Có hiện tượng “thổi giá”, “quân xanh quân đỏ”
Tại phiên chất vấn, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) nêu tình trạng đấu giá đất ở nhiều nơi có sự bắt tay ngầm, tạo ra sốt đất ảo, nhiều trường hợp nhà đầu tư “trả giá trên trời rồi bỏ cọc”… “Vụ đấu giá đất tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm vừa qua làm nhiễu loạn thị trường, đẩy giá đất các vùng lân cận lên cao, gây sốt đất ảo, thiết lập mặt bằng giá đất mới khiến quá trình giải phóng mặt bằng, triển khai dự án gặp nhiều khó khăn, gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội”, ĐBQH chất vấn Bộ trưởng về giải pháp khắc phục tình trạng trên?
Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định, việc đấu giá đất thời gian qua đã nổi lên vấn đề không chỉ “thổi giá” mà còn “dìm giá”, rồi “quân xanh, quân đỏ”, làm biến động thị trường bất động sản, thất thoát tài sản Nhà nước, tạo mặt bằng giá mới ảnh hưởng đời sống kinh tế, sâu hơn nữa, rất nhiều hệ lụy. Đặc biệt, giá đất đó là ảo nhưng lại có thể thế chấp ở ngân hàng rồi rút tiền là thực, ảnh hưởng đến an ninh tiền tệ và nhiều vấn đề khác.
Theo ông Hà, Bộ TN&MT và các bộ liên quan đã có đánh giá, nghiên cứu chi tiết, kỹ lưỡng. Về góc độ pháp luật, ông Hà cho rằng, lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai được điều chỉnh bởi nhiều luật khác nhau, nên các quy định thiếu cụ thể. Về góc độ Luật Đất đai, chưa quy định rõ điều kiện đấu giá, ví dụ năng lực, trách nhiệm của doanh nghiệp, việc chấp hành kỷ cương pháp luật, kinh nghiệm thực tiễn...
Theo Bộ trưởng TN&MT, như thế nào là cuộc đấu giá bình thường, như thế nào là cuộc đấu giá không bình thường cũng cần phải quy định trong pháp luật. Bên cạnh đó, đối với nhà đấu giá bỏ không tham gia thì phải có chế tài mạnh mẽ hơn để họ không thể tham gia đấu giá được nữa và phải chịu trách nhiệm về kinh tế mới đủ sức răn đe.
Bộ trưởng Tài chính Hồ Ðức Phớc: Siết lại quy định về đấu giá
Giải trình thêm, Bộ trưởng Tài chính Hồ Ðức Phớc nhấn mạnh: Cần siết lại các quy định về đấu giá đất để đảm bảo đấu giá chặt chẽ hơn. Về giá khởi điểm đấu giá đất, cần sửa đổi, nếu không việc xác định giá đất đấu giá không chính xác, không nhất quán. Nếu lấy giá giả định, doanh thu giả định để tính giá thì không chính xác, cần sửa. Nếu không sửa thì vẫn vi phạm, các đoàn thanh tra vào thì mỗi đoàn sẽ kết luận một kiểu. Ngoài ra, theo Nghị định 45, đất giao xong cho nhà đầu tư, Nhà nước mới thu tiền. Ðiều này dẫn tới lỗ hổng, là nhà đầu tư nhận đất nhưng lại không nộp tiền vào ngân sách, gây thất thoát. Vì thế, cần sửa đổi quy định để bịt lỗ hổng này.
Lũng đoạn thị trường, phải xử lý hình sự
Nêu chất vấn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh Nguyễn Thị Xuân (đoàn Đắk Lắk) đề cập dấu hiệu “bong bóng” bất động sản đang làm “rung lắc” thị trường và vấn đề trốn thuế trong các giao dịch đất đai. “Xin Bộ trưởng cho biết nguyên nhân, trách nhiệm của Bộ và giải pháp căn cơ để khắc phục tình trạng này? Quan điểm của Bộ trưởng về việc có nên hình sự hóa hành vi lũng đoạn thị trường bất động sản hay không?”, bà Xuân nêu câu hỏi.
Về vấn đề này, Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định, hiện tượng “dìm giá” cũng nguy hiểm như đẩy giá lên. “Đất đai là đầu vào của mọi dự án đầu tư mà thổi giá ảo như vậy thì nền kinh tế không hiệu quả”, Bộ trưởng nhấn mạnh. Trước chất vấn của đại biểu, tư lệnh ngành TN&MT cho rằng, có thể đề xuất thêm cả chế tài hình sự và kinh tế, trong đó chế tài kinh tế rất quan trọng, làm sao phải đủ mạnh, để họ hiểu nếu thổi giá như vậy sẽ không còn hiệu quả.
“Theo tôi, không cần hình sự hóa mà sử dụng biện pháp kinh tế là được”, Bộ trưởng nói. Cùng với đó, ông Hà cho rằng, thời gian thẩm định hồ sơ chỉ 15 ngày là không phù hợp, cần làm căn cơ hơn; cần tính toán cân bằng cung- cầu của thị trường kết hợp với vấn đề quy hoạch đất đai, quy hoạch đô thị.
Cùng mối quan tâm, ĐBQH Tạ Văn Hạ (Quảng Nam) đề nghị Bộ trưởng cung cấp thêm chuyện “thổi giá”, đẩy giá để nâng giá trị trái phiếu, cổ phiếu, “đánh võng” giá trị tài sản để vay ngân hàng, “làm sạch” bảng tài chính trong vụ đấu giá đất Thủ Thiêm. “Nếu có dấu hiệu lũng đoạn, lừa dối, lừa đảo nâng giá trị thật để vay ngân hàng, âm mưu phá hoại nền kinh tế, tại sao không xử lý hình sự được? Phải xử lý thật nghiêm”, ĐB Hạ nêu.
Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long: Có thể xem xét tội nâng giá có dụng ý và đầu cơ
Tham gia giải trình, Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long nói: Về chế tài áp dụng nếu vi phạm về đấu giá có các hình thức như xử lý dân sự, hành chính, hình sự. Những vụ việc vừa rồi xảy ra, có thể áp dụng quy định về tình trạng nâng giá có dụng ý và tội đầu cơ. Trong trường hợp đấu giá đất tại Thủ Thiêm, nếu phân tích một cách bình thường thì theo cơ chế thị trường. Nếu phát hiện dấu hiệu bất bình thường mà chứng minh được thì cần xử lý. Qua các vụ việc vừa rồi, cần rà soát vấn đề về trình tự, thủ tục đấu giá đảm bảo chặt chẽ hơn; rà soát lại khung liên quan tiền đặt cọc, phí…
Tranh luận với Bộ trưởng TN&MT về việc “không cần hình sự hóa”, ĐBQH Nguyễn Thị Xuân cho rằng, thao túng thị trường hay “thổi giá” đất đai không tốt cho nền kinh tế, cần phải xử lý nghiêm, thậm chí xử lý hình sự. “Việc bỏ cọc của Tập đoàn Tân Hoàng Minh, số tiền bỏ cọc của nhà đầu tư không đáng gì so với việc đẩy giá đất xung quanh. Số tiền doanh nghiệp phải chịu phạt khi bỏ cọc hơn 588 tỷ đồng, không là gì với số tiền rất lớn mà họ có thể thu về. Đây có thể là số tiền nhà nước ta đang bị thiệt hại”, nữ ĐBQH nêu.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà đồng ý phải xử lý nghiêm và trong vụ việc này, phải xử lý hình sự nếu có sai phạm, nhưng theo ông Hà, phải chờ đợi kết quả của các cơ quan điều tra./.
