Thất thoát hàng triệu USD vì vi phạm bản quyền trực tuyến

Hội thảo chuyên đề "Vi phạm bản quyền trực tuyến và các biện pháp ngăn chặn tại Việt Nam" đã được Cục Phát thanh - Truyền hình và Thông tin điện tử thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông và Liên minh Giải trí và Sáng tạo ACE (Hiệp hội Điện ảnh Mỹ - MPA) tổ chức ngày 21-7 tại Hà Nội.

Theo ông Lê Quang Tự Do, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh - Truyền hình và Thông tin điện tử, trên môi trường Internet có hàng ngàn trang thông tin điện tử tổng hợp và mạng xã hội đang hoạt động.Trong đó, có các mạng xã hội xuyên biên giới như Facebook, YouTube, các trang thông tin và mạng xã hội này hàng ngày truyền tải lượng thông tin báo chí, nội dung số, video clip khổng lồ tới hàng triệu người dùng Internet.

Đáng chú ý, có nhiều nội dung thông tin được lưu trữ, đăng tải trái phép, không thực hiện đúng quy định về trao đổi bản quyền với các chủ sở hữu bản quyền nội dung, gây thiệt hại tới quyền lợi và uy tín của các đơn vị chủ sở hữu nội dung.

Cục Phát thanh - Truyền hình và Thông tin điện tử thời gian qua đã nhận được rất nhiều yêu cầu xử lý vi phạm bản quyền nội dung, đa số là các nội dung về giải trí như bóng đá, phim, gameshow, ca nhạc… Theo đánh giá của ông Lê Quang Tự Do, các hình thức, phương pháp vi phạm bản quyền hết sức tinh vi và biến đổi liên tục, luôn che dấu thông tin chi tiết và thực hiện xuyên biên giới từ nước ngoài cung cấp dịch vụ vào Việt Nam.

Ông Phạm Hoàng Hải, Giám đốc Trung tâm Bản quyền nội dung số Việt Nam, nhận định hiện nay việc vi phạm bản quyền trên môi trường số diễn ra công khai trên nhiều nền tảng, nội dung bị vi phạm thuộc sở hữu của các đơn vị sản xuất nội dung số được phát sóng và đăng tải trên các nền tảng truyền thông, gây thiệt hại cho chủ sở hữu. Tính đến tháng 6-2022, Trung tâm Bản quyền nội dung số Việt Nam đã phối hợp cùng các cơ quan chức năng, chặn truy cập của người dùng tại Việt Nam đến trên 500 website vi phạm bản quyền.

Theo báo cáo của Media Partners Asia, ngành công video trực tuyến của Việt Nam được dự báo là sẽ tạo ra doanh thu 249 triệu USD vào năm 2022, trong đó doanh thu từ lượng thuê bao chiếm 15% và video theo yêu cầu (AVOD) chiếm 85%. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm bản quyền video trực tuyến đang ngày càng phổ biến, số lượng người dùng trái phép tăng lên 15,5 triệu năm 2022, làm thất thoát 348 triệu USD, chiếm 18% doanh thu của toàn ngành video hợp pháp. Nếu không kiểm soát được tình hình này, đến năm 2027, số người dùng vi phạm bản quyền có thể tăng tới 19,5 triệu, dẫn tới lượng doanh thu bị thất thoát ở mức 456 triệu USD.

Theo ông Jan van Voorn, Phó Chủ tịch điều hành kiêm Giám đốc Bảo vệ Nội dung toàn cầu của ACE, nhận định Việt Nam có tiềm năng lớn trở thành một thị trường phát triển của các nội dung hợp pháp. Tuy nhiên, với những trang web và dịch vụ vi phạm bản quyền, như Phimmoi, được vận hành từ bên ngoài Việt Nam, Việt Nam cũng đang trở thành tâm điểm quốc tế của vi phạm bản quyền số.

Các trang web vi phạm bản quyền phát trực tuyến và các dịch vụ vi phạm bản quyền IPTV khiến người tiêu dùng Việt Nam có nguy cơ nhiễm phần mềm độc hại, làm suy giảm nhu cầu đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài, giảm mức đóng góp thuế cho chính phủ và kìm hãm sự sáng tạo

Media Partners Asia nhận định việc Kiểm soát tình trạng vi phạm bản quyền sẽ giúp gia tăng giá trị nhờ vào việc tăng lượng khách hàng hợp pháp và tăng doanh thu của lĩnh vực video trực tuyến cao cấp, có thể tăng gấp đôi giá trị đầu tư cho các nội dung video trực tuyến trong nước lên mức 150 triệu USD vào năm 2027 so với con số hiện tại ước tính là 75 triệu USD. Kiểm soát được tình trạng vi phạm bản quyền cũng sẽ tạo thêm 4.870 việc làm mới cho thị trường lao động nhờ sản lượng lao động trong lĩnh vực video tăng lên 351 triệu USD vào năm 2027, một mức tăng đáng kể so với con số 134 triệu USD hiện nay.

"Tại Pháp, tất cả các trang web lậu có thể truy cập được từ Pháp, bất kể nguồn phát là ở Pháp hay ở các nước khác" - bà Celine Boyer, Trưởng phòng An ninh mạng của Tập đoàn Canal+, cho hay. Chuyên gia này cũng nêu quan điểm cần phải rút ngắn thời gian tiến hành chặn qua việc thiết lập một công cụ để kết nối giữa đơn vị phát sóng/chủ sở hữu quyền, vừa để thu thập các trang web cần phải chặn cùng với các bằng chứng, và kết nối với các ISP để việc chặn truy cập có thể được thực thi một cách gần như tự động bởi các ISP.

Ông Nguyễn Ngọc Hân, Tổng giám đốc Thủ Đô Multimedia, đưa ra giải pháp sử dụng Sigma DRM để khóa mã các nội dung có bản quyền khi phân phối trên môi trường Internet kết hợp với Finger Print để loại bỏ ngay lập tức các luồng phát lậu trực tiếp.