bộ và chỉ nhận được thông tin phản hồi đang xác minh.
Khoảng tháng 11/2021, tôi tiếp tục gửi email cho Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn và gửi tin nhắn đến một số đại biểu Quốc hội đề nghị chất vấn nội dung này tại kỳ họp Quốc hội thứ 2 khóa XV.
Sau kỳ họp, Bộ trưởng Sơn có trả lời email cho biết, vẫn đang tiến hành xác minh sự việc, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có đủ căn cứ xác minh dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Tôi tiếp tục gửi văn bản kiến nghị đến Bộ Công an, đại biểu Quốc hội, Ủy ban Văn hóa, giáo dục, Ủy ban Xã hội, Ủy ban Pháp luật Quốc hội.
Tháng 1/2022, Cục phó Cục Quản lý chất lượng Bộ GD-ĐT có email nhờ tôi đối sánh lại tài liệu thầy Nghệ với 4 mã đề duyệt chốt môn sinh tốt nghiệp THPT 2021 đợt 1.
Đến tháng 5/2022, tôi có buổi làm việc với Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an để cung cấp các thông tin liên quan.
Là người đầu tiên phát hiện ra sự việc, trong thời gian qua, một mình anh đơn thương độc mã theo đuổi sự việc. Những lúc như thế, anh có nản không, có từng nghĩ mình sẽ bỏ cuộc?
- Suy nghĩ bỏ cuộc là có, nhưng chỉ thoáng qua trong đầu mà thôi, bởi lẽ tôi nghĩ cho dù là ai chọn con đường này, đều sẽ có lúc như vậy.
Nếu nói đơn thương độc mã, có lẽ có phần đúng về mặt truyền thông, mạng xã hội. Nhưng thực ra tôi rất may mắn khi có sự ủng hộ của bạn bè đồng nghiệp trên khắp cả nước cả về mặt chuyên môn và tinh thần ở đằng sau, điều đó càng giúp tôi có niềm tin theo đuổi vụ việc, và hạnh phúc hơn nữa khi giáo dục Việt Nam có những thầy cô tâm huyết đến vậy.
Tôi từng bị tấn công bằng lời lẽ xúc phạm
Anh nghĩ gì khi thời điểm đó có nhiều ý kiến công kích, cho rằng vì cá nhân nên anh đưa sự việc ra công luận?
- Thực ra việc này tôi cũng đã dự đoán được trước sẽ gặp ý kiến trái chiều. Điều tôi không ngờ là phản ứng của mạng xã hội lại lớn như vậy.
Tôi không trách gì ai, bởi đó là chuyện bình thường. Khi tôi đặt ra nghi vấn, đồng nghĩa với việc người khác cũng có quyền đặt dấu hỏi.
Tôi chỉ âm thầm làm theo đúng lương tâm và tôi có niềm tin, còn thời gian sẽ trả lời, mọi người dần sẽ hiểu những việc tôi làm.
Anh có từng bị "tấn công" về mặt tinh thần sau khi đưa sự việc này ra ánh sáng?
- Tấn công trên điện thoại thì không nhưng tôi từng bị tấn công trên mạng xã hội bằng những lời lẽ xúc phạm cá nhân và cả gia đình. Người ta cho rằng vì tôi kém tài năng, ghen ghét, đố kị mới làm vậy.
Hiện nhiều người cho rằng, những thí sinh điểm cao của thầy Nghệ bây giờ không biết xử lý như thế nào. Theo anh, nên xử lý ra sao?
- Việc xử lý như thế nào, theo tôi các cơ quan chức năng, Bộ GD-ĐT sẽ có những chỉ đạo hợp lý nhất.
Tuy nhiên, kì thi cũng đã diễn ra một năm, các em cũng đã gần hết năm thứ nhất, việc nỗ lực của các em học sinh là thật, điểm số cũng là thật, cái sai là của người lớn, nên trên quan điểm cá nhân thì tôi nghĩ rằng khó có thể thay đổi kết quả đó.
Có điều những người làm giáo dục phải lấy đó là bài học xương máu, vì chỉ cần chúng ta sai thì sẽ ảnh hưởng đến cả thế hệ tương lai đất nước sau này.
Xin trân trọng cảm ơn anh!
Ngay sau khi kỳ thi tốt nghiệp THPT 2021 kết thúc, thầy Đinh Đức Hiền, giáo viên Sinh học tại Hà Nội đưa ra thông tin đề thi Sinh giống 80% so với đề ôn luyện của giáo viên Phan Khắc Nghệ ở Hà Tĩnh. Các cơ quan chức năng vào cuộc xác minh sự việc.
Tối 11/6, Bộ GD-ĐT cho biết, đơn vị này đã ghi nhận một số yếu tố không bình thường liên quan đến việc luyện thi và đề thi môn Sinh học.
Cụ thể, tháng 8-2021, lãnh đạo Bộ đã chỉ đạo kiểm tra, đồng thời chủ động phối hợp cùng cơ quan công an thành lập Tổ công tác liên ngành để xác minh, làm rõ các vấn đề liên quan.
Kết quả xác minh cho thấy có dấu hiệu vi phạm trong công tác xây dựng ngân hàng câu hỏi và ra đề thi môn Sinh học kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021.
Sau khi Bộ Công an khởi tố vụ án, Bộ GD-ĐT vẫn đang phối hợp với Bộ Công an xem xét trách nhiệm cá nhân, tổ chức có liên quan để xử lý theo quy định.
Bộ GD-ĐT cũng triển khai rà soát, điều chỉnh các khâu có liên quan, tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra tất cả các khâu của kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022, để tổ chức chặt chẽ, hiệu quả, an toàn.
Chia sẻ với phóng viên Dân trí, thầy Phan Khắc Nghệ, Phó hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh khẳng định một lần nữa không liên quan đến sự việc trên.
"Việc 2 cán bộ trong tổ ra đề thi vừa bị khởi tố tôi cũng đã biết được thông tin. Vào tháng 3/2022, Bộ Công an có mời tôi ra để giải trình về nguồn gốc câu hỏi ôn tập mình soạn hay lấy ở đâu.
Từ đó đến nay thì không thấy ai liên hệ làm việc với tôi nữa", thầy Phan Khắc Nghệ nói và khẳng định không hề liên quan đến vụ việc trên./.