Cộng hòa Séc và Ba Lan – một trong những quốc gia cuối cùng trong NATO còn quân ở Afghanistan, hôm qua (24/6) thông báo sẽ rút số binh sĩ còn lại ra khỏi quốc gia Tây Nam Á này ngay trong tháng 6/2021.
Kế hoạch rút quân “ồ ạt” của các nước phương Tây được thông báo hồi giữa tháng 4/2021 đang gây ra cảm giác “bất an” cho chính phủ và người dân Afghanistan trước các mối đe dọa “có thể có” từ Taliban. Do đó, cuộc gặp ngày hôm nay (25/6) giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và các nhà lãnh đạo quốc gia Tây Nam Á này tại Nhà Trắng đang thu hút nhiều sự quan tâm từ dư luận.
“Tình hình an ninh tại Afghanistan đang xấu đi và ở mức đáng báo động” – Đó là tuyên bố của Scott Worden, giám đốc chương trình Afghanistan tại Viện Hòa bình Mỹ – người vừa trở về từ Afghanistan.
Còn theo bà Deborah Lyons, Đặc phái viên và là Người đứng đầu Phái bộ Hỗ trợ của Liên Hợp Quốc tại Afghanistan, kịch bản thảm khốc tại Afghanistan sau khi NATO rút quân là hoàn toàn có thể xảy ra:
“Thông báo từ tháng 4 vừa qua, rằng, tất cả quân đội quốc tế sẽ được rút trong những tháng tới, đã gây ra một cơn địa chấn đối với hệ thống chính trị Afghanistan và xã hội nước này. Hầu hết các quận đã bị Taliban chiếm đóng đều bao quanh các thủ phủ của tỉnh, cho thấy rằng Taliban đang có ý định chiếm các thủ phủ này sau khi các lực lượng nước ngoài rút hết. Nếu để Taliban thực hiện ý đồ đó sẽ dẫn đến thảm kịch. Bạo lực sẽ gia tăng, kéo dài sự đau khổ của người dân Afghanistan, đe dọa những thành quả mà các bên đạt được trong 20 năm qua", bà Deborah Lyons nói.
Mang theo lo ngại ấy, cộng thêm tiến trình đàm phán với Taliban đến nay chưa mấy tiến triển, Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani và Chủ tịch Hội đồng Hòa giải Tối cao Quốc gia Abdullah Abdullah hôm qua đã lên đường thăm Mỹ. Dự kiến, 2 người sẽ có cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Joe Biden trong ngày hôm nay.
Các nhà phân tích cho rằng, chuyến thăm nhằm tìm kiếm sự đảm bảo, hậu thuẫn của Mỹ sau khi Mỹ cùng các nước đồng minh NATO rút những binh sĩ cuối cùng trước ngày 11/9 tới. Cụ thể là trong các khía cạnh ngoại giao, tài chính và kỹ thuật quân sự.
Ngoài ra, các nhà lãnh đạo Afghanistan cũng muốn Mỹ gia tăng áp lực lên Taliban, để nhóm này “nghiêm túc” trong các cuộc đàm phán hòa bình – nơi mà ông Abdullah Abdullah đang đảm nhận vai trò đứng đầu của phía chính phủ Afghanistan.
Trước cuộc gặp, Tổng thống Mỹ Joe Biden xác nhận thêm, ông sẽ thảo luận với các nhà lãnh đạo Afghanistan về kế hoạch đưa đội ngũ thông dịch viên người bản địa và thân nhân của họ rời khỏi Afghanistan, do lo ngại sự trả thù của Taliban khi họ đã hỗ trợ quân đội Mỹ và đồng minh. Theo một số nghị sĩ Mỹ, những người này có thể được cấp thị thực tới đảo Guam của Mỹ.
Hồi tháng 4/2021, chính quyền Mỹ thông báo rút quân ra khỏi Afghanistan trước ngày 11/9, kết thúc cuộc chiến kéo dài 20 năm của Mỹ và đồng minh. Các nước còn lại của NATO cũng đã thông báo theo chân Mỹ. Hôm qua, Séc và Ba Lan tuyên bố sẽ rút những binh sĩ cuối cùng của họ tại Afghanistan ngay trong tháng 6/2021. Séc cho biết sẽ để lại 1 đơn vị nhỏ tham gia bảo vệ các cơ quan ngoại giao của nước này. Trong khi, Ba Lan đêm qua đã có chuyến bay đầu tiên chở binh sĩ về nước./.
