Ngày 18/11, phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử bị cáo Nguyễn Xuân Đường (tức Đường "Nhuệ") cùng 6 đồng phạm với cáo buộc "Cưỡng đoạt tài sản" bước sang ngày xét xử thứ 2.
Trong buổi sáng, gần như toàn bộ thời lượng xét xử dành để xét hỏi đối với bị cáo Nguyễn Xuân Đường (tức Đường "Nhuệ"). Bị cáo tự trình bày rất dài, thi thoảng nổi nóng với cả Hội đồng xét xử lẫn các luật sư tham gia tranh tụng.
Đáng chú ý, trong suốt phiên xét xử buổi sáng, Đường "Nhuệ" liên tục bị ho kéo dài xen vào phần trình bày của chính bị cáo. Bị cáo có tới 3 lần xin phép Hội đồng xét xử được ra ngoài đi vệ sinh, 1 lần xin nước uống.
Trình bày trước tòa, Nguyễn Xuân Đường không thừa nhận hành vi cưỡng đoạt tài sản như cáo buộc trong cáo trạng truy tố. Thậm chí, bị cáo đề nghị Hội đồng xét xử bác bỏ toàn bộ cáo trạng.
Bị cáo khai, cuối năm 2017, văn phòng Công ty Thành Phát (đơn vị được Công ty Hoàng Long ủy quyền) đặt tại TP.Thái Bình mà đại diện là anh Việt, ông Giao nhờ Đường "Nhuệ" đứng lên quản lý văn phòng giúp, nhưng bị cáo không đồng ý.
Vẫn theo bị cáo Nguyễn Xuân Đường, văn phòng Công ty Thành Phát sau đó đưa xe về các xã, huyện trên địa bàn tỉnh Thái Bình để chào dịch vụ với giá thấp hơn giá các dịch vụ tang lễ tại Thái Bình.
Nếu các dịch vụ tang lễ tại Thái Bình không báo cáo qua Công ty Thành Phát thì khi đưa xác người chết cần hỏa táng sang đài hóa thân Thanh Bình (tại Nam Định) thì sẽ bị đài này gây khó dễ.
"Ví dụ giá trọn gói hỏa táng mà Công ty Hoàng Long áp cho mỗi dịch vụ lại khác nhau, đưa xác sang hỏa táng thì cứ bị để đấy, từ từ, không được sắp xếp thiêu đúng giờ. Thế nên bị cáo thương các dịch vụ, thương các gia đình tang hiếu tại Thái Bình nên nhận lời đứng lên làm Chủ tịch hiệp hội tang lễ Thái Bình, ký hợp đồng với đài Thanh Bình mà không phải qua Công ty Thành Phát nữa" - Đường "Nhuệ" trình bày.
Theo Đường "Nhuệ", số tiền 500 ngàn đồng/1 ca hỏa táng là tiền các dịch vụ hỏa táng tham gia hiệp hội tự nguyện đóng góp để làm quỹ cho hiệp hội, do bị cáo này quản lý, dùng để làm từ thiện, chi ăn uống liên hoan, thăm hỏi đám tang... và các dịch vụ vui vẻ nộp, bị cáo không cưỡng ép, bị cáo còn không muốn nhận tiền này.
Trước đó, khai mạc phiên xét xử buổi sáng, Đường "Nhuệ" nói muốn trình bày "một tình tiết quan trọng", rằng "Viện kiểm sát có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm" vì: "Nếu bị cáo có tội thì Đ.T.L cũng phải có tội, là người giúp sức tích cực".
Trước sự việc này, đến cuối giờ xét xử buổi sáng, bà Đ.T.L có mặt tại tòa với tư cách bị hại khi được Hội đồng xét xử yêu cầu đứng dậy trình bày đã tỏ ra vô cùng bức xúc.
"Thời điểm đó dịch vụ tang lễ Đ.L của chúng tôi là 1 trong 2 dịch vụ lớn nhất, nhì Thái Bình. Chúng tôi muốn ký hợp đồng trực tiếp với đài Thanh Bình mà đại diện là Công ty Hoàng Long chứ không muốn phải qua ai trung gian. Khi tôi đề xuất như vậy thì anh Đường lúc đó đã chửi rủa, uy hiếp, xúc phạm tôi, đe dọa không cho tôi làm tiếp. Tôi rất run sợ, sợ hãi, thời điểm đó không ai dám chống lại anh Đường", bà L nói.
Khi đại diện Hội đồng xét xử và đại diện Viện kiểm sát hỏi bà L về số tiền 500 ngàn đồng trên 1 ca báo ca hỏa táng đối với dịch vụ của mình, bà L cho biết: "Chúng tôi là doanh nghiệp tư nhân, còn rất nghèo, làm gì có tiền làm từ thiện, nếu phải nộp hay đóng góp là bị cưỡng ép. Vì thời điểm đó quá sợ anh Đường".
Kết thúc phần xét hỏi, công bố bản luận tội, đại diện VKSND khẳng định cáo trạng truy tố vợ chồng Nguyễn Xuân Đường và Nguyễn Thị Dương và 5 bị cáo khác là đúng người, đúng tội.
Nguyễn Xuân Đường được xác định là người khởi xướng, chủ mưu, cầm đầu trong vụ án. Ninh Đức Lợi (37 tuổi, ở TP Thái Bình, là lao động tư do) là người đã bàn bạc, tích cực giúp Đường trong việc cưỡng đoạt tài sản.
Các bị cáo khác là đồng phạm với vai trò giúp sức cho Đường trong quá trình cưỡng đoạt tài sản là: Nguyễn Khắc Nin (42 tuổi, trú tại Nam Cao, huyện Kiến Xương), Bùi Mạnh Tiến (26 tuổi, tên gọi khác là Tiến "trắng", con nuôi Nguyễn Xuân Đường), Quách Việt Cường (47 tuổi, trú tại TP Thái Bình), Nguyễn Thị Dương, Phạm Văn Úy (32 tuổi, trú tại Vũ Thư, Thái Bình).
Các bị cáo bị áp dụng tình tiết tăng nặng do phạm tội nhiều lần, hành vi cưỡng đoạt diễn ra trong thời gian dài.
Cơ quan công tố nhận định Đường cùng vợ là Nguyễn Thị Dương và con nuôi tên Bùi Mạnh Tiến đã không thành khẩn khai báo, do đó không được hưởng tình tiết giảm nhẹ.
Căn cứ tài liệu vụ án cùng lời khai của các bị cáo tại phiên tòa, đại diện VKSND tỉnh Thái Bình đề nghị xử phạt bị cáo Nguyễn Xuân Đường mức án 15-16 năm tù. Nguyễn Thị Dương bị đề nghị mức án 6-7 năm tù. Trong khi khung hình phạt đề nghị với Bùi Mạnh Tiến là 12-13 năm tù. Các bị cáo còn lại bị đề nghị các mức án trong khoảng từ 8 tới 14 năm tù.
Về phần dân sự, VKS đề nghị các bị cáo bồi thường cho bị hại số tiền chiếm đoạt được là gần 2,5 tỷ đồng. Nguyễn Thị Dương sau đó đã xin khắc phục toàn bộ thiệt hại, bồi thường cho các bị hại số tiền này ngay tại phiên tòa, đồng thời nhận tội và xin HĐXX giảm nhẹ hình phạt.
Theo cáo buộc của VKSND tỉnh Thánh Bình, từ cuối năm 2017 đến tháng 4/2020, Đường tự xưng là Chủ tịch Hiệp hội Tang lễ Thái Bình, dùng nhiều thủ đoạn để cưỡng đoạt tiền của 25 chủ cơ sở dịch vụ tang lễ trên địa bàn tỉnh Thái Bình. Với mỗi ca hỏa táng, vợ chồng Đường cùng đàn em thu 500.000 đồng. Số tiền này được các đơn vị kinh doanh dịch vụ hỏa táng nộp lại vào ngày 5 và 20 âm lịch hàng tháng.
Những cá nhân, đơn vị không chấp hành nội quy, tổ chức hỏa táng không thông qua Đường sẽ bị chặn xe, đánh đập và cắt địa bàn hoạt động. Cơ quan tiến hành tố tụng xác định Đường "Nhuệ" và đồng phạm đã cưỡng đoạt tổng số tiền gần 2,5 tỉ đồng./.
