Sáng 2/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về đánh giá giữa nhiệm kỳ thực hiện Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025; Kế hoạch tài chính quốc gia và vay, trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021 - 2025…
Vướng mắc trong đấu thầu mua sắm trang thiết bị y tế
Tham gia ý kiến về một số vấn đề trong lĩnh vực y tế, đại biểu Trần Thị Nhị Hà (Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội), Giám đốc Sở Y tế Hà Nội đã chỉ ra nhiều bất cập trong quy định suất vốn đầu tư về công trình y tế, trong đó có vướng mắc trong đấu thầu, mua sắm trang thiết bị y tế.
Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, năm 2023 có nhiều văn bản liên quan đến công tác mua sắm trang thiết bị y tế.
Trong tháng 3, Chính phủ ban hành Nghị định 07 sửa đổi bổ sung Nghị định 98 năm 2021 về quản lý trang thiết bị y tế.
Đồng thời để tháo gỡ khó khăn trong bảo đảm thuốc và trang thiết bị y tế, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 30.
Đến ngày 30/06, Bộ Y tế mới ban hành Thông tư 14 quy định trình tự, thủ tục xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập, bước đầu đưa các chủ trương quyết liệt nhằm tháo gỡ khó khăn của Chính phủ đi vào thực tiễn. Tuy nhiên, Thông tư 14 được xem như giải pháp có tính tình thế, tạm thời vì hiệu lực của Thông tư chỉ kéo dài cho đến hết năm 2023.
Trên thực tế, việc mua sắm trang thiết bị y tế từ giai đoạn lựa chọn danh mục đến phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, ký kết hợp đồng có thể kéo dài từ 03 cho đến 08 tháng phụ thuộc vào danh mục trang thiết bị. Có thể thấy, thời gian có hiệu lực của Thông tư 14 quá ngắn đối với việc triển khai mua sắm trang thiết bị y tế.
Vướng mắc cũng nằm ở thời điểm 01/01/2024 khi Luật Đấu thầu số 22 vừa được Quốc hội thông qua có hiệu lực. Trường hợp, đến ngày 01/01/2024 các dự án đầu tư xây dựng bệnh viện có các gói thầu mua sắm trang thiết bị y tế đã tổ chức họp Hội đồng lựa chọn danh mục, yêu cầu về tính năng và yêu cầu kỹ thuật cơ bản, tham khảo giá thiết bị y tế theo Thông tư 14.
Tuy nhiên, các văn bản hướng dẫn Luật Đấu thầu số 22 chưa ban hành kịp, hoặc quy định hướng dẫn khác với quy định tại Thông tư 14, thì các dự án triển khai sẽ rất vướng mắc và cũng tốn kém chi phí cho công tác chuẩn bị đầu tư trước đó.
"Tôi đề nghị, Chính phủ quan tâm tới quy định chuyển tiếp liên quan đến đầu thầu mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế từ Thông tư 14 sang thực hiện theo quy định của Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn có liên quan, đảm bảo việc thực hiện đấu thầu mua sắm trang thiết bị y tế không bị chậm trễ, không phải chờ các văn bản hướng dẫn, sẽ ảnh hưởng đến tiến độ và kết quả giải ngân đầu tư công", bà Trần Thị Nhị Hà nêu ý kiến.
Bà Hà đề nghị, về lâu dài, cần ban hành các văn bản có tính căn cơ để giải quyết vấn đề mua sắm trang thiết bị y tế.
Bất cập trong quy định suất vốn đầu tư với công trình y tế
Đại biểu Trần Thị Nhị Hà cho biết, nhằm phục vụ cho việc xác định tổng mức đầu tư xây dựng, xác định và quản lý chi phí đầu tư xây dựng ở giai đoạn chuẩn bị dự án, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã ban hành Quyết định 510 về công bố suất vốn đầu tư xây dựng công trình và giá xây dựng tổng hợp bộ phận kết cấu công trình, bao gồm các công trình y tế. Suất vốn đầu tư xây dựng công trình tạo điều kiện thuận lợi, đảm bảo tính công khai, minh bạch trong quá trình chuẩn bị dự án.
Tuy nhiên, đối với lĩnh vực y tế, Quyết định 510 chỉ quy định suất vốn đầu tư cho các công trình bệnh viện đa khoa từ 50-1000 giường bệnh và công trình bệnh viện chuyên khoa tuyến Trung ương với 1000 giường bệnh.
Trong khi đó, nhiều địa phương hiện nay đang sử dụng vốn đầu tư công để xây dựng bệnh viện chuyên khoa cấp Tỉnh, Thành phố với quy mô dưới 1.000 giường (ở Hà Nội đang có Dự án Bệnh viện Thận- Tiết niệu và Bệnh viện Nhi Hà Nội).
Quá trình triển khai lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư với các bệnh viện chuyên khoa gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do: Không có hướng dẫn về suất vốn đầu tư đối với bệnh viện chuyên khoa tuyến Tỉnh (Quyết định 510 không quy định loại hình cơ sở này); việc sử dụng các phương pháp khác như sử dụng công trình tương tự thì thực tiễn không có công trình bệnh viện chuyên khoa tương tự đã triển khai để tham khảo; trường hợp tính toán theo công trình tương tự khác (bệnh viện đa khoa,…) thì cũng sẽ không phù hợp (có thể thừa hoặc thiếu) so với việc áp dụng suất vốn đầu tư.
"Đề nghị Bộ Xây dựng bổ sung thêm quy định về suất vốn đầu tư đối với bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh vào Quyết định 510 để làm cơ sở xác định tổng mức vốn đầu tư xây dựng các dự án đầu tư công của ngành y tế", Giám đốc Sở Y tế Hà Nội nói.
Vướng mắc với trang thiết bị y tế chuyên dùng
Đại biểu Trần Thị Nhị Hà cũng nêu những vướng mắc trong xác định tiêu chuẩn, định mức trang thiết bị y tế chuyên dùng đối với việc xây dựng mới cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
Một trong những giải pháp để giải ngân vốn đầu tư công hiệu quả trong lĩnh vực y tế là xây dựng các bệnh viện mới, vừa chủ động thực hiện chỉ tiêu giường bệnh/vạn dân, đồng thời giải quyết được vấn đề quy hoạch mạng lưới y tế, hài hòa giữa y tế cơ sở và y tế chuyên sâu, tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiếp cận các dịch vụ y tế chất lượng cao.
Bà Hà dẫn chứng, Hà Nội đã dành 19.000 tỷ để đầu tư công trung hạn cho lĩnh vực y tế giai đoạn 2021- 2025, trong đó ưu tiên hoàn thành sớm một số bệnh viện đa khoa lớn. Tuy nhiên, một trong những vướng mắc trong quá trình triển khai các Dự án là việc xác định tiêu chuẩn, định mức trang thiết bị y tế chuyên dùng khi xây dựng mới bệnh viện.
Đại biểu cho rằng, theo quy định tại Thông tư 08 của Bộ Y tế, hồ sơ phê duyệt tiêu chuẩn định mức trang thiết bị y tế chuyên dụng yêu cầu phải có cơ cấu tổ chức cụ thể, kê khai nhân lực, văn bản phê duyệt phạm vi hoạt động chuyên môn của cơ sở, nhu cầu sử dụng từng loại trang thiết bị trong 03 năm tiếp theo, đây là yêu cầu dành cho các cơ sở y tế đang hoạt động.
Đối với những bệnh viện đang trong quá trình lập dự án, triển khai xây dựng mới thì những nội dung theo yêu cầu của Thông tư 08 chỉ là dự kiến, không cụ thể chi tiết, vì vậy không thể đủ cơ sở theo quy định của Thông tư để xác định tiểu chuẩn định mức máy móc, trang thiết bị y tế để thực hiện lập hồ sơ, đề xuất chủ trương xây dựng bệnh viện mới.
Đại biểu đề nghị Bộ Y tế sớm sửa đổi Thông tư 08 để hướng dẫn cụ thể việc xác định tiêu chuẩn, định mức sử dụng trang thiết bị y tế chuyên dùng làm cơ sở lập hồ sở, đề xuất chủ trương, triển khai mua sắm tại các dự án đầu tư xây dựng mới các Bệnh viện.
