Sự việc xuất hiện “hố tử thần” rộng 8m ngay dưới nền nhà của một hộ trong bản Na Hiêng, xã Châu Hồng (huyện Quỳ Hợp) lúc 5h sáng ngày 27/5, thực sự là nỗi khiếp sợ của người dân.
Tuy nhiên, cách không xa bản Na Hiêng là mỏ khai thác quặng thiếc Thung Lùn của Công ty CP Tân Hoàng Khang. Doanh nghiệp này đã đào 3 đường hầm “siêu khủng” xuống lòng đất để khai thác quặng.
Theo tìm hiểu, những đường hầm này có chiều dài hàng trăm mét, đủ để các xe trọng tải lớn ra vào. Để khai thác được vỉa quặng thiếc, chủ mỏ phải đảm bảo bên trong luôn khô ráo, không bị ngập bởi những mạch nước ngầm.
Có thể dễ dàng quan sát thấy ngay giữa khu vực mỏ, doanh nghiệp này cho khoan một giếng nước sâu hơn 250m rồi dùng máy bơm công suất lớn, tiến hành bơm hút nước lên rồi xả ra bên ngoài theo những đường ống cỡ lớn được lắp dọc đường hầm.
Theo kế hoạch được phê duyệt, mỏ quặng này chỉ được phép bơm hút nước ra khỏi hầm với lưu lượng 5,6m3/giờ. Nhưng một công nhân phụ trách bơm nước cho biết, các máy bơm tại đây đang hoạt động với công suất gấp nhiều lần so với quy định.
Đáng nói, từ ngày 11/5, UBND huyện Quỳ Hợp đã phát thông báo yêu cầu các doanh nghiệp trên địa bàn, bao gồm cả Tân Hoàng Khang tạm dừng việc bơm hút, khai thác nguồn nước ngầm. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân, công ty này vẫn thực hiện hút nước ngầm trong các đường hầm dưới lòng đất lên, đổ ra các bãi chứa gần đó.
Theo báo cáo của UBND xã Châu Hồng, tình trạng giếng cạn trơ đáy, sụt lún ruộng, dọc ven khe suối xuất hiện từ tháng 1/2020.
Đến đầu tháng 2/2022, tình trạng sụt lún không chỉ xảy ra ở ruộng lúa, khe suối mà nghiêm trọng hơn trên địa bàn các xóm Bản Công, bản Poong, Na Hiêng, Na Noong liên tiếp xảy rạn nứt tường, nứt nền nhà người dân.
UBND xã đã có gần 30 báo cáo ghi nhận những dấu hiệu bất thường gửi lên cấp trên.
Ngày 27/5, UBND huyện Quỳ Hợp lần thứ 2 ban hành công văn hỏa tốc yêu cầu các tổ chức, cá nhân đang hoạt động bơm hút, khai thác và sử dụng nước ngầm trên địa bàn xã Châu Hồng tạm dừng hoạt động.
Gấp rút hỗ trợ người dân
Tình trạng sụt lún ngày càng nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến tài sản mà còn uy hiếp tính mạng của người dân. Mới đây, người dân lại càng bức xúc hơn khi nhiều “hố tử thần” đã bị ‘những người lạ mặt’ điều máy múc đến san ủi, lấp hố chỉ sau 1 ngày xuất hiện.
Người dân bản Na Hiêng băn khoăn: "Vì sao phải lấp những hố sâu đó khi đoàn công tác về điều tra nguyên nhân. Như vậy có phải là đang xóa dấu vết hiện trường?”
“Khi chưa có hoạt động khai thác khoáng sản, người dân ở đây chưa bao giờ chứng kiến tình trạng này”, ông Trương Văn Hóa, Chủ tịch UBND xã Châu Hồng chia sẻ.
Theo Chủ tịch UBND xã Châu Hồng, khi mỏ quặng này tạm dừng bơm hút nguồn nước ngầm thì một số giếng nước của người dân trước đó cạn trơ đáy lại có nước trở lại. Mới đây, doanh nghiệp này còn mạnh tay chi hơn 3 tỷ đồng hỗ trợ xã làm đường ống dẫn nước từ khe suối về cho các hộ dân bị ảnh hưởng để phục vụ sinh hoạt.
Doanh nghiệp này còn cho người đến nhiều hộ dân bị nứt nhà để trao đổi về vấn đề hỗ trợ hàng trăm triệu đồng. Tuy nhiên, với điều kiện là phải tháo dỡ nhà cũ, làm lại nhà mới.
Liên tiếp bị xử phạt
Năm 2017, Công ty Tân Hoàng Khang bị xử phạt 35 triệu đồng vì nhiều chỉ số vượt ngưỡng cho phép.
Vào tháng 4/2022, doanh nghiệp này bị UBND huyện Quỳ Hợp xử phạt 19 triệu đồng vì không báo cáo hoặc báo cáo không đúng hạn về công tác an toàn vệ sinh lao động và không xây dựng, ban hành hoặc không tổ chức thực hiện kế hoạch, nội quy, quy trình đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động nơi làm việc.
Gần đây nhất, vào ngày 20/5/2022, UBND tỉnh Nghệ An xử phạt công ty này với số tiền hơn 276 triệu đồng./.
