Lỳ Giống Pó (1987) sinh ra lớn lên ở Nậm Tột, bản biên giới xa nhất của xã Tri Lễ, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An. Cuộc sống của vợ chồng Pó quanh quẩn bên nương rẫy, rau cháo nuôi con. Dù nuôi 3 con trâu nhưng vẫn không đủ lo cho con ăn học, bởi Pó đã trở thành “nô lệ” của ma túy. Làm bao nhiêu cũng không đủ ăn bởi số tiền kiếm được nhờ chăn nuôi, trồng trọt đã bị Pó đốt vào ma túy. Mong muốn Pó thay đổi để đỡ trở thành gánh nặng cho vợ con, gia đình cũng động viên Pó đi làm ăn xa, kiếm thêm thu thập. Đầu năm 2021, Pó vào Tây Nguyên làm thuê ở một nông trường cao su.
Cuộc sống nơi xa lạ lại khiến Pó trở nên tò mò, bản chất là con nghiện nên sau khi vào đây, Pó đã nhanh chóng thân thiết với Tồng Chơ, một người đàn ông cũng có nhiều năm “làm bạn” với ma túy. Dù làm việc nhưng đồng lương công nhân cạo mủ cao su không thể trả hết cho những cữ thuốc ngày càng dày. Là đối tượng lọc lõi,Tồng Chơ rỉ tai với Pó nếu về Nghệ An lấy ma túy mang vào bán sẽ được hưởng một khoản tiền cực lớn.
Nghe lời người bạn, cuối năm 2021, Pó về quê, thống nhất với một người Lào mua 6 bánh heroin, giá 480 triệu đồng. Vì chưa có tiền nên người Lào cho mua chịu, thanh toán sau khi bán được hàng. Không những thế, người Lào còn hào phóng “khuyến mãi” thêm cho Pó một gói hồng phiến để sử dụng. Pó mang số ma túy này về nhà cất giấu, chờ thời điểm thích hợp mang vào Tây Nguyên. Theo tính toán của Pó và Tồng Chơ, cả hai có thể lãi 70 triệu đồng/bánh từ chênh lệch giá khi đưa vào Tây Nguyên.
Lấy được “hàng”, Lỳ Giống Pó gọi điện cho Tồng Chơ thông báo đồng thời bàn bạc thời gian mang “hàng” vào. Nghe thấy cuộc trao đổi này, Lỳ Bá Ca (1981, chú ruột của Pó) xin đi theo để kiếm chút tiền “hoa hồng”. Rạng sáng 26-11-2021, Lỳ Giống Pó ngụy trang 6 bánh heroin vào hộp gỗ giấu trong bao tải rồi cùng chú ruột lên xe khách vào Tây Nguyên. Tuy nhiên, khi đến khu vực ngã ba Truông Bành (huyện Quế Phong) thì bị lực lượng phòng chống ma túy tỉnh Nghệ An phát hiện bắt giữ cùng tang vật. Khám xét người Pó, công an thu giữ một gói hồng phiến giấu trong túi áo.
Tại phiên tòa xét xử 2 bị cáo Lỳ Giống Pó và Lỳ Bá Ca mới đây, bị cáo Pó thừa nhận hành vi phạm tội của mình như cáo trạng truy tố, còn bị cáo Ca cho rằng, bản thân không biết chuyện Pó mang ma túy đi bán mà chỉ xin đi cùng để vào Tây Nguyên làm công nhân cạo mủ cao su. Tuy nhiên, căn cứ vào kết quả điều tra, xét hỏi và tranh luận công khai tại phiên tòa cũng như các tài liệu chứng cứ khác, HĐXX nhận định việc truy tố Lỳ Bá Ca về tội: "Mua bán trái phép chất ma túy" với vai trò đồng phạm là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.
Khi được nói lời sau cùng, Lỳ Giống Pó chỉ biết lắc đầu không nói gì. Tuy nhiên, khi được vị chủ tọa phiên tòa giải thích quyền của mình, Pó nói rằng bản thân rất hối hận và mong được giảm nhẹ tội. Pó tỏ ra rất ân hận và nuối tiếc cho bản thân. Pó bày tỏ sự lo lắng sau khi mình ngồi tù, vợ không thể nuôi các con học tiếp nữa và các con sẽ phải nghỉ học như anh chị. Theo lời Pó, ngoài hai đứa lớn nghỉ học thì hai đứa cuối hiện đang học tiểu học ở điểm trường trong bản. Đứa thứ 3 đang học lớp 9, ở ngoài trung tâm xã. Do ở xã nhà nên lâu lâu mới về một lần, vợ chồng Pó chỉ cho 100 nghìn đồng để mua đồ ăn.
Sau khi xem xét toàn diện vụ án cũng như vai trò, tính chất phạm tội của từng bị cáo, HĐXX tuyên phạt bị cáo Lỳ Giống Pó mức án tử hình về tội "Mua bán trái phép chất ma túy", 6 năm tù về tội "Tàng trữ trái phép chất ma túy", tổng hợp hình phạt là tử hình. Bị cáo Lỳ Bá Ca bị tuyên phạt án tù chung thân.
Kết thúc phiên tòa, hai chú cháu Pó và Ca rời phòng xét xử, chẳng ai nói với ai câu gì. Có lẽ đây cũng là lần đầu tiên khi phạm tội nặng về ma túy, hai chú cháu Pó mới hiểu được nghĩa của từ tử hình. Dù hối hận thì cũng đã quá muộn!
