Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu thêm về vấn đề này trong việc chăm sóc sức khỏe mẹ và bé, dự phòng bệnh lý hay gặp là trầm cảm sau sinh.
Căn nguyên gây trầm cảm sau sinh
Sau khi sinh, người phụ nữ phải đối mặt với rất nhiều vấn đề về sức khỏe, hình thể, tâm lý. Những vấn đề về tâm lý như khi con ra đời, người mẹ thường cảm thấy mình trở nên xấu xí và không còn sự hấp dẫn nữa. Họ thường phải thay đổi về cách sống để chăm sóc con, đặc biệt đối với những người lần đầu làm mẹ, thường quá lo lắng về trách nhiệm làm mẹ của mình, mong muốn là người mẹ hoàn hảo. Có một tỷ lệ khoảng 70% các bà mẹ có những cảm giác buồn thoáng qua.
Buồn sau sinh là một trạng thái biến đổi cảm xúc nhẹ, xuất hiện trong vòng vài ngày đầu sau khi sinh. Những biểu hiện chính gồm: giảm khí sắc, dao động cảm xúc, buồn rầu, ủ rũ, lo âu, dễ cáu gắt, rối loạn giấc ngủ. Các rối loạn này thường kéo dài khoảng 5-10 ngày rồi tự mất đi hoàn toàn. Đây là do thay đổi hormon sau sinh. Nhưng nếu những biểu hiện này kéo dài hơn 2 tuần, bạn đã mắc trầm cảm. Ngay sau khi sinh, sự sụt giảm nhanh chóng nồng độ estrogen và progesterone, nồng độ hormon tuyến giáp cũng giảm, dẫn đến mệt mỏi, trầm cảm. Suy giảm nồng độ hormon cùng với sự thay đổi về huyết áp, chức năng của hệ miễn dịch và những biến đổi về chuyển hóa mà bà mẹ sau sinh phải trải qua là một phần căn nguyên gây trầm cảm.
Biểu hiện và hệ lụy
Nguy cơ trầm cảm sau sinh là rất cao. Triệu chứng gồm: cảm giác đuối sức, cảm thấy không đủ khả năng chăm sóc con, chán nản, buồn rầu, hay khóc lóc vô cớ, lo âu, sợ hãi, không thấy thích thú với con của mình nữa, lo sợ làm tổn hại con, mất ham muốn tình dục, mất ngủ, cảm thấy không có giá trị và có tội lỗi, ăn không ngon miệng, có ý nghĩ tự sát... Những người có tiền sử bị trầm cảm thì dễ tái phát sau sinh, những sự kiện stress trong quá trình mang thai hoặc trong quá trình sinh nở gặp khó khăn trong khi sinh như đẻ khó, con khi sinh ra gặp phải những vấn đề về sức khỏe, sinh non.
Trẻ có mẹ bị trầm cảm sau sinh có thể bị những ảnh hưởng nhất định như ngủ không ngon giấc, hành vi dễ bị kích động và tăng động. Chậm phát triển về nhận thức, chậm nói, chậm đi hơn những trẻ khác.
Dự phòng bệnh lý trầm cảm sau sinh
Ngay từ trong thai kỳ, các bà bầu hãy nghỉ ngơi, thư giãn và không suy nghĩ quá nhiều về việc phải làm mẹ như thế nào, vì còn cả một thời gian dài để học. Nên nghe nhạc thư giãn giúp con thông minh, tham gia các hội nhóm, diễn đàn dành cho các bà mẹ, chia sẻ, tâm sự cùng chị em. Không quên những người luôn sát cánh bên mình, luôn yêu thương mình, đó là chồng, là bố mẹ, là gia đình. Cũng không nên làm theo những phong tục kiêng cữ cũ. Sống đơn giản, bớt lo lắng, thư giãn đúng cách mang lại tinh thần sảng khoái, thoải mái, có thể giảm bớt tình trạng nhức mỏi để có một giấc ngủ sâu, tốt cho sức khỏe là một liệu pháp giúp thai phụ giải tỏa căng thẳng, mệt mỏi, trầm cảm.
Để điều trị trầm cảm sau sinh cần kết hợp nhiều biện pháp khác nhau: liệu pháp tâm lý cá nhân hoặc tâm lý nhóm, liệu pháp hormon, thuốc chống trầm cảm./.
