Dòng nước lũ kỳ dị “cuộn sóng” ở bang Arizona có thể gây hại cho nhiều loài sinh vật, thậm chí cả con người. Ngày 15/7/2020, một dòng chảy màu đen lạ thường được phát hiện trong một con kênh ở Mỹ. Ở Nɡа còn là dòng lũ màu da cam.
 
Video quay tại kênh Cañada del Oro Wash khô cằn, bang Arizona, cho thấy dòng chảy là một hỗn hợp bao gồm bùn, đất và cành cây khô. Tất cả đều bốc khói khét lẹt và chảy cuồn cuộn như sóng.
 
Họ viết chú thích: “Video quay ngày 15/7/2020 tại Cañada del Oro Wash, phía bắc hạt Pima, sau một cơn mưa giông nhỏ”.
 
Theo đó, dòng chảy kỳ quái chính là lũ, kết quả của mưa và cháy rừng.
 
“Lũ có thể xảy ra ở bất kỳ nơi nào vào bất kỳ lúc nào. Nhưng bạn có biết cháy rừng làm tăng nguy cơ lũ? Đúng vậy đó.”, các quan chức hạt Pima viết chú thích video. “Những vụ cháy rừng như vụ cháy Bighorn khiến mặt đất khô cằn, trơ trụi và không thể hấp thụ nước. Thậm chí một cơn mưa nhỏ cũng có thể khiến lũ quét xảy ra, thường ít có dấu hiệu”.
 
Vụ cháy rừng Bighorn ở Arizona đã thiêu đốt hơn 48.377 ha rừng, tính từ ngày 5/6/2020. Trong khi đám cháy đã được kiểm soát, ngọn lửa vẫn đang thiêu rụi chân dãy núi Catalina.

 
Dòng chảy kỳ quái chính là lũ, kết quả của mưa và cháy rừng
 
Giới khoa học cũng đồng tình với các quan chức hạt Pima rằng cháy rừng khiến mưa trở nên nguy hiểm. Lửa làm thay đổi cấu trúc đất bằng cách khoáng hóa chất hữu cơ và giải phóng các chất dinh dưỡng, kim loại và độc tố thường không bị nước cuốn trôi. Cấu trúc đất mới này không hấp thụ nước.
 
“So với khu vực không bị cháy rừng, khu vực bị cháy dễ bị lũ hơn khi có mưa”, Trung tâm Khoa học Nước California, Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), giải thích. “Ở Nam California, chỉ lượng mưa nhỏ 7 mm trong 30 phút đã có thể khiến lũ quét xảy ra”.
 
Khi thảm thực vật bị mất đi, tro và lớp đất lỏng lẻo chảy vào kênh rạch sông suối. Lớp bùn đất này làm giảm nồng độ oxy hòa tan trong nước, tăng các chất dinh dưỡng mà cho phép vi khuẩn lam phát triển và tảo nở hoa. Kết cục là oxy trong nước tiếp tục giảm.
 
Việc thiếu oxy cuối cùng làm cá, cua nghẹt thở, khiến chúng chết hàng loạt. Ví dụ điển hình là vụ cháy rừng cuối năm 2019 đầu năm 2020 chưa từng có ở Úc.
 
Thậm chí nếu sinh vật dưới nước sống sót, chúng có thể chết đói sau đó vì không thể nhìn thấy thức ăn trong làn nước Đục. Thực vật thủy sinh và tảo cũng chết vì không có ánh sáng mà chúng cần để quang hợp.

 
Lớp bùn đất này khi chảy ra sông suối có thể khiến cá chết hàng loạt
 
Lớp bùn đất từ cháy rừng cũng có thể chảy vào đập và đe dọa nước sạch của con người, làm cho bùn quá dày để hệ thống lọc có thể xử lý.
 
Khi dòng nước lũ chứa mảnh vụn rắn lớn, nó góp phần làm xói mòn đất, gây rủi ro cho cơ sở hạ tầng xử lý nước.
 
“Dòng nước lũ di chuyển nhanh, có sức tàn phá cao, xảy ra do mưa lớn là một trong những hậu quả nguy hiểm nhất của cháy rừng. Những dòng chảy như vậy đặc biệt nguy hiểm vì chúng ít có dấu hiệu báo trước”, USGS giải thích.
 
“Dòng nước lũ có thể tước đi thảm thực vật, làm tắc cống, phá hủy cơ sở hạ tầng và gây ɴġυʏ ʜıểм cho cuộc sống của con người”.
 
Nhà sinh thái học Paul McInerney, đến từ Tổ chức Nghiên cứu khoa học và công nghiệp Khối Thịnh vượng chung Úc (CSIRO), từng giải thích về giải pháp ứng phó với dòng chảy bùn đất. McInerney cho biết chúng ta có thể sử dụng các biện pháp kiểm soát xói mòn để hạn chế kích thước dòng chảy lũ. Đảm bảo kênh rạch có nhiều cây cối cũng có thể giúp ích lâu dài.
 
Tuy nhiên, lũ có thể có tác động lâu dài không thể đảo ngược. Trong một số trường hợp, quần thể cá không bao giờ phục hồi, nhà sinh thái học Lee Baumgartner nói với The Guardian, ví dụ như vụ cháy rừng năm 1939 đã phá hủy quần thể cá ở sông Lachlan, Úc.
 
Nếu như Trung Quốc đang chới với trong trận lũ lịch sử, Mỹ cũng đang chật vật với việc bảo vệ các sinh vật trước dòng lũ đen thì Ngã cũng xuất hiện dòng lũ màu da cam không hề bình thường. Loạt ảnh về dòng nước lũ được ghi lại từ trên cao tại một mỏ đồng sunfua bị bỏ hoang ở Nɡа. Mỏ đồng nằm gần làng Lyovikha trên dãy Urals.

 
Ảnh chụp "nước lũ" được đăng tải trên tài khoản zamkad_life
 
Ngày 16/7, các công tố viên Nɡа cho biết họ đang điều tra dòng nước màu cam kỳ bí.
 
"Văn phòng công tố quận Nizhny Tagil đã bắt đầu điều tra một cơ sở xử lý nước thải từ mỏ Levikhinsky", phát ngôn viên Marina Kanatova nói với AFP.
 
Bà Kanatova nhấn mạnh các chuyên gia sẽ "lấy mẫu để xác định xem việc xử lý nước thải có tính axit từ mỏ có tuân thủ đúng quy tắc hay không".

 
Dòng nước "đầu độc mọi thứ chúng chạm vào", theo zamkad_life
 
Nhà môi trường học Andrei Volegov, chủ tịch tổ chức phi chính phủ địa phương Ecopravo, viết trên MXh rằng đây là dòng nước bị ô nhiễm. Chúng đáng lẽ ra phải được trung hòa trong một "ao nước" kỹ thuật nhưng "ao nước" đã tràn ra trong những trận mưa lớn.
 
Năm ngoái, ông Volegov đã báo công tố viên địa phương về tình trạng này. Khi đó, các công tố viên trả lời rằng công ty phụ trách xử lý chất thải không được tài trợ đủ nên không có đủ vôi để trung hòa axit, Volegov kể.
 
Theo truyền thông địa phương, chính quyền địa phương đã yêu cầu niêm phong khu mỏ nhưng Moscow từ chối với lý do vẫn còn tài nguyên quý giá ở đó.

 
Các công tố viên đã bắt đầu điều tra một cơ sở xử lý nước thải từ mỏ đồng sunfua

 
Các chuyên gia sẽ lấy mẫu để xác định xem việc xử lý nước thải có tuân thủ đúng quy tắc hay không.