Xây dựng công trình trái phép trên đất rừng phòng hộ
Dự án Khu lễ hội - ẩm thực Hải Thượng tại xã Sơn Trung, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Quý Gia (Công ty Quý Gia) được UBND tỉnh Hà Tĩnh cấp giấy chứng nhận đầu tư ngày 27/7/2012 với diện tích đất 3,56ha. Quá trình hoàn thiện hồ sơ thuê đất, doanh nghiệp này đã được giao 3,41ha sau khi đã giảm trừ đất hành lang an toàn giao thông đường Hồ Chí Minh.
Từ năm 2015, Công ty Quý Gia đã xây dựng xong các hạng mục công trình theo quy hoạch mặt bằng sử dụng đất, tỷ lệ 1/500 được phê duyệt và đã đưa dự án vào khai thác, vận hành. Quá trình đó, chủ đầu tư đã xin mở rộng dự án Khu du lịch sinh thái Hải Thượng và được UBND tỉnh Hà Tĩnh đồng ý tại văn bản ngày 7/5/2013, đến ngày 25/12/2014 tỉnh này ban hành quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết dự án với diện tích 18,73ha; đến năm 2018 tiếp tục ban hành quyết định điều chỉnh quy hoạch, giảm còn 17,38ha, trong đó bao gồm 3,41ha đã giao cho dự án Khu lễ hội - ẩm thực Hải Thượng trước đó.
Ngày 6/9/2018, UBND tỉnh Hà Tĩnh thành lập đoàn kiểm tra tại dự án, phát hiện nhà đầu tư đã tiến hành đầu tư xây dựng các hạng mục công trình trên diện tích 13,63ha đất thuộc quy hoạch mở rộng dự án (trong đó có khoảng 9,64ha là diện tích rừng phòng hộ) nhưng chưa có hồ sơ chấp thuận chủ trương đầu tư, chưa hoàn thiện hồ sơ thuê đất; xây dựng các hạng mục công trình khi chưa được cấp có thẩm quyền cấp phép xây dựng; chưa hoàn thành báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án.
Tháng 7/2019, Thanh tra Sở Xây dựng đã lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính với Công ty Quý Gia về việc xây dựng các hạng mục không có giấy phép xây dựng với số tiền 50 triệu đồng, buộc khắc phục sai phạm. Theo báo cáo của huyện Hương Sơn, đến tháng 7/2024 chính quyền địa phương tổ chức làm việc, kiểm tra thực địa, nhận thấy Công ty Quý Gia chưa thực hiện việc khắc phục hậu quả các hành vi vi phạm.
Loay hoay xử lý vi phạm, doanh nghiệp tiếp tục sai phạm
Ngoài ra, quá trình xây dựng dự án, nhà đầu tư cũng chưa thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo về hoạt động đầu tư, báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư dự án và chưa hoàn thiện thủ tục điều chỉnh dự án đối với phần diện tích mở rộng. Tại thời điểm kiểm tra vào ngày 6/9/2018, Đoàn liên ngành còn phát hiện doanh nghiệp này sử dụng đất trên thực địa mà chưa hoàn thành các thủ tục giao đất, cho thuê đất. Đây là hành vi chiếm đất, tuy nhiên thời điểm này không lập biên bản nên đến nay, đã hết thời hiệu xử lý nên không ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này. Thay vào đó, tỉnh Hà Tĩnh yêu cầu áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, hoàn thiện hồ sơ thuê đất và nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính.
Tuy nhiên, sau đó Sở TN&MT Hà Tĩnh lại đề nghị UBND tỉnh Hà Tĩnh không thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành vi nêu trên vì cho rằng, doanh nghiệp này đã nỗ lực, quyết tâm để thực hiện hoàn thành các hạng mục theo quy hoạch mặt bằng đã được phê duyệt với số tiền 507,2 tỷ đồng; đồng thời đã giải quyết công ăn việc làm cho người lao động; tạo được điểm nhấn về du lịch, quảng bá văn hóa cho địa phương. Đề xuất này sau đó đã bị bác bỏ vì dự án không thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, không thuộc trường hợp được miễn trừ áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả.
Tại đề xuất điều chỉnh dự án, Công ty Quý Gia xin điều chỉnh quy mô diện tích đất từ 3,41ha lên 17,38ha và điều chỉnh các hạng mục công trình đã được điều chỉnh lần 2 vào năm 2018. Cùng với đó, tổng vốn đầu tư tăng từ 39,5 tỷ đồng lên 507,2 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau khi xem xét đề xuất của Sở KH&ĐT, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có công văn cho biết, chưa xem xét chấp thuận điều chỉnh dự án. Đồng thời, giao huyện Hương Sơn và các sở, ngành kiểm tra, xử lý các tồn tại, vi phạm tại dự án trước khi tham mưu phương án xử lý đối với việc điều chỉnh dự án.
Đối với khu đất mở rộng diện tích dự án, có khoảng 9,64ha là diện tích rừng phòng hộ, doanh nghiệp đề xuất giữ nguyên hiện trạng rừng để làm cảnh quan nhưng Công ty Quý Gia không thuộc đối tượng Nhà nước giao, cho thuê rừng phòng hộ theo quy định nên không được chấp thuận. Đối với diện tích còn lại khoảng 13,96ha chủ yếu là đất đã giao cho các hộ gia đình, cá nhân sử dụng (11,38ha) và đất của UBND xã Sơn Trung quản lý. Đến nay, cũng chưa xác định được hình thức lựa chọn nhà đầu tư đối với khu đất này do chưa có quy định cụ thể điều kiện, tiêu chí, quy mô và tỷ lệ để tách thành dự án độc lập. Hiện, UBND tỉnh đang tham vấn ý kiến của Bộ Tư pháp, Bộ TN&MT và các Bộ, ngành Trung ương liên quan về các nội dung vướng mắc của dự án để xin ý kiến hướng dẫn xử lý.
Trong lúc tỉnh Hà Tĩnh đang loay hoay xử lý các vi phạm liên quan đến đất đai và trật tự xây dựng tại Dự án Khu lễ hội - ẩm thực Hải Thượng, suốt 6 năm chưa tìm được phương án xử lý dứt điểm thì mới đây, doanh nghiệp này lại phớt lờ các quy định của pháp luật, tiếp tục xây dựng công trình vi phạm, lấn chiếm hành lang ATGT đường Hồ Chí Minh. Theo đó, vào tháng 1/2024 qua công tác kiểm tra tuyến, Văn phòng Quản lý đường bộ II.3 (Khu quản lý đường bộ II) phát hiện Công ty Quý Gia tự ý xây dựng tường chắn chỉnh trị dòng chảy và hạng mục sân khấu vi phạm hành lang ATGT đường bộ tại đường Hồ Chí Minh.
Tại biên bản vi phạm được lập đã chỉ rõ: “Công ty Quý Gia thi công tường chắn chỉnh trị dòng chảy của khe suối, cách chân đường 5-8m, có chiều dài tường chắn là 160m (từ Km 773+430 đến Km 773+590); phía cuối tường chắn được đấu vào từng cánh của thượng lưu Km 773+590(T), chiều cao tường chắn là 1,3m, chiều rộng tường chắn 0,5m. Qua kiểm tra công trình trên chưa được sự cho phép của cơ quan quản lý đường bộ có thẩm quyền”. Ngay sau đó, cơ quan chức năng đã yêu cầu doanh nghiệp dừng ngay các hoạt động xây dựng trái phép, tháo dỡ các hạng mục trả lại nguyên trạng hành lang đường bộ nhưng đến nay Công ty vẫn không chấp hành.
Tháng 5/2024, qua kiểm tra thực tế dự án, lực lượng chức năng tiếp tục phát hiện doanh nghiệp này đang thi công chỉnh trang Khu du lịch sinh thái Hải Thượng, trong đó có xây dựng hạng mục sân khấu tổ chức sự kiện tại Km 775+600(T), đường Hồ Chí Minh, cách tim đường 17,5m, chiều dài bám đường 20m, phần phòng hậu trường có chiều cao 3,5m, rộng 3m khi chưa được sự cho phép của cơ quan quản lý đường bộ có thẩm quyền. Sự việc sau đó đã được thông báo cho UBND huyện Hương Sơn để phối hợp xử lý, đề nghị Công ty Quý Gia tự bỏ kinh phí đào bỏ tường kè chỉnh trị, hạng mục sân khấu đã xây dựng trong hành lang an toàn đường bộ, hoàn trả lại nguyên hiện trạng ban đầu. Mặc dù vậy, doanh nghiệp này vẫn phớt lờ yêu cầu của chính quyền và cơ quan chức năng, không tự ý tháo dỡ các công trình xây dựng lấn chiếm, trái phép theo quy định.
