Ô nhiễm môi trường từ trại heo
Là một trong những doanh nghiệp đầu tư trên lĩnh vực chăn nuôi quy mô công nghiệp có số lượng đàn và cung cấp ra thị trường lớn nhất của tỉnh, Công ty TNHH MNS Farm Nghệ An có 2 trại chăn nuôi là trại S1 và trại S2 đóng tại địa bàn xã Hạ Sơn, huyện Qùy Hợp.
Trại S2 có diện tích 110ha đã đi vào hoạt động từ tháng 12/2017. Đây là trang trại chăn nuôi heo sinh sản công nghệ cao với công suất 40.000 con heo thịt và 5.000 con heo nái. Trại S1 có diện tích 109ha, đi vào hoạt động vào cuối năm 2019, cũng là trang trại chăn nuôi heo sinh sản công nghệ cao với công suất 60.000 con heo thịt và 5.400 con heo nái.
Công ty MNS Farm Nghệ An được chấp thuận đầu tư xây dựng và đi vào vận hành, tổ chức hoạt động kinh doanh một mặt đã đạt mục tiêu của dự án là cung cấp heo thịt thương phẩm phục vụ thị trường trong nước và hướng tới xuất khẩu với số lượng lớn, còn góp phần tạo động lực phát triển nông nghiệp - nông thôn - nông dân cho cả vùng phía Tây Bắc của tỉnh.
Tuy nhiên, trong một thời gian chưa dài, quá trình hoạt động của công ty tại 2 trại heo đã có những tác động nhất định đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân trong vùng dự án và cả khu vực lân cận.
Người dân xã Hạ Sơn phản ánh, từ ngày các trại heo của công ty đi vào hoạt động đến nay, họ phải chịu đựng mùi hôi thối phát ra từ các trại, làm đảo lộn cuộc sống của dân bản cũng như ảnh hưởng sức khỏe của họ về lâu dài.
Anh Trương Văn Th. ở xóm Cồn Tô 1, xã Hạ Sơn cho biết: “Tình trạnh ô nhiễm môi trường từ trại heo diễn ra nhiều năm nay, nhất là năm ngoái. Gần đây dù lượng mùi bốc ra có giảm nhưng vẫn còn, tập trung vào ban đêm và sáng sớm”.
Cùng chung tâm trạng và mong muốn truyền đạt những kiến nghị về những gì diễn ra tại địa phương, nhiều hộ dân ở xóm Cồn Tô 2 phân trần: Khi thời tiết mưa xuống hoặc nắng lên thì mùi hôi bốc ra từ các trại tạo mùi rất nặng, đặc biệt là sau những cơn mưa. Mặc dù chúng tôi ở xa các trại, nhưng khi gặp luồng gió mùi hôi vẫn bốc lên nồng nặc. Không chỉ mấy xóm gần đây như Cồn Tô 1, xóm Xiểm mà còn tỏa ra nhiều xóm, bản của xã, tập trung vào các buổi sáng sớm.
Đem theo những kiến nghị, phản ánh của người dân, ngày 26/7, trao đổi với phóng viên, ông Trương Văn An, Chủ tịch UBND xã Hạ Sơn cho biết: Liên quan vấn đề ô nhiễm môi trường từ trang trại heo của Công ty MNS Farm Nghệ An địa phương đã ghi nhận và báo cáo lên các cấp. Vài năm trước thì mức độ ô nhiễm nặng nhưng gần đây có giảm hơn khi doanh nghiệp đã đầu tư thêm công nghệ xử lý.
“Ngoài các xóm trọng điểm bị ảnh hưởng thì ngay ở nơi trụ sở xã đây (xóm Xuân Sơn) tình trạng ô nhiễm vẫn còn xuất hiện. Các cuộc họp, tiếp xúc cử tri xã đều tiếp thu ý kiến và báo cáo lên HĐND huyện, HĐND tỉnh chứ thẩm quyền của xã không có. Nay tình trạng ô nhiễm có đỡ hơn nhưng không triệt để. Nguyện vọng của nhân dân là được sống trong môi trường đảm bảo”, ông An nói.
Để chứng minh vấn đề trên, người đứng đầu chính quyền xã cùng lãnh đạo HĐND xã Hạ Sơn đã cung cấp văn bản “Trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri trước kỳ họp thứ II - HĐND xã”.
Tại văn bản này, cử tri xóm Xiểm có nêu, mùi hôi thối từ trang trại heo thời gian gần đây diễn ra thường xuyên với mùi hôi ở cường độ rõ ràng và mùi nặng, đã làm ảnh hưởng đến sức khỏe, sinh hoạt của người dân.
Đáng chú ý, trong kiến nghị này, công dân đã dành thời gian ghi lại nhật ký các thời điểm mà mùi hôi từ các trang trại bốc ra kèm theo đề nghị chính quyền có giải pháp giải quyết dứt điểm tình trạng trên...
Không chỉ vấn đề ô nhiễm môi trường được người dân quan tâm phản ánh, mà hiện nay cử tri xã Hạ Sơn còn nhiều lần kiến nghị lên các cấp về việc lập hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nhân dân sau khi các hộ dân bàn giao mặt bằng xây dựng Công ty TNHH MNS Farm Nghệ An tại xã còn chậm.
Nhân dân xóm Xiểm, xã Hạ Sơn kiến nghị chính quyền các cấp làm việc với công ty để khắc phục tuyến đường từ ngã ba Quốc lộ 48D do công ty đầu tư đã bị hư hỏng, tạo hố sâu, bụi mù mịt, ảnh hưởng môi trường trong quá trình đi lại và vận chuyển hàng hóa.
Ông Lê Sỹ Hào, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện Qùy Hợp cho biết, người dân phản ánh về tình trạng ô nhiễm môi trường từ các trang trại Công ty TNHH MNS Farm Nghệ An là có cơ sở. Về quản lý Nhà nước của huyện thì hiện ĐTM (báo cáo đánh giá tác động môi trường - PV) của các nhà máy này thẩm quyền của Bộ TN&MT cấp phép, huyện chỉ ở vòng ngoài.
Vừa qua, đoàn của tỉnh do Phó Giám đố Sở TN&MT cũng trực tiếp kiểm tra. Quan điểm là giao cho xã giám sát, nếu có mùi hôi báo ngay cho huyện; đồng thời cho số điện thoại công khai của cơ quan chuyên môn là Chi cục Bảo vệ môi trường tiếp nhận, xử lý khi có phản ánh.
“Mới đây (tháng 7/2022), HĐND huyện đã giao chủ tịch các xã trong vùng ảnh hướng báo cáo, tuy nhiên được báo cáo lại là có giảm hơn trước, không như trước kia. Huyện chỉ có trách nhiệm khi nhận phản ánh của dân thì làm báo cáo bằng văn bản đến các cấp. Vì thẩm quyền quan trắc các chỉ số thì huyện không thể làm. Hiện công ty đã thành lập phòng quan hệ cộng đồng, thường xuyên cử cán bộ đến tham vấn mùi hôi tại các nhà dân ở xã Hạ Sơn để nắm bắt kịp thời các ý kiến của người dân và có biện pháp xử lý”, ông Hào thông tin.
Doanh nghiệp đã chấp hành nghiêm túc quy định về môi trường?
Qua tìm hiểu của phóng viên, quá trình hoạt động ở 2 trại heo của Công ty TNHH MNS Farm Nghệ An tại huyện Qùy Hợp từ khi bắt đầu vận hành đến nay (gần 5 năm) liên tục nhiều lần phát ra mùi hôi thối, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống và sức khỏe của nhân dân.
Không chỉ người dân tại các xóm, bản của xã Hạ Sơn, nơi các trạm chăn nuôi heo đứng chân mà xã lân cận là Minh Hợp của huyện Qùy Hợp và người dân các huyện trong vùng như Tân Kỳ, Nghĩa Đàn cũng nhiều lần phản ánh tình trạng tương tự, đề nghị phía chủ đầu tư và các ngành quan tâm giải quyết dứt điểm.
Trưởng phòng TN&MT huyện Qùy Hợp cho biết thêm: Gần đây, tại kỳ họp HĐND huyện có đề cấp vấn đề ô nhiễm mùi hơi từ trang trại của công ty, bản thân ông là đại biểu HĐND huyện nên nắm rõ những phản ánh, kiến nghị của họ.
Nhận được phản ánh của cử tri, UBND huyện đã nhiều lần xuống thực tế và có nhiều văn bản, báo cáo Sở TN&MT, sau đó sở đã nhiều lần thành lập tổ công tác do 1 phó giám đốc chủ trì cùng UBND huyện, chính quyền xã trực tiếp tại hiện trường để kiểm tra xác minh, làm rõ. Đồng thời, Sở TN&MT yêu cầu công ty tìm các giải pháp tối ưu như đầu tư công nghệ, thiết bị máy móc để xử lý khi mùi phát tán và tuân thủ tuyệt đối việc xây dựng các công trình bảo vệ môi trường theo báo cáo ĐTM đã được phê duyệt, trong đó có công trình, biện pháp giảm thiểu phán tán khí, mùi.
Trong năm 2021 đã có 2 đoàn được thành lập, kiểm tra tại trang trại.
Ngoài đoàn kiểm tra ngày 21/10/2021 của phó giám đốc Sở TN&MT, thì ngày 10/12/2021, Bộ TN&MT đã thành lập hội đồng nghiệm thu các công trình bảo vệ môi trường gồm các nhà khoa học đầu ngành môi trường, các chuyên gia môi trường của Tổng cục Môi trường và các cơ quan quản lý Nhà nước của tỉnh, huyện… đã kiểm tra tại trang trại chăn nuôi S1 của công ty.
Qua kiểm tra của hội đồng thẩm định đã yêu cầu công ty phải tham vấn các chuyên gia để tìm ra nguyên nhân và đưa ra giải pháp phù hợp hơn xử lý mùi hôi, để không ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của dân cư trên địa bàn.
Theo báo cáo của Công an tỉnh Nghệ An, đến tháng 3/2021, trại heo Công ty TNHH MNS Farm Nghệ An đang nuôi tổng cộng 133.732 con (trong đó, có 10.863 con heo nái, vượt 863 con với quy mô chuồng trại của trang trại).
Về nội dung vượt tổng đàn theo báo cáo, Sở TN&MT yêu cầu công ty xử lý và đề nghị UBND tỉnh giao Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn giám sát.
Ở diễn biến liên quan tình trạng này, vào cuối năm 2020 với những kiến nghị, phản ánh của người dân các huyện trong vùng như Tân Kỳ, Nghĩa Đàn, UBND huyện đã báo cáo mùi hôi phát sinh trong trang trại ra Bộ TN&MT, đồng thời đề nghị công ty thực hiện nghiêm túc các biện pháp giảm thiểu mùi hôi trong khu vực chăn nuôi để không ảnh hưởng đến đời sống nhân dân.
Ngoài ra, chủ đầu tư cần có chương trình hỗ trợ việc làm, an sinh xã hội cho bà con địa phương.
Tại cuộc làm việc của đoàn giải quyết các kiến nghị gồm lãnh đạo Sở TN&MT, UBND huyện Qùy Hợp và xã Hạ Sơn đã kết luận những phản ánh của địa phương và cử tri là có cơ sở.
Quá trình kiểm tra có ghi nhận mùi phát sinh nặng tại các khu chăn nuôi heo thịt và từ hệ thống xử lý nước thải của cả 2 trại S1, S2 (trong đó hệ thống quạt gió tại trại S2 đang còn ít để xử lý mùi hôi); rác thải sinh hoạt tại 2 trại còn có hiện tượng đổ ra ngoài môi trường không có mái che; rác thải công nghiệp tại trại S2 tràn ra ngoài cửa kho; chưa hoàn thiện các công trình thu gom xử lý chất thải tại trại S1; chưa hoàn thiện việc trồng cây xanh để giảm thiểu mùi hôi theo đúng số lượng phê duyệt…
Để rộng đường những thông tin mà người dân và chính quyền phản ánh, phóng viên đã liên hệ, đặt lịch kèm nội dung làm việc về chấp hành pháp luật về đầu tư, xây dựng và môi trường đối với doanh nghiệp là chủ đầu tư của dự án. Tuy nhiên, qua nhiều ngày nay chưa nhận được động thái, phản hồi chính thức từ phía Công ty TNHH MNS Farm Nghệ An./.
