Viết từ chuyện người Nghệ xa xứ
Bác Nam Nguyễn (quê xã Phúc Đồng, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh) là một trong những tác giả thơ tiếng Nghệ nổi bật nhất trong Câu lạc bộ Nghệ ngữ. Ở trên nhóm này bác đã viết rất nhiều bài thơ bằng tiếng Nghệ Tĩnh thú vị, trong đó Quà quê (hai bài 1 và 2) là hai bài thơ nổi bật hơn cả.
Quà quê ghi lại câu chuyện của người cha gửi quà ở quê vào cho con đang sống tại Biên Hòa (Đồng Nai). Đây là một việc làm thường thấy ở người xứ Nghệ Tĩnh, nơi mà đa số họ phải xa xứ đi làm ăn xa, hoặc Sài Gòn hoặc Đồng Nai và nhiều vùng miền khác.
Khi đi làm ăn xa xứ, người con gom góp tiền bạc để gửi về nhà. Còn bậc cha mẹ thì luôn con ở phố thị bữa đói bữa no, ăn uống kham khổ và đặc biệt là thiếu những món ăn đậm chất quê hương mình. Vì thế, nếu ai là người Nghệ sẽ hiểu được cảnh "nhà xe vào Nam bao giờ cũng chất đầy quà quê gửi vào". Bài thơ này của bác Nam Nguyễn đã nói lên điều đó:
Sáng ni cha gọi điện vô
Bay lo đi đón ô tô lấy quà
Hấn chạy từ sáng bựa qua
Triều ni chắc tới Biên Hòa cụng nên
Ngoài thùng choa có ghi tên
Cả số điện thoại phía trên rọ ràng
Choa hại hẳn chạy dọc đàng
Truột chạc một cấy - lợ làng cho bay
Đùm nhỏ là trấy óc cay
Mẹ bay phơi nắng đem xay luôn rồi
Có hai trấy mít sau hồi
Xơ nhiều múi ít tau nhồi nhút luôn
Cà vàng có sặn ngoài nương
Ngọn độ bít của dì Lương tha hồ
À quên! Có đùm măng khô
Bay đem phơi lại bựa mô mà dùng
Can ruốc cha để dưới cùng
Có đùm lá chuối - nhút mùng bên trong
Đùm giấy là độ xenh lòng
Gửi vô nấu cháo vợ chồng bay ăn
Coi chừng có nạm hành tăm
Khung biết đè bẹp nó hăng cả nhà
Vưng thì bay đổ nó ra
Trút vô cấy hụ mà rang ăn dần
Thôi dừ cha phải đi mần
Tụi bay coi lại có cần cấy chi
Bựa mô có xe hắn đi
Choa gom một thể bỏ bì gửi cho
Chết cha ! Mẹ đã thả bò
Thôi cha cúp máy - hẹn hò bay sau
Cha tôi cúp máy đã lâu
Mà tôi cứ đứng gật đầu dạ vâng
Cặp mắt tôi cứ rưng rưng
Nuốt từng giọt lệ - sáng bừng tình cha
Dù rằng con ở rất xa
Nhưng thương cha lắm - thương nhiều cha ơi!
Tuổi già chưa được thảnh thơi
Bảy, tám sào ruộng cha bơi một mình
Chưa kể những việc linh tinh
Bò me.. Chó lợn.. Đám đình thường xuyên
Thương cha thương cả mẹ hiền
Con cái đã lớn vẫn phiền mẹ cha
Ba trai - hai gái đi xa
Chẳng giúp gì được cho cha mẹ mình.
nghe tĩnh min
Đầm ấm tình cảm gia đình người Nghệ
Đọc bài thơ của bác Nam nguyễn, những người xứ Nghệ không khỏi rưng rưng trước tình cảm gia đình. Người cha ở quê nhà sắm sửa đủ món quê để gửi vào cho con. Và tất cả được đóng trong thùng, buộc chặt, dán cẩn thận đến nỗi bác Nam Nguyễn viết:
Choa hại hẳn chạy dọc đàng
Truột chạc một cấy - lợ làng cho bay
Người Nghệ là thế đấy! Họ thương con bằng từ hành động giản dị. Họ sợ con khi nhận quà gửi vô sẽ bị "truột chạc" nên cố gắng buộc chắc chắn. Đặc biệt hơn chúng ta, những bạn đọc hãy xem quà quê mà người cha gửi từ xứ Nghệ vào: óc cay, mít, nhút mít, cà mói, ngọn độ, măng khô, ruốc, nhút mùng, độ xenh lòng, hành tăm, vưng...
Đùm nhỏ là trấy óc cay
Mẹ bay phơi nắng đem xay luôn rồi
Có hai trấy mít sau hồi
Xơ nhiều múi ít tau nhồi nhút luôn
Cà vàng có sặn ngoài nương
Ngọn độ bít của dì Lương tha hồ
À quên! Có đùm măng khô
Bay đem phơi lại bựa mô mà dùng
Can ruốc cha để dưới cùng
Có đùm lá chuối - nhút mùng bên trong
Đùm giấy là độ xenh lòng
Gửi vô nấu cháo vợ chồng bay ăn
Coi chừng có nạm hành tăm
Khung biết đè bẹp nó hăng cả nhà
Vưng thì bay đổ nó ra
Trút vô cấy hụ mà rang ăn dần
Qua bài thơ của bác Nam Nguyễn, hình ảnh cha mẹ hiện lên thật ấm áp. Từng món quà quê giản dị, đậm chất quê hương, toàn là đặc sản mà bất kỳ người Nghệ nào cũng nhớ và sèm!
Không những thế, đã gửi đầy đủ quà quê cho con rồi mà vẫn sợ con thiếu. Nên gọi điện xong vẫn dặn con nếu có cần thì cha mẹ đợi chuyến xe sau gửi tiếp.
Thôi dừ cha phải đi mần
Tụi bay coi lại có cần cấy chi
Bựa mô có xe hắn đi
Choa gom một thể bỏ bì gửi cho
Ở phần cuối bài thơ, bác Nam Nguyễn thay mặt tất cả những người con xa quê gửi lời cảm ơn tới bậc sinh thành. Đó là những lời ruột gan mà ai xa quê cũng thấy rưng rưng nước mắt:
Tuổi già chưa được thảnh thơi
Bảy, tám sào ruộng cha bơi một mình
Chưa kể những việc linh tinh
Bò me.. Chó lợn.. Đám đình thường xuyên
Thương cha thương cả mẹ hiền
Con cái đã lớn vẫn phiền mẹ cha
Ba trai - hai gái đi xa
Chẳng giúp gì được cho cha mẹ mình.
Ngoài bài thơ này bác Nam Nguyễn còn nhiều bài thơ viết về các vấn đề thời sự, chuyện nông thôn, chuyện nhà thú vị khác. Bạn đọc có thể đọc thêm TẠI ĐÂY.
