- Cụ thể, UBND huyện Diễn Châu đề xuất UBND tỉnh Nghệ An xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực di sản văn hóa và lĩnh vực khoáng sản đối với công ty này vì đã có hành vi múc đất đá trái phép tại chân Lèn Hai Vai; Hủy hoại, làm thay đổi yếu tố gốc cấu thành di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh cấp quốc gia Lèn Hai Vai với khối lượng đào múc trên 50m3.
- Trước đó, ngày 28/2, Công ty TNHH Trung Việt Hưng đã đào múc đất đá trái phép tại khu vực chân Lèn Hai Vai, vị trí phía Tây lèn để làm vật liệu xây dựng thông thường. Đối với hành vi vi phạm Luật Di sản, UBND huyện Diễn Châu đề xuất UBND tỉnh xử phạt doanh nghiệp này 90 triệu đồng; Tương tự, hành vi vi phạm Luật Khoáng sản cũng bị đề xuất mức phạt 90 triệu đồng. Tổng mức phạt là 180 triệu đồng. Ngoài ra, công ty còn phải khắc phục hậu quả bằng việc bồi hoàn, khôi phục hiện trạng ban đầu của di tích.
- Lèn Hai Vai thuộc xã Minh Châu, huyện Diễn Châu, là một khối đá tự nhiên có chiều dài 800m, nơi rộng nhất 120m, nơi cao nhất 141m. Ngọn này có cấu tạo giữa nhỏ nhô lên cao, 2 bên thấp dần nhưng cân đối như vai người. Vì là ngọn lớn nên người dân thường gọi chung di tích, danh thắng là Lèn Hai Vai.
- Lèn Hai Vai có nhiều giá trị văn hóa, lịch sử. Năm 1964, trong đợt điều tra khảo cổ học, các nhà nghiên cứu đã phát hiện một số xương hóa thạch và công cụ đá của người tiền sử. Năm 1971, Viện Khảo cổ học Việt Nam phối hợp với một số đơn vị tiến hành khảo sát nghiên cứu tại lèn, phát hiện một số hiện vật, xác định thuộc nền văn hóa Phùng Nguyên (có niên đại cách ngày nay khoảng 4.078 năm). Những phát hiện trên đã xác định đây là nơi có người nguyên thủy sinh sống.
Theo người dân địa phương, khu vực Lèn Hai Vai trước đây là rừng cây rậm rạp, hoang vu. Trên lèn có nhiều hang động sâu, với những khối thạch nhũ có hình thù kỳ lạ. Trong giai đoạn từ 1930 - 1945, lèn đá này trở thành nơi trú ẩn để hoạt động cách mạng.
Với những giá trị tiêu biểu nêu trên, năm 1994, di tích được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là Di tích lịch sử - danh thắng cấp Quốc gia.
Sau khi công nhận, người dân địa phương kỳ vọng di tích sẽ được bảo vệ, tôn tạo để thu hút du khách. Song trải qua hơn 30 năm, Lèn Hai Vai vẫn chưa được cắm mốc để bảo vệ, khiến di tích này nhiều lần bị xâm phạm.
- Liên quan đến vụ việc, ngày 5/3, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đã có văn bản đề nghị Chủ tịch UBND huyện Diễn Châu tổ chức kiểm tra thực địa hoạt động khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực Lèn Hai Vai.
Trong đó, xử lý kỷ luật những tập thể, cá nhân bao che hoặc né tránh trong quá trình thực thi nhiệm vụ xử lý hoạt động khai thác trái phép (nếu có) theo đúng chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và UBND tỉnh.
