Xã Thanh Thủy, huyện Thanh Chương (Nghệ An) là địa phương giáp với biên giới Việt Lào, đời sống kinh tế - xã hội của người dân trên địa bàn đang còn gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn. Trong những năm gần đây, được sự quan tâm của các cấp, người dân đang chuyển đổi nhiều hình thức phát triển kinh tế, trong đó nổi bật là hoạt động trồng cây keo lai tại các vùng đồi, núi.
Tuy nhiên, việc tìm mua và lựa chọn giống cây trồng có nguồn gốc, cho hiệu quả kinh tế cao đối với một địa phương ở miền núi là rất khó khăn đối với người dân.
Để giải quyết những khó khăn về giống cây trồng cho địa phương và khu vực lân cận có nguồn giống đảm bảo chất lượng, giá cả ổn định tăng thu nhập cho người dân, Hợp tác xã Thanh Thủy đã có hồ sơ gửi chính quyền các cấp ở tỉnh Nghệ An để thuê đất làm vườn ươm cây giống và hoạt động dịch vụ nông nghiệp.
Ngày 19/4/2019, UBND tỉnh Nghệ An có Quyết định số 216/QĐ-UBND cho Hợp tác xã Thanh Thủy thuê 5.987,1m2 đất để sử dụng vào mục đích nông nghiệp khác (Xây dựng vườn ươm cây giống Nông - Lâm nghiệp gồm cây keo, cây chè giống) để phục vụ nhân dân trên địa bàn.
Tiếp đó, ngày 11/12/2019, Hợp tác xã Thanh Thủy đã làm việc với Cục Thuế Nghệ An về việc miễn giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước, thế nhưng đến nay vẫn chưa được Cục thuế Nghệ An chấp thuận miễn giảm tiền thuê đất.
Cụ thể, ngày 18/12/2019, Cục Thuế Nghệ An có Công văn số 5186/CT-HKDTK về việc miễn, giảm tiền thuê đất của Hợp tác xã Thanh Thủy, trong Cục thuế Nghệ An căn cứ quy định tại Điểm d, khoản 3, điều 19, Nghị định số 46/2014/NĐ-CP (miễn 15 năm đối với dự án thuộc danh mục lĩnh vực ưu đãi đầu tư được đầu tư tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; dự án thuộc Danh mục lĩnh vực đặc biệt ưu đãi đầu tư được đầu tư tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn) và điểm a, khoản 1, Điều 20, Nghị định 46/2014/NĐ-CP của Chính phủ (Hợp tác xã thuê đất để sử dụng làm mặt bằng sản xuất kinh doanh được giảm 50% tiền thuê đất).
Tuy nhiên, phía Hợp tác xã Thanh Thủy cho rằng, Cục Thuế Nghệ An dựa vào các căn cứ nói trên để miễn giảm cho HTX Thanh Thủy 15 năm tiền thuê đất là trái quy định. Theo đại diện HTX Thanh Thủy thì Cục Thuế Nghệ An cần phải căn cứ Điểm g, Khoản 1, điều 19, Nghị định 46/NĐ-CP: "Hợp tác xã nông nghiệp sử dụng đất làm mặt bằng xây dựng trụ sở hợp tác xã, sân phơi, nhà kho; xây dựng các cơ sở dịch vụ trực tiếp phục vụ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối", để miễn tiền cả thời gian thuê đất.
Ngoài ra, HTX Thanh Thủy cũng cho rằng, theo Nghị định số 118/2015/NĐ-CP quy định đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư theo quy định tại Khoản 2, Điều 15 và Điều 16 Luật Đầu tư thì HTX Thanh Thủy được miễn tiền thuê đất theo quy định.
Ông Nguyễn Sỹ Bình - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Thanh Thủy, khẳng định: Cục Thuế Nghệ An áp dụng vào Quyết định số 27/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành về hệ thống ngành kinh tế Việt Nam vào để miễn tiền thuê đất, thuê mặt cho HTX Thanh Thủy là không đúng đối tượng.
Theo ông Bình, Quyết định số 27/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ chỉ quy định mã ngành kinh tế Việt Nam, không thể áp dụng để miễn, giảm tiền thuê đất. Nếu Cục Thuế Nghệ An áp dụng quyết định trên để hỗ trợ ưu đãi HTX thì chế độ ưu đã được ghi rõ ở điều nào, khoản nào và được miễn giảm bao nhiêu?
Sau nhiều lần gửi đơn kiến nghị, trực tiếp làm việc với đại diện của Cục Thuế Nghệ An nhưng không đạt được sự kết quả, HTX Thanh Thủy đã gửi đơn kiến nghị đến các cơ quan chức năng liên quan khác ở cấp tỉnh và cấp Trung ương. Đến nay, nhiều cơ quan quản lý nhà nước có văn bản khẳng định, việc HTX Thanh Thủy kiến nghị miễn hoàn toàn tiền thuê đất là đúng quy định.
Cụ thể, văn bản số 225/BKHĐT-HTX, ngày 14/1/2021 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, khẳng định, "Hợp tác xã Lâm nghiệp và Dịch vụ tổng hợp xã Thanh Thủy là hợp tác xã hoạt động trên địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn nên được hưởng các chính sách ưu đãi về miễn giảm tiền thuê đất tại các văn bản: Điều 6 Luật Hợp tác xã 2012, Điều 25 Nghị định số 193/2013/NĐ-CP ngày 21/11/2013 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Hợp tác xã và Điều 01 Nghị định số 107/2017/NĐ-CP ngày 15/09/2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 193/2013/NĐ-CP ngày 21/11/2013 của Chính phủ quy định một số điều của Luật Hợp tác xã.
Ngày 15/09/2021, Ủy ban kiểm tra Liên minh Hợp tác xã Việt Nam có văn bản số 34/UBKT, gửi Cục Thuế tỉnh Nghệ An, trong đó đề nghị "quan tâm vận dụng chính sách miễn tiền thuê đất toàn thời gian đầu tư dự án (50 năm) cho Hợp tác xã Lâm nghiệp và Dịch vụ tổng hợp Thanh Thủy".
Mới đây nhất, tại văn bản số 817/KTHT-HTTT, ngày 16/11/2021 của Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT), gửi Sở Nông nghiệp và PTNT Nghệ An và HTX Thanh Thủy và Văn bản số 4567/SNN-PTNT, ngày 6/12/2021 của Sở NN&PTNT tỉnh Nghệ An, đồng khẳng định: "Hợp tác xã Thanh Thủy được miễn tiền thuê đất, thuê mặt nước cho cả thời hạn thuê", quy định tại điểm g, khoản 1, điều 19 của Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước.
Có thể thấy, những văn bản trên minh chứng kiến nghị miễn toàn thời gian thuê đất của HTX Thanh Thủy là có cơ sở. Tuy nhiên, không hiểu vì sao Cục Thuế tỉnh Nghệ An vẫn không chấp nhận?
