Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho rằng, việc Mỹ và NATO rút quân một cách vội vàng khiến Afghanistan một lần nữa phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về ổn định và an ninh. Ông này nhấn mạnh, Afghanistan không chỉ là láng giềng thân thiết của các bên mà còn là thành viên quan trọng của Tổ chức hợp tác Thượng Hải SCO.
Do đó, tình hình Afghanistan không chỉ liên quan đến lợi ích cơ bản của người dân Afghanistan mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh và sự phát triển chung của khu vực. SCO cần tập hợp sự đồng thuận và sức mạnh chung nhằm thúc đẩy tình hình Afghanistan phát triển theo hướng phù hợp với lợi ích chung của Afghanistan và các quốc gia trong khu vực.
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đưa ra đề xuất 05 điểm về vấn đề này bao gồm: (I) Ngăn chặn Mỹ thoái thác trách nhiệm. Ông Vương Nghị cho rằng, Mỹ là nước khởi xướng vấn đề Afghanistan do đó không thể để Mỹ “rũ bỏ” trách nhiệm một cách đơn giản, các bên cần phải đốc thúc Mỹ thực hiện các cam kết, tăng cường đầu tư, đồng thời đặc biệt cảnh giác trước âm mưu lợi dụng cục diện bất ổn tại Afghanistan để phá hoại an ninh và ổn định tại khu vực.
(II) Ngăn chặn sự trỗi dậy của các lực lượng khủng bố. SCO cần phát huy tối đa chức năng và vai trò của tổ chức chống khủng bố khu vực, nỗ lực nhằm ngăn chặn “ba thế lực” xâm nhập và lan rộng ra các khu vực xung quanh Afghanistan. Tăng cường hợp tác với Afghanistan về chống khủng bố, đồng thời thúc giục Taliban thực hiện cam kết cắt đứt quan hệ với các tổ chức khủng bố quốc tế.
(III) Cùng nhau thúc đẩy tiến trình hòa giải. SCO cần tiếp tục tuân thủ nguyên tắc “vấn đề của Afghanistan phải do người Afghanistan quyết định”, đốc thúc các bên thông qua các biện pháp linh hoạt, cầu thị nhằm sớm thực hiện hòa giải dân tộc, ngoài ra cũng cần tận dụng tốt ưu thế riêng biệt của các quốc gia thành viên SCO.
(IV) Tích cực tăng cường phối hợp đa phương. SCO nên tham gia tích cực vào các cơ chế đa phương khác liên quan đến vấn đề Afghanistan và đưa ra “giải pháp SCO” nhằm giải quyết vấn đề thực tế tại đây.
(V) Tiếp tục hỗ trợ công cuộc tái thiết hòa bình ở Afghanistan. SCO cần tích cực sử dụng các cơ chế hợp tác kinh tế, thương mại, giao lưu nhân dân hiện có để hỗ trợ Afghanistan nâng cao năng lực phát triển độc lập và thực hiện phát triển bền vững.
Về phía Trung Quốc, Ngoại trưởng Vương Nghị nhấn mạnh, trên cơ sở tôn trọng chủ quyền quốc gia của Afghanistan và nguyên tắc “vấn đề của Afghanistan phải do người Afghanistan quyết định”, Trung Quốc sẽ tiếp tục phát huy vai trò trung gian hòa giải, là cầu nối giữa các bên liên quan, cũng như hỗ trợ nhằm thúc đẩy giải quyết vấn đề hiện nay. Ông này khẳng định, Trung Quốc sẵn sàng tạo điều kiện về thời gian và địa điểm cho các bên của Afghanistan tiến hành đàm phán nội bộ.
Trong khi đó, Ngoại trưởng các nước thuộc “Nhóm liên lạc SCO - Afghanistan” cũng bày tỏ lo ngại về việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan sẽ ảnh hưởng đến tình hình an ninh ổn định tại đây. Ngoại trưởng các bên kêu gọi cần kiên quyết thúc đẩy giải quyết vấn đề Afghanistan thông qua các biện pháp chính trị, hỗ trợ Afghanistan khôi phục hòa bình, phát triển kinh tế, ủng hộ việc thiết lập một cấu trúc chính trị bao trùm ở Afghanistan cũng như hỗ trợ để SCO đóng vai trò quan trọng hơn trong vấn đề này.
Kết thúc cuộc họp, các bên đã thông qua “Tuyên bố chung của Ngoại trưởng các nước thành viên SCO về kết quả của cuộc họp Nhóm liên lạc SCO - Afghanistan”./.
