Chủ tàu kêu cứu
Theo tường trình của ông Hoàng Văn Quyết ở xã Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An con tàu 67 của gia đình ông số hiệu NA-99188 TS vào ngày 14/1/2020, khi ông Quyết cùng 7 ngư dân khác đang kéo lưới trên biển thì tàu bị sự cố chập điện, gây cháy và chìm. 8 ngư dân phải ôm phao nhảy xuống biển, và thoát chết nhờ có tàu bạn đến cứu.
Ngay sau khi xảy ra tai nạn, 8 ngư dân trên tàu được tàu cá khác cứu và đưa vào bờ và trình báo, đồng thời báo cho phía công ty bảo hiểm đến làm các thủ tục để giải quyết quyền lợi bảo hiểm. Tuy nhiên, theo ông Quyết, từ đó đến nay đã hơn hai năm hồ sơ bảo hiểm tàu cá của ông vẫn chưa được PJICO Nghệ An giải quyết chi trả.
Mặc dù vụ cháy đã được các cơ quan chức năng điều tra, xác định là do chập điện, nhưng đơn vị bảo hiểm lại từ chối bồi thường với lý do “thời điểm ông Hoàng Văn Phi (máy trưởng của tàu - PV) được cấp chứng chỉ máy trưởng tàu cá hạng tư năm 2013, độ tuổi theo CMND của ông Phi không phù hợp với điều 8, Quyết định số 77 ngày 30.6.2008 của Bộ NN-PTNT, hết hiệu lực ngày 1.1.2019” - ông Quyết kể.
Theo ông Quyết, vụ cháy tàu khiến ông Quyết thiệt hại hơn 12 tỉ đồng, trong đó tiền nợ ngân hàng còn 8,5 tỉ đồng với 3 sổ đỏ của gia đình và người thân đang cầm cố ở ngân hàng. Do hồ sơ bảo hiểm bị “ngâm”, ông không có tiền trả nợ vay nên muốn vay tiền đóng chiếc khác để tiếp tục đi biển cũng bị ngân hàng từ chối.
Gần 3 năm nay, ông Phan Văn Khuyên ở phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai tất tả đi lại để yêu cầu Công ty bảo hiểm PJICO Nghệ An chi trả bảo hiểm cho chiếc tàu cá của gia đình ông bị cháy đang trên đường trở về đất liền ngày 5/10/2019.
Ông Khuyên kể lại: Năm 2016, ông bán 2 tàu cá cũ của gia đình, thế chấp thêm 3 bìa đỏ của người thân vay số tiền 6 tỷ đồng, tất cả ông dồn vào đóng tàu cá 67 với 812 mã lực, trị giá 12,7 tỷ đồng để vươn khơi bám biển. Sau khi tàu gặp nạn, các cơ quan chức năng đã xác nhận vụ cháy tàu này. Ông Khuyên cũng đã thuê 4 tàu ra hiện trường quần thảo 3 ngày để tìm kiếm, trục vớt tàu cháy nhưng không có kết quả.
Trước đó, ông Khuyên đã mua bảo hiểm cho tàu từ Công ty Bảo hiểm PJICO Nghệ An với phí hơn 46,9 triệu đồng/năm. Tuy nhiên, chủ con tàu xấu số này đã bị bảo hiểm từ chối bồi thường với lý do thiết bị giám sát hành trình trên tàu không hoạt động kể từ ngày 21.7.2019 do Chi cục Thủy sản Nghệ An xác nhận.
“Thiết bị này được Chi cục Thủy sản Nghệ An lắp đặt miễn phí ngày 11/6/2019 trong đợt thí điểm lắp thiết bị giám sát tàu cá theo luật Thủy sản và Nghị định 26/2019. Chi cục trả lời thiết bị Movinar đã qua sử dụng này do Tổng cục thủy sản cấp. Chúng tôi không hề biết nó có hoạt động hay không vì quan sát bằng mắt thường không thể biết được…”, ông Khuyên nói
Không đồng tình với quan điểm của công ty bảo hiểm, ông Khuyên làm đơn khởi kiện ra Tòa án Thị xã Hoàng Mai, và vụ việc vẫn đang chờ phân xử. Cháy mất con tàu và mất hết ngư lưới cụ đã khiến ông Khuyên lâm vào cảnh bi đát khi đang nợ ngân hàng 7,6 tỉ đồng. “hiện gia đình tôi đang cầm cố 4 sổ đỏ của gia đình và mượn của người thân. Giờ đây bảo hiểm không chịu bồi thường thì ngân hàng sẽ phát mãi cả nhà lẫn đất…”, ông Khuyên cho hay.
Việc xảy ra ở Nghệ An, Hà Nội trả lời
Trao đổi với phóng viên báo Công Thương, ông Hoàng Ngọc Thủy - Trưởng phòng Kinh tế thị xã Hoàng Mai cho hay, thị xã Hoàng Mai có 10 chủ tàu cá cháy tàu nhưng bị bảo hiểm từ chối bồi thường, trong đó có 8 tàu cá đóng theo Nghị định 67. “Trong khi đó mỗi con tàu 67 vỏ gỗ có giá trên 10 tỷ đồng, còn đóng mới vỏ sắt từ 15-17 tỷ đồng, nếu bảo hiểm không chi trả thì gây hậu quả nặng nề cho bà con ngư dân. Khi làm việc với phía bảo hiểm, họ đều trả lời là đang xem xét, kéo dài thời gian, phải trình ra ngoài Hà Nội, tìm đủ lý do từ chối trách nhiệm chi trả…”, ông Thuỷ cho hay.
Nhiều chủ tàu cá 67 (đóng theo Nghị định 67/2014/NĐ-CP của Chính phủ) ở thị xã Hoàng Mai, Nghệ An bị cháy tàu trên biển đang lâm vào nguy cơ mất nhà cửa vì bảo hiểm lại từ chối bồi thường. Bởi để đóng được tàu cá 67 trên chục tỷ đồng, mỗi chủ tàu đã phải thế chấp sổ đỏ của gia đình và người thân để vay ngân hàng. Tàu cháy, không được đền bù, tài sản của nhiều ngư dân cũng đang “chìm dần” theo những chiếc tàu cháy.
Tại xã Quỳnh Lập (thị xã Hoàng Mai), địa phương hiện có 8 tàu cá loại lớn bị cháy có mua bảo hiểm của 2 công ty bảo hiểm nhưng bị từ chối bồi thường. Lý do mà phía bảo hiểm đưa ra là tàu đánh bắt ở vùng lộng, ngoài phạm vi cho phép; thiết bị giám sát hành trình không hoạt động; máy trưởng trên tàu thiếu chứng chỉ…sau khi bị từ chối bồi thường, một số chủ tàu bị nạn cho rằng, tàu bị cháy ở vùng lộng là do đang trong quá trình di chuyển chứ không phải đánh bắt. Ngoài ra, quá trình mua bảo hiểm do nhiều nguyên nhân nên ngư dân cũng không nắm hết các quy định về điều kiện hưởng bảo hiểm khi bị thiệt hại, ông Lê Bá Kỷ, Phó Chủ tịch Hội nghề cá Quỳnh Lập thông tin.
Về phía Công ty Bảo hiểm PJICO Nghệ An, ông Nguyễn Văn Lê - Giám đốc công ty cho biết, "trong các trường hợp bị từ chối bồi thường, Công ty căn cứ theo kết quả điều tra, xác minh của đơn vị giám định độc lập. Công ty không thể tự ý đưa lý do từ chối bồi thường mà không có cơ sở. Nếu chủ tàu không đồng tình, họ có quyền khởi kiện ra tòa và Công ty sẽ chấp nhận mọi phán quyết của toàn án...".
Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Nghệ An Nguyễn Chí Lương cũng trao đổi với Báo Công Thương, thời gian qua, Chi cục đã đồng hành với ngư dân trong việc đòi bồi thường thiệt hại, đã có báo cáo trình Hội đồng nhân tỉnh để trình Quốc hội. Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất hiện nay của nhiều ngư dân là dù đã mua bảo hiểm, nhưng chủ quan, không hiểu biết nhiều về các điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm nên khi xảy ra rủi ro, họ bị từ chối bồi thường và rơi vào tình cảnh rất khó khăn. Bên bảo hiểm tìm đủ lý do từ chối trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho ngư dân.
“Mấy năm qua, ngư dân rất khổ vì sản lượng đánh bắt sụt giảm, giá hải sản thấp do dịch Covid-19 nhưng giá dầu và chí phí đi biển lại quá cao khiến rất nhiều tàu bị thua lỗ kéo dài, trong khi sự hỗ trợ từ nhà nước lại không có. Nếu gặp thêm rủi ro cháy tàu nữa thì họ thực sự bị kiệt sức”, ông Lương nói.
