Chiều 24/11, tiếp tục Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Đại biểu Điểu Huỳnh Sang (đoàn Bình Phước) nêu ý kiến về quy định “xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông phải có thiết bị giám sát hành trình, thiết bị thu thập dữ liệu hình ảnh người lái xe, dữ liệu hình ảnh bảo đảm hành trình theo quy định”.
Đại biểu Sang cho biết, bà cơ bản thống nhất cơ sở dữ liệu thu được từ thiết bị giám sát hành trình sẽ được Trung tâm chỉ huy giao thông do Cảnh sát giao thông quản lý vận hành khai thác, nhằm mục đích điều hành giao thông, giải quyết tai nạn, xử lý vi phạm và phòng chống tội phạm.
Tuy nhiên, tính đến tháng 6/2023, cả nước có trên 6 triệu ôtô và 73 triệu môtô, xe máy đang lưu hành. Nếu dự thảo luật này được Quốc hội thông qua, sẽ có đến hàng chục triệu xe máy bắt buộc phải gắn các thiết bị giám sát hành trình, việc này khó khả thi bởi số lượng xe máy quá lớn, các cơ quan chức năng khó quản lý, giám sát.
Hiện nay, tại nhiều quốc gia phát triển, người dân không lắp đặt camera hành trình để chứng minh sự trong sạch. Thay vào đó cơ quan chức năng phải chứng minh chủ xe vi phạm giao thông thì mới được xử phạt.
"Vẫn chưa có đất nước nào quy định bắt buộc xe máy phải lắp camera hành trình. Việc yêu cầu lắp các thiết bị dữ liệu, hình ảnh người lái xe cũng vi phạm quyền riêng tư, quyền bảo vệ bí mật đời tư của công dân. Đồng thời, nó sẽ liên quan đến tiêu chuẩn chất lượng và các thiết bị phải được cấp phép", đại biểu Sang nêu ý kiến.
Theo đại biểu Sang, việc lắp các thiết bị này còn can thiệp vào hệ thống điện của xe, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Cùng với đó, thu nhập bình quân của người dân còn thấp, đời sống của người dân còn nhiều khó khăn, nhất là người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, biên giới, vùng đặc biệt khó khăn.
Việc mua được xe máy để đi đã là một điều khó khăn, giờ lại phải cộng thêm một khoản chi phí để lắp camera hành trình. Trong khi họ chỉ sử dụng phương tiện này để đi làm vườn, đi nương, đi rẫy.
Ngoài ra, với một số loại sản phẩm tích hợp phần mềm quản lý, truyền dữ liệu, lưu trữ đám mây, người dùng phải trả thêm nhiều chi phí sử dụng hàng tháng.
Từ những phân tích trên, đại biểu cho rằng, quy định này lại chưa phù hợp với thực tế và có phạm vi tác động khá rộng. Đại biểu Sang đề nghị Ban soạn thảo chỉ quy định gắn thiết bị giám sát hành trình đối với xe kinh doanh vận tải như quy định hiện hành và quy định cụ thể hơn về Trung tâm tích hợp, phân tích dữ liệu để quản lý và sử dụng hiệu quả hơn, tránh lãng phí.
Đối với xe ôtô cá nhân và xe máy cũng đề nghị Ban soạn thảo quy định theo hướng khuyến khích người dân lắp thiết bị giám sát hành trình và cơ quan quản lý nhà nước nên tổ chức thí điểm và có lộ trình phù hợp để tránh gây hiệu ứng ngược.
Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng, việc quy định về thiết bị giám sát hành trình là rất cần thiết để giám sát các vi phạm.
Bà Phúc cho rằng, dữ liệu từ các thiết bị giám sát hành trình giúp cơ quan chức năng xác định hành vi vi phạm của lái xe, của hành khách và các vi phạm về giao thông vận tải đường bộ.
Khi chuyển về Trung tâm giám sát của cơ quan chức năng cũng phục vụ công tác bảo đảm an toàn trật tự giao thông, ngăn chặn, xử lý kịp thời hành vi nguy hiểm đến tính mạng của hành khách, người tham gia giao thông; đánh giá việc chấp hành pháp luật của doanh nghiệp và lái xe.
Tuy nhiên, bà Phúc, cho rằng đối tượng áp dụng còn khá rộng.
Cụ thể tại Điểm c, khoản 1, Điều 33 về điều kiện tham gia giao thông có quy định xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông phải có thiết bị giám sát hành trình, thiết bị thu thập dữ liệu hình ảnh của người lái xe, dữ liệu hình ảnh bảo đảm an toàn theo quy định.
Theo đại biểu, quy định như vậy có thể hiểu là tất cả các loại xe bao gồm cả xe cá nhân, không loại trừ xe thuộc các trường hợp có quy định riêng của Đảng, Nhà nước đều phải gắn giám sát hành trình.
"Đề nghị cần phải cân nhắc tính phù hợp và thống nhất giữa luật này với các luật khác cũng như các quy định, các điều khoản có liên quan theo hướng chỉ quy định giám sát hành trình đối với ôtô kinh doanh, hợp đồng vận tải, xe khách, xe ôtô kinh doanh vận tải hàng hóa và xe trung chuyển", đại biểu nêu ý kiến.
