Nghệ An: Người cựu chiến binh làm giàu trên vùng đất “khó”

Trung tuần tháng 7 vừa qua, chúng tôi có dịp ghé lên huyện biên giới Kỳ Sơn để hỏi về tấm gương điển hình người cựu chiến binh (CCB) làm kinh tế giỏi trên địa bàn và được người dân nơi đây nhắc đến ông Nguyễn Văn Luân (SN 1957), Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp và Tiểu thủ công nghiệp Hương Sơn (HTX DVNN&TTCN Hương Sơn).

Người đã góp phần đưa hàng trăm hộ nông dân nơi vùng cao xứ Nghệ thoát nghèo, cải thiện đời sống và có nhiều đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. “Tràn đầy nhiệt huyết, năng động, dám nghĩ, dám làm, sáng tạo trong sản xuất, kinh doanh”, đó là lời nhận xét chung của người dân Mường Xén khi nói về ông.

Khơi dậy tiềm năng trên vùng đất “khó”

Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Hà Tĩnh, tháng 6/1975, người lính Nguyễn Văn Luân lúc này mới vừa tròn 18 tuổi đã theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, lên đường nhập ngũ tại Nhà máy Z171, thuộc Tổng cục kỹ thuật đóng ở tỉnh Quảng Bình, sau đó chuyển ra Cục kỹ thuật Quân khu I.

Đến năm 1983, với quân hàm Thiếu úy, ông xuất ngũ trở về địa phương để gắn bó đồng ruộng nên cuộc sống gặp rất nhiều khó khăn, vất vả. Thế nhưng, với ý chí, bản lĩnh của người lính cụ Hồ năm xưa, ông Nguyễn Văn Luân đã không cam chịu số phận, đưa gia đình lên thị trấn Mường Xén lập nghiệp.

Trải qua nhiều ngành nghề khác nhau để mưu sinh, kiếm sống, đến năm 2009, với sự nhạy bén của thời cuộc đã giúp ông Luân thành lập nên HTX DVNN&TTCN Hương Sơn. Trong đó, chủ yếu là thu mua Gừng dé và Gừng sừng trâu (2 loại gừng được bà con các dân tộc trồng từ lâu đời) để cung cấp cho các thương lái mang đi tiêu thụ trong và ngoài tỉnh.

CCB Nguyễn Văn Luân kể lại: “Thời điểm ấy, nhận thấy tiềm năng của loại cây trồng này đem lại, tôi đã kiên trì bám bản, bám dân, cùng ăn, cùng ở và cùng lên tận nương rẫy với bà con dân bản thuộc các xã trồng nhiều gừng để nghiên cứu cách trồng truyền thống. Tại đây, tôi tìm hiểu tại sao năng suất lại thấp, mẫu mã tại sao lại không đẹp. Từ đó, rút ra bài học là phải áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nên đã phối hợp với ngành chức năng của huyện tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, cách bảo quản gừng cho bà con nhân dân”.

“Ban đầu, HTX đã vận động được 20 hộ dân liên kết, tham gia trồng thí điểm gừng hữu cơ hoàn toàn sạch trên diện tích 10ha, đến nay đã có 146 hộ thuộc 6 bản trên địa bàn 4 xã tham gia trồng trên 40ha; sản lượng đạt 30 tấn/ha. Mỗi ha cho thu nhập lên đến 200 triệu đồng, cao gấp 10 lần trồng ngô và lúa. Và đặc biệt, củ gừng Kỳ Sơn bây giờ có chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, hàm lượng tinh dầu cao mà không nơi nào có được”, ông Luân nói.

Nhận thấy mô hình sản xuất gừng ứng dụng công nghệ cao thực hiện thành công, đem lại hiệu quả kinh tế cao, giúp bà con dân bản xóa đói, giảm nghèo nên đã được người dân ở các khu vực khác học tập; qua đó, nhân rộng mô hình lên đến diện tích 800ha.

“HTX cũng vươn mô hình ra một số xã của huyện Tương Dương, đơn cử như: Xã Nhôn Mai, Mai Sơn. Ở các xã này, hiện nay có 15 hộ tham gia trồng và cung cấp nguyên liệu thường xuyên cho HTX, trung bình 40 tấn/năm”, ông Luân cho biết.

Không chỉ giúp bà con dân bản trồng gừng, CCB Nguyễn Văn Luân cũng là người đại diện HTX đứng ra thu mua, tiêu thụ và xuất khẩu gừng ra thị trường. Theo đó, HTX đã thu mua hơn 1.000 tấn gừng mỗi năm; sau đó tiến hành sơ chế, cung cấp cho các tiểu thương tiêu thụ trong nước và xuất khẩu đến thị trường các nước trên thế giới như: Banglades, Ấn Độ, Pakistan, Uzbekistan, Turkmenistan và Châu Âu.

Có thể thấy, với sự nhạy bén, năng động trong cơ chế thị trường, “người lính cụ Hồ” Nguyễn Văn Luân đã vượt qua nhiều thách thức để trở thành điển hình trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. HTX của ông đã tạo công ăn việc làm ổn định cho hơn 20 lao động với thu nhập từ 6 - 6,5 triệu đồng/tháng cùng 146 lao động thời vụ; đồng thời, đã gián tiếp giúp cho hàng trăm người dân trên địa bàn 2 huyện Kỳ Sơn và Tương Dương có nguồn thu nhập cao từ việc trồng gừng.

Xây thương hiệu, tạo sinh kế bền vững

Với sự đồng hành, giúp đỡ của chính quyền địa phương, CCB Nguyễn Văn Luân đã xây dựng thành công thương hiệu cho cây gừng Kỳ Sơn khi Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành Quyết định số 5587/QĐ-SHTT ngày 1511/2019 về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký Chỉ dẫn địa lý số 00077 cho sản phẩm “Gừng Kỳ Sơn”.

Đây được xem là điều kiện thuận lợi để đồng bào các dân tộc vùng cao nơi miền biên viễn huyện Kỳ Sơn phát triển, mở rộng diện tích trồng gừng, tích cực sản xuất, đẩy mạnh tiêu thụ và xuất khẩu các sản phẩm gừng với những đơn hàng ngày càng lớn hơn; từ đó, khẳng định vị thế thương hiệu Gừng Kỳ Sơn ở thị trường trong và ngoài nước.

Không chỉ dừng lại ở đó, ông Nguyễn Văn Luân cũng đã xây dựng Gừng Kỳ Sơn trở thành sản phẩm OCOP nhằm mở rộng thị trường tiêu thụ. Và đến năm 2020, sản phẩm “Gừng Kỳ Sơn” đã được UBND tỉnh Nghệ An cấp Giấy chứng nhận sản phẩm OCOP đạt hạng 3 sao.

Mới đây, tại quyết định số 156/QĐ-UBND của UBND tỉnh Nghệ An ngày 17/1/2023 về việc phê duyệt kết quả đánh giá, phân hạng sản phẩm tham gia Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” tỉnh Nghệ An đợt 2 của năm 2022, sản phẩm Tinh dầu gừng và Bột gừng của HTX DVNN&TTCN Hương Sơn đã được công nhận đạt OCOP 3 sao.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Luân, Giám đốc HTX DVNN&TTCN Hương Sơn tự hào nói: “Nhằm nâng cao giá trị các sản phẩm từ gừng (Tinh dầu gừng, tinh bột gừng, bột gừng, cao gừng, gừng sấy dẻo…), chúng tôi đã tập trung đầu tư máy móc, dây chuyền sản xuất, chế biến; đồng thời không ngừng tìm hiểu, học tập, ứng dụng khoa học kỹ thuật để đưa mô hình phát triển mạnh, tạo sinh kế bền vững cho bà con dân bản nơi vùng cao xứ Nghệ”.

Thành công của HTX DVNN&TTCN Hương Sơn do người CCB Nguyễn Văn Luân làm giám đốc đã góp phần đưa hàng trăm hộ nông dân thoát nghèo và đóng góp sức mình cho sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện biên giới Kỳ Sơn. Đây là một trong những tấm gương điển hình, là minh chứng rõ nét nhất về ý chí, bản lĩnh “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời bình.