Dây chuyền của Trạm nghiền xi măng Nghi Thiết (thuộc Công ty Xi măng Sông Lam - Tập đoàn Xi măng The Vissai) đóng tại xã Nghi Thiết, huyện Nghi Lộc (Nghệ An) chính thức đi vào vận hành từ cuối tháng 4/2017. Tuy nhiên, đến tháng 6/2023 qua kiểm tra, rà soát, Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam mới phát hiện nhiều sai phạm liên quan đến dự án này. Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam đã phối hợp với UBND huyện Nghi Lộc để xử lý.
Ngày 27/5/2023, UBND huyện Nghi Lộc đã tiến hành kiểm tra hiện trường, lập Biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng số 05/BB-VPHC. Qua kiểm tra rà soát và đối chiếu, Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam và UBND huyện Nghi Lộc đã phát hiện đơn vị này xây dựng 7/37 hạng mục sai quy hoạch như kho vật tư thiết bị; kho chứa chất thải; kho than; trạm rót Clinker; Silo xi măng; nhà an ninh… Tổng diện tích sai phạm hơn 2.000m2.
Đặc biệt, có 10 hạng mục xây ngoài quy hoạch gồm: Trạm định lượng xi măng B (diện tích 1.244,5m2); Trạm điện phục vụ trạm định lượng B (diện tích 315m2, cao 1 tầng); Két tro bay R=6,046m (diện tích: 260m2); Silo Clinker D45m (diện tích: 1.589m2); Trạm điện nhà nghiền (diện tích: 316,69m2, cao 1 tầng); Bể chứa nước sản xuất (diện tích: 180m2, cao 1 tầng); Kho vật tư (diện tích 756m2, cao 1 tầng); Kho phụ gia trợ nghiền (diện tích: 126,31m2, chiều cao 1 tầng); Kho cơ khí (diện tích: 163,59m2, cao 1 tầng) và Trạm biến tần (diện tích 100,81m2, cao 1 tầng). Tổng số diện tích vi phạm hơn 5.000m2.
Căn cứ Điểm c, Khoản 9, Điều 16 Nghị định 16/2022 NĐ-CP ngày 28/1/2022 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng, UBND huyện Nghi Lộc đã ban hành Quyết định số 1586/QĐ-XPHC ngày 02/6/2023 xử phạt Công ty Xi măng Sông Lam 170 triệu đồng với hành vi xây dựng không đúng quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị được duyệt (công trình xây dựng gồm: Cổng vào, văn phòng đội xe, văn phòng sản xuất, khu tiểu cảnh, văn phòng làm việc, kho vật tư...). Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc phải tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm (trường hợp không được cấp có thẩm quyền chấp thuận điều chỉnh quy hoạch trước ngày 30/11/2023). UBND huyện Nghi Lộc đề nghị Công ty xi măng Sông Lam tháo dỡ các công trình nếu không được cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh trước ngày 30/11/2023.
Tại Điều 3 Quyết định này, UBND huyện Nghi Lộc đề nghị Công ty Xi măng Sông Lam phải nghiêm chỉnh chấp hành quyết định xử phạt, nếu không tự nguyện chấp hành sẽ bị cưỡng chế thi hành theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại vào đầu tháng 10/2024 vẫn chưa tháo dỡ công trình vi phạm.
Ông Nguyễn Bá Điệp, Phó Chủ tịch UBND huyện Nghi Lộc cho biết: “Sau khi phối hợp với Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam về việc kiểm tra, rà soát Trạm nghiền xi măng Sông Lam tại xã Nghi Thiết, chúng tôi đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính với đơn vị này. Đến nay, Công ty Cổ phần Xi măng Sông Lam đã thực hiện việc nộp phạt nhưng việc tháo dỡ phần công trình vi phạm vẫn chưa thực hiện. Bên cạnh đó, Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam cũng đã có văn gửi UBND tỉnh Nghệ An xin ý kiến về việc điều chỉnh quy hoạch đối với các hạng mục sai quy hoạch này, nhưng tỉnh chưa đồng ý.
Hơn nữa, UBND huyện chỉ thực hiện theo phân cấp về quản lý hoạt động xây dựng trên địa bàn. Còn Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam cấp phép xây dựng, phê duyệt quy hoạch cũng như cấp các thu tục pháp lý khác. Kể cả lúc đi kiểm tra để lập biên bản rồi sau đó ra quyết định xử phạt, huyện Nghi Lộc cũng phải đi cùng với đoàn của Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam mới vào được khu vực Trạm nghiền xi măng Sông Lam chứ bình thường chính quyền muốn vào kiểm tra cũng không được vào đâu”.
Được biết, ngày 27/10/2023, Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam có Công văn số 1748/KKT-QHXD gửi UBND tỉnh Nghệ An về việc điều chỉnh quy hoạch Trạm nghiền xi măng Sông Lam. Tuy nhiên, UBND tỉnh Nghệ An vẫn chưa đồng ý, đồng thời giao Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam, phối hợp UBND huyện Nghi Lộc và các cơ quan liên quan kiểm tra, rà soát, làm rõ nội dung điều chỉnh quy hoạch, đánh giá sự phù hợp với chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư của dự án, biện pháp khắc phục, báo cáo UBND tỉnh Nghệ An theo quy định.
Một dự án có nhiều hạng mục xây dựng sai quy hoạch mà không thể xử lý tháo dỡ kéo dài gần một năm qua mà không có bất cứ động thái nào của cơ quan chức năng. Vậy đơn vị chịu trách nhiệm quản lý việc cấp phép xây dựng, phê duyệt quy hoạch, thẩm định thiết kế và cấp các thủ tục pháp lý liên quan đến dự án Trạm nghiền xi măng Sông Lam tại xã Nghi Thiết là Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam đã làm gì, ở đâu khi Công ty Xi măng Sông Lam bất chấp quy định, xây dựng nhiều hạng mục sai với quy hoạch? Không những thế, các hạng mục sai phạm này vẫn “mặc nhiên” tồn tại ngay cả khi lực lượng chức năng đã xử phạt và yêu cầu tháo dỡ.
Dư luận đang đặt ra câu hỏi, vì sao tại quyết định xử phạt của UBND huyện Nghi Lộc yêu cầu Công ty Xi măng Sông Lam phải tháo dỡ các hạng mục xây dựng sai quy hoạch nhưng Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam lại có văn bản gửi UBND tỉnh Nghệ An xin ý kiến về việc điều chỉnh quy hoạch cho Trạm nghiền Xi măng Sông Lam? Để rồi đến thời điểm hiện tại, các hạng mục xây dựng sai quy hoạch vẫn không được tháo dỡ và cứ thế tồn tại như thách thức chính quyền địa phương.
