Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 dài 729km, chia thành 12 dự án thành phần theo hình thức đầu tư công, gồm các đoạn từ Bãi Vọt (Hà Tĩnh) đến Cam Lộ (Quảng Trị), từ Quảng Ngãi đến Nha Trang (Khánh Hòa) và từ Cần Thơ đến Cà Mau.
Quốc hội cũng đã thông qua nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025. Dự án này có tổng mức đầu tư là 146.990 tỷ đồng (một trăm bốn mươi sáu nghìn chín trăm chín mươi tỷ đồng). Công trình này có tiến độ chuẩn bị đầu tư, thực hiện từ năm 2021, cơ bản hoàn thành năm 2025 và đưa vào khai thác, vận hành từ năm 2026.
Để thực hiện đầu tư dự án, Bộ GTVT đã đề xuất sẽ áp dụng chỉ định thầu để giảm thời gian đấu thầu, tuy nhiên, dự án vẫn đang nhận được một số ý kiến băn khoăn, việc chỉ định thầu có phát huy được hiệu quả, năng lực thực hiện dự án, có tiết kiện vốn đầu tư và thời gian thi công?
Các chuyên gia giao thông cho rằng, việc chỉ định thầu rất dễ dẫn tới cơ chế xin cho. Đồng thời, nhà thầu này vẫn phải vượt qua hàng loạt tiêu chuẩn, tiêu chí đồng thời phải trình hồ sơ chứng minh năng lực, trình độ đáp ứng các yêu cầu của dự án; khả năng tổ chức sản xuất, đáp ứng về mặt thời gian thực hiện; huy động nhân công, máy móc, thiết bị thi công; cam kết tiết giảm 5% so với dự toán.
Trả lời những vấn đề này, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết, dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2 sẽ áp dụng chỉ định thầu để giảm thời gian đấu thầu. Bên cạnh việc lựa chọn kỹ nhà thầu, Bộ GTVT cũng kiên quyết cắt thầu, chỉ định ngay nhà thầu thay thế để đảm bảo tiến độ cho toàn dự án.
Đối với việc lựa chọn nhà thầu để chỉ định thầu, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho hay, Bộ GTVT sẽ ban hành hồ sơ mời thầu gồm trình độ, năng lực để các nhà thầu, tư vấn nếu đáp ứng thì đưa vào danh sách xem xét, tuyển chọn được các đơn vị thi công tốt nhằm rút ngắn được thời gian và đảm bảo tiến độ.
Theo đó, ưu điểm lớn nhất khi chỉ định thầu sẽ rút ngắn đáng kể thời gian vì không phải tổ chức đấu thầu. Từ khâu thiết kế đến thi công có thể giảm từ 6 - 8 tháng. Tuy nhiên, quá trình chỉ định thầu sẽ thành lập một hội đồng đánh giá ưu điểm lớn nhất của chỉ định thầu là nhanh chóng tìm đúng người, đúng việc, tăng được tiến độ triển khai dự án.
Việc huy động vốn cho dự án cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2021 – 2025, dựa trên cơ sở cập nhật chi phí lãi vay trong thời gian xây dựng theo ý kiến thẩm định, vốn nhà nước tham gia dự án, Bộ GTVT đã đưa ra 2 phương án đầu tư đối với dự án này.
Phương án 1, Bộ GTVT cho biết, giai đoạn 2021 - 2025 đầu tư 12/12 dự án thành phần theo phương thức PPP (khoảng 729 km) để hoàn thành nối thông tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông. Tổng mức đầu tư khoảng 154.527 tỷ đồng, vốn nhà nước tham gia khoảng 73.495 tỷ đồng (chiếm khoảng 47,6% tổng mức đầu tư).
Phương án 2, Bộ GTVT cho rằng, giai đoạn 2021 - 2025 đầu tư 9/12 dự án thành phần theo phương thức PPP (khoảng 552 km) và triển khai trước công tác giải phóng mặt bằng 3 dự án thành phần trên đoạn Vũng Áng - Cam Lộ theo hình thức đầu tư công. Tổng mức đầu tư khoảng 124.619 tỷ đồng, vốn nhà nước khoảng 61.628 tỷ đồng./.
