Khai khống
Ngày 16/7/2014, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 125/2014/NQ-HĐND về một số chính sách hỗ trợ đầu tư phát triển nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Trong đó, đối với nghề muối thì người dân được hỗ trợ 1 lần, với mức 3 triệu đồng khi xây dựng bộ chạt lọc cải tiến để thay chạt lọc cũ; hỗ trợ bạt nhựa nilon trải ô kết tinh với mức 3 triệu đồng/60m2 (đơn vị sản xuất muối).
Để thực hiện Nghị quyết này, HĐND tỉnh đã giao cho UBND tỉnh chủ trì tổ chức thực hiện. Sau đó, UBND tỉnh lại giao cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trực tiếp là Chi cục Phát triển nông thôn làm đầu mối phê duyệt hồ sơ, chi trả tiền hỗ trợ cho các hợp tác xã nghề muối để hỗ trợ cho diêm dân.
Thực hiện chính sách này, từ năm 2015 - 2020, Hợp tác xã nghề muối Kim Liên (Diễn Kim) đã làm hồ sơ thanh toán 991 bộ, trong đó, có 791 bộ chạt lọc và 200 bộ trải bạt kết tinh, với số tiền 2,973 tỷ đồng. Sau khi hoàn tất hồ sơ, số tiền này đã được chuyển về cho Hợp tác xã Kim Liên để chi trả hỗ trợ cho người dân làm muối theo quy định.
Tưởng rằng số tiền hỗ trợ dựa trên hồ sơ do Hợp tác xã Kim Liên lập nên sẽ hoàn toàn đến tay người dân. Vậy nhưng, trên thực tế đến ngày 31/3/2021, Hợp tác xã Kim Liên chỉ mới thực hiện 624 bộ chạt lọc và 77 bộ trải bạt kết tinh với tổng giá trị 2,334 tỷ đồng. Số tiền còn lại là 639 triệu đồng thì chưa hề thực hiện được bộ chạt lọc và bộ trải bạt kết tinh nào. Thậm chí Ban Giám đốc hợp tác xã còn lấy 489 triệu đồng để mua máy vi tính làm việc, mua máy phát điện dán bạt, mua nguyên, vật liệu khác…
Sau khi có đơn thư phản ánh của người dân, UBND xã Diễn Kim đã tiến hành kiểm tra và kết luận, Ban Giám đốc Hợp tác xã Kim Liên đã tự ý chi tiêu sai mục đích 489 triệu đồng, không đảm bảo quy định, sổ sách chi tiêu không rõ ràng, gây bức xúc trong nhân dân.
Ngày 7/4/2021, Chi cục Phát triển nông thôn cũng đã ban hành Văn bản số 116/PTNT-KHTC về việc xử lý thu hồi tiền thực hiện chính sách hỗ trợ sản xuất muối từ năm 2015 đến 2020. Yêu cầu Hợp tác xã Kim Liên nộp lại số tiền 639 triệu đồng (tương đương 167 bộ chạt lọc và 46 bộ trải bạt ô kết tinh). Đồng thời tổ chức kiểm điểm, xử lý nghiêm túc các tổ chức, cá nhân có liên quan đến sai phạm nêu trên đúng theo quy định.
Cơ quan điều tra vào cuộc
Dù phía Chi cục Phát triển nông thôn đã thu hồi được số tiền sai phạm tại Hợp tác xã Kim Liên nhưng trước tình tiết phức tạp của vụ việc, ngày 26/8/2021, Phòng Cảnh sát Kinh tế, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Nghệ An đã ra quyết định khởi tố vụ án "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ", xảy ra tại Hợp tác xã Kim Liên.
Sau khi khởi tố vụ án, Phòng Cảnh sát kinh tế đã vào cuộc điều tra và xác định, 3 bị can gồm: Cao Thanh Long là Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã Kim Liên; Bùi Văn Sơn - Phó Giám đốc Hợp tác xã Kim Liên; Đinh Tiến Dũng - Kế toán Hợp tác xã Kim Liên, đều trú tại xã Diễn Kim đã lợi dụng các quy định về việc triển khai chính sách hỗ trợ các hộ dân sản xuất muối trên địa bàn tỉnh Nghệ An để cùng bàn bạc, thống nhất lập khống hồ sơ nhằm lấy tiền hỗ trợ các hộ dân sản xuất muối trên địa bàn xã Diễn Kim.
Các đối tượng này đã lập khống đơn xin thực hiện chính sách muối; biên bản họp xóm để bình xét các hộ được xây chạt lọc cải tiến hoặc trải bạt ô kết tinh; biên bản nghiệm thu cơ sở; bảng kê danh sách các hộ gia đình, cá nhân thực hiện chính sách hỗ trợ xây dựng chạt lọc hoặc trải bạt ô kết tinh; danh sách chi trả tiền cho các chủ hộ thực hiện chính sách muối.
Các hồ sơ để thanh toán nói trên đều không được đưa ra họp bàn, thống nhất của các xã viên, thậm chí ban kiểm soát, thủ quỹ của hợp tác xã cũng không biết và không được bàn bạc. Từ các tài liệu, chứng cứ thu thập được và lời khai của các đối tượng, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã xác định từ năm 2017 đến năm 2020, Hội đồng Quản trị Hợp tác xã Kim Liên đã lập khống hồ sơ xin hỗ trợ xây dựng 151 bộ chạt lọc cải tiến cho 96 xã viên các xóm Bắc Liên, Kim Liên, Nam Liên, xã Diễn Kim, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền 453 triệu đồng.
Ngày 17/9/2021, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an Nghệ An đã tống đạt các quyết định khởi tố bị can, ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với 3 bị can, gồm Cao Thanh Long, Đinh Tiến Dũng, Bùi Văn Sơn về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ". Đồng thời chuyển hồ sơ sang TAND xét xử.
Tuy nhiên, trong quá trình điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra cũng xác định, để các đối tượng này thanh toán được số tiền hỗ trợ xây dựng bộ chạt lọc cải tiến và bộ trải bạt ô kết tinh thì ông Phạm Xuân Bang - Chủ tịch UBND xã Diễn Kim thời điểm đó đã ký vào các hồ sơ, giấy tờ liên quan mà không kiểm tra, xem xét một cách kỹ càng. Điều này đã góp phần hợp thức hoá các bộ hồ sơ khống của các đối tượng nói trên. Sau đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã có thông báo gửi Huyện uỷ, UBND huyện Diễn Châu xử lý theo quy định.
Đến ngày 23/5/2022 vừa qua, Huyện ủy Diễn Châu đã ban hành Quyết định số 291/QĐ/HU thi hành kỷ luật bằng hình thức Cách chức Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy nhiệm kỳ 2020-2025 đối với ông Phạm Xuân Bang. Sau đó 1 ngày, UBND huyện Diễn Châu cũng đã ban hành Quyết định số 1469/QĐ-UBND thi hành kỷ luật bằng hình thức Cách chức đối với ông Phạm Xuân Bang. Theo quyết định này, với trách nhiệm là Chủ tịch UBND xã Diễn Kim trong triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất muối đã thực hiện không đúng, đầy đủ chức trách, nhiệm vụ quản lý, điều hành theo sự phân công.
