Ngày 22/11, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã công khai kết luận thanh tra việc tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước; chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở (giai đoạn 2011 - 2021) tại Bộ Giao thông vận tải (GTVT).
Kết luận nêu, bên cạnh những kết quả đạt được còn tồn tại một số vi phạm, khuyết điểm...
Cụ thể, trong chuyển đổi đất sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở, TTCP nhận thấy có đến 12 lô đất, cơ sở đất do các doanh nghiệp trực thuộc Bộ GTVT quản lý vướng sai phạm.
Đầu tiên là cơ sở nhà đất số 108-112B-114 đường Hồng Hà, phường 2, quận Tân Bình, TPHCM, được Bộ GTVT và UBND TPHCM cho Sasco liên doanh với Tập đoàn Đầu tư địa ốc Nova thực hiện Dự án xây dựng Khu thương mại căn hộ cao cấp Sasco khi chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Quá trình triển khai dự án, dù liên doanh chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính ngân sách nhà nước nhưng đã chuyển nhượng các căn hộ.
Đối với cơ sở nhà đất tại số 1 bến Vân Đồn, quận 4, Công ty CP Đại lý hàng hải Việt Nam thực hiện góp vốn ban đầu cũng chưa đúng, chưa lập phương án cụ thể trình Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam, phê duyệt.
Tương tự, là cơ sở đất 428 Nguyễn Tất Thành, quận 4, bị TTCP kết luận, Công ty Vận tải và Thuê tàu biển Việt Nam, ký hợp đồng hợp tác đầu tư với Công ty Trung Thủy Lancaster, thực hiện Dự án Căn hộ kết hợp thương mại dịch vụ chưa đảm bảo đúng trình tự.
Cạnh đó, cơ sở đất 430 Nguyễn Tất Thành, quận 4, do Cảng Sài Gòn và Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận 4 là chủ đầu tư dự án. Tuy nhiên, các đơn vị trên đã chuyển nhượng dự án trên đất theo hình thức thoả thuận mà không tổ chức đấu giá.
Đối với lô đất số 215 đường Lê Lợi, TP Vinh, tỉnh Nghệ An, TTCP kết luận khu này thuộc Cienco 4 nhưng bị Công ty mẹ của Cienco 4 chuyển nhượng cho Công ty TNHH Xây lắp tổng hợp miền Trung, theo thỏa thuận thị trường mà không đấu giá là sai phạm.
Dự án chuyển nhượng đất tại số 14 Phan Chu Trinh, thành phố Huế, của Công ty CP Cầu 1 Thăng Long (với diện tích 1.138m2) cũng bị kết luận không xin phép ý kiến chỉ đạo của Bộ GTVT và Bộ Tài chính.
Tại Hà Nội, khu đất 16-18 Phan Chu Trinh, của Công ty Cơ khí Ngô Gia Tự, đã bị doanh nghiệp sử dụng để hợp tác, liên doanh đầu tư với Ngân hàng Thương mại CP quốc tế Việt Nam (VIB) thành lập pháp nhân mới là không đúng quy định về quyền và nghĩa vụ của người thuê đất trả tiền hàng năm...
Đối với cơ sở nhà đất 11.276m2 tại cụm 9, phường Phú Thượng, quận Tây Hồ, TTCP cho hay, trên cơ sở đề nghị của Bộ GTVT, UBND TP Hà Nội có văn bản chấp thuận về nguyên tắc cho Công ty Đầu tư và Xây dựng nhà ở được lập phương án sử dụng đất. Việc này bị đánh giá làm không đúng về trình tự, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư.
Cơ sở đất tại số 53 thị trấn Đông Anh, huyện Đông Anh, do Công ty TNHH MTV Ô tô 1/5 quản lý, sử dụng, cũng bị doanh nghiệp chuyển nhượng tài sản không qua đấu giá, chuyển đổi mục đích sử dụng đất khi chưa có ý kiến của cấp có thẩm quyền.
Cơ sở đất tại km 9+500 Nguyễn Trãi (nay là 53 Triều Khúc), quận Thanh Xuân, được Nhà nước giao cho Công ty TNHH Liên doanh Ô tô Hòa Bình liên doanh với nước ngoài xây dựng nhà máy sản xuất, lắp ráp ô tô với thời gian sử dụng 30 năm. Tuy nhiên trên khu đất này, TTCP cho rằng việc UBND TP Hà Nội cho doanh nghiệp chuyển đổi mục đích một phần diện tích thành đất ở, dịch vụ, thương mại văn phòng là không đúng quy định.
Một cơ sở khác tại 44 Triều Khúc, quận Thanh Xuân, của Công ty CP Cơ khí ô tô Hòa Bình cũng được UBND TP Hà Nội cho phép doanh nghiệp chuyển đổi mục đích sử dụng không đúng với phương án tại thời điểm thực hiện cổ phần hóa.
Cuối cùng là cơ sở đất 23.742m2 tại 199 Minh Khai, quận Hai Bà Trưng, của Nhà máy cơ khí công trình, khu đất từng được quy hoạch là đất an ninh do Tổng cục Hậu cần kỹ thuật (Bộ Công an) quản lý nhưng chưa hoàn thiện thủ tục về đất đai.
Theo TTCP, trách nhiệm sai phạm tại 12 lô đất, cơ sở nhà đất nêu trên thuộc về Bộ GTVT, UBND TP Hà Nội, UBND TPHCM, Tổng cục Hậu cần kỹ thuật (Bộ Công an), Tổng Công ty Cienco và các doanh nghiệp liên quan.
TTCP đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân lãnh đạo Bộ; kiến nghị UBND TP Hà Nội, TPHCM, Thừa Thiên- Huế, cùng một số địa phương xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có sai phạm.
