Đi cướp để trả nợ, giết tài xế taxi
Khoảng 16h ngày 19/8/2021, trên quốc lộ 7B, đoạn qua xóm Tân Hội (xã Cẩm Sơn, Anh Sơn, Nghệ An), người đi đường phát hiện nạn nhân nam nằm bất động, xung quanh nhiều vết máu. Cách đó khoảng 100m, chiếc xe taxi lao xuống vệ đường. Nạn nhân tử vong với nhiều vết thương ở cổ, ngực... do vật sắc nhọn gây ra.
Nạn nhân được xác định là anh Đặng Đình Tài (trú xóm 9, xã Phúc Sơn, Anh Sơn), tài xế điều khiển chiếc taxi kể trên.
Nhận định đây là một vụ án mạng, Công an tỉnh Nghệ An, Công an huyện Anh Sơn vào cuộc điều tra, truy tìm hung thủ. Một ngày sau, Nguyễn Văn Hùng (SN 1987, trú xã Thượng Tân Lộc, huyện Nam Đàn, Nghệ An) xin đầu thú khi bị công an yêu cầu về trụ sở làm việc.
Tại cơ quan điều tra, Hùng khai nhận bản thân có nợ một khoản tiền lớn, đang bị chủ nợ thúc ép trả nên bỏ nhà đi. Sau nhiều lần vay tiền người quen không được, trưa 19/8/2021, Hùng quyết định đi cướp. "Con mồi" mà Hùng nhắm tới là các tài xế taxi.
Đến khoảng gần 15h cùng ngày, Hùng lên xe của anh Tài yêu cầu chở đến khu vực cầu cây Chanh. Tuy nhiên, khi đến nơi, Hùng lại yêu cầu anh Tài rẽ vào một con đường vắng. Đến khu vực không có người, Hùng nói tài xế đi chậm lại rồi bất ngờ kề dao vào cổ, yêu cầu nạn nhân đưa tiền. Bị nạn nhân chống cự, Hùng dùng dao cắt cổ, đâm nhiều nhát vào ngực, vai, tay anh Tài.
Tài xế taxi mở cửa chạy đi kêu cứu nhưng chạy được khoảng 100m thì gục xuống, tử vong. Sau khi gây án, Nguyễn Văn Hùng bỏ trốn khỏi hiện trường.
Trong quá trình điều tra, Nguyễn Văn Hùng có biểu hiện tâm lý tâm thần nên trưng cầu giám định. Phân viện Pháp y tâm thần Bắc Miền Trung - Viện Pháp y tâm thần Trung ương - kết luận tại các thời điểm trước, trong, sau khi thực hiện hành vi phạm tội và tại thời điểm giám định bị can Nguyễn Văn Hùng bị các rối loạn nhân cách và hành vi thực tổn khác do bệnh não, tổn thương não hoặc rối loạn chức năng não (có mã bệnh theo phân loại quốc tế là F07.8).
Tại các thời điểm trên, Nguyễn Văn Hùng đủ khả năng nhận thức, hạn chế khả năng điều khiển hành vi.
Bị tâm thần để thoát tội chết?
Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Nghệ An ban hành cáo trạng truy tố Nguyễn Văn Hùng tội "Giết người" với khung hình phạt cao nhất là tử hình và tội "Cướp tài sản", khung hình phạt từ 3-10 năm tù. Bị cáo không có tình tiết tăng nặng, có nhiều tình tiết giảm nhẹ như đầu thú, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, tác động gia đình khắc phục một phần hậu quả dân sự, là người hạn chế khả năng điều khiển hành vi.
Trong phiên tòa sơ thẩm diễn ra mới đây, chị Nguyễn Viết Thương - vợ nạn nhân Tài - cho biết, gia đình vừa mới tiếp nhận thông tin việc Nguyễn Văn Hùng được cơ quan điều tra trưng cầu giám định tâm thần và có kết luận bị rối loạn nhân cách. Tuy nhiên, việc một người hoàn toàn khỏe mạnh, không có biểu hiện bất thường về tâm lý, gây án có tính toán tỉ mỉ, lời khai, bản tự khai trong quá trình điều tra đồng nhất, rành mạch... bỗng nhiên được kết luận "hạn chế khả năng điều khiển hành vi" khiến gia đình cảm thấy không thỏa đáng.
"Bị cáo Nguyễn Văn Hùng phạm tội giết người và cướp tài sản, nguy cơ đối mặt với hình phạt tử hình nên muốn thoát khỏi hình phạt cao nhất thì phải có kết quả giám định tâm thần. Đây là nguyên nhân chính để bị cáo có kết luận giám định tâm thần", chị Thương suy luận.
Vợ nạn nhân đã có đơn khiếu nại kết luận giám định pháp y tâm thần đối với Nguyễn Văn Hùng vì cho rằng không có căn cứ.
Về vấn đề này, Phân viện pháp y tâm thần Bắc Miền Trung có văn bản khẳng định hồ sơ giám định được tiếp nhận theo đúng quy trình. Trong quá trình thăm khám, giám định đối với Nguyễn Văn Hùng tại phân viện, các giám định viên đã thực hiện kết hợp nghiên cứu toàn bộ hồ sơ cơ quan trưng cầu đã cung cấp kết hợp khám kiểm tra lâm sàng, làm test tâm lý... và cho kết quả trầm cảm (52%), rối loạn lo âu nhẹ. Trên cơ sở các kết quả này đã đi đến kết luận Nguyễn Văn Hùng hạn chế khả năng điều khiển hành vi.
Chủ tọa phiên tòa cho biết, theo quy định việc giám định lại được thực hiện trong trường hợp có căn cứ cho rằng kết luận giám định lần đầu không chính xác. Vì vậy, để đảm bảo quyền, lợi ích của đại diện hợp pháp cho bị hại và của bị cáo, tòa án yêu cầu phía đại diện hợp pháp của bị hại trong thời hạn 10 ngày cung cấp các chứng cứ chứng minh rằng có căn cứ nghi ngờ kết quả giám định không chính xác để tòa xem xét giám định lại hay không./.
