Theo Nghị quyết số 1243/NQ-UBTVQH15 sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã của tỉnh Nghệ An giai đoạn 2023 - 2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, toàn bộ diện tích tự nhiên 29,09km2, dân số 77.813 của Tx.Cửa Lò; 32,14km2 và 45.130 người dân của xã Nghi Xuân, Phúc Thọ, Nghi Thái và Nghi Phong, huyện Nghi Lộc chính thức sáp nhập vào Tp.Vinh từ ngày 1/12/2024.
Tp.Vinh trở thành đô thị có biển
Tp.Vinh hiện tại rộng 105km2, dân số hơn 450.000. Sau khi mở rộng, Tp.Vinh có diện tích 166,22km2, dân số 580.669. Sau sắp xếp, Tp.Vinh có 33 đơn vị hành chính cấp xã (gồm 24 phường, 9 xã).
Cũng theo nghị quyết, 4 phường được lập mới gồm Hưng Đông, Hưng Lộc, Nghi Phúc và Nghi Đức. Phường Hồng Sơn được sáp nhập vào Vinh Tân, phường Đội Cung và Lê Mao vào Quang Trung.
Đặc biệt, với việc sáp nhập phố biển Cửa Lò, Tp.Vinh cũng sẽ lần đầu tiên trong lịch sử hình thành trở thành đô thị biển khi có ranh giới hành chính giáp huyện Hưng Nguyên, huyện Nghi Lộc; tỉnh Hà Tĩnh và Biển Đông.
Ông Võ Văn Thọ, Trưởng phòng Nội vụ Tx.Cửa Lò cho biết, việc mở rộng địa giới hành chính và không gian đô thị Tp.Vinh sẽ thúc đẩy kinh tế biển phát triển toàn diện. Cũng từ thời điểm này, đô thị biển Cửa Lò sẽ trở thành một thành phố biển có sân bay, khu công nghiệp,…
Trước đó, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký ban hành Quyết định số 475/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc công nhận Tp.Vinh mở rộng, tỉnh Nghệ An đạt tiêu chí đô thị loại I. Quyết định trên có hiệu lực thi hành từ ngày 4/6/2024.
Khi mở rộng, Tp.Vinh sẽ là đầu tàu tăng trưởng và giải quyết các nhiệm vụ trọng yếu về phát triển kinh tế của tỉnh và vùng Bắc Trung Bộ.
Đây là đô thị loại I, trung tâm của vùng về các lĩnh vực tài chính, thương mại, du lịch, khoa học công nghệ, y tế, văn hóa, giáo dục, đối ngoại..., có vị trí quan trọng về an ninh quốc phòng, đầu mối giao thông quốc gia, quốc tế.
Tp.Vinh sẽ phát triển dịch vụ đa ngành, đa lĩnh vực, trọng tâm là công nghiệp sạch, công nghệ cao, tổ hợp khu công nghiệp và dịch vụ; du lịch văn hóa - lịch sử, sinh thái...
Tp.Vinh hiện hữu tiếp tục hoàn thiện các chức năng về dịch vụ thương mại cấp vùng. Với các địa bàn vừa sáp nhập, Cửa Lò được định hướng là trung tâm du lịch biển, 4 xã của Nghi Lộc là trung tâm công nghiệp cảng biển.
Cảng hàng không quốc tế Vinh cũng thuộc Tp.Vinh mở rộng, được định hướng phát triển thành trung tâm dịch vụ thương mại, logistic và du lịch quốc tế, tạo kết nối cho tỉnh Nghệ An và Bắc Trung Bộ thông qua đường hàng không.
Việc mở rộng được đánh giá làm giảm áp lực lên hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị của trung tâm là Tp.Vinh hiện hữu, tạo sự cân đối giữa nội thành và ngoại thành.
Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Lư cho biết, hiện thành phố đã và đang triển khai một số dự án lớn như: Khu đô thị lớn như Ecopark, đại lộ Vinh - Cửa Lò hoàn thành, chỉnh trang đại lộ Lê Nin, cảng nước sâu, các cửa ngõ thành phố về phía Nam, phía Đông đang mở rộng với khí thế mới.
"Thành phố đang chuẩn bị ban hành phương hướng hành động thực hiện Nghị quyết số 16-NQ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An, phấn đấu đến năm 2030, Tp.Vinh là đô thị biển văn minh, hiện đại; kinh tế phát triển nhanh, bền vững, đầu tàu tăng trưởng của tỉnh, trung tâm của vùng Bắc Trung Bộ", Phó Bí thư Thường trực Thành ủy nói.
Nghệ An sẽ thí điểm xây dựng thành phố ánh sáng
Nghệ An có diện tích lớn nhất cả nước (16.490km2), đứng thứ tư về quy mô dân số với hơn 3,3 triệu, nằm trên trục giao thông chính nối liền Bắc Nam và có hệ thống đường bộ, đường sắt phát triển, xuyên quốc gia.
Giai đoạn 2023 - 2025, Nghệ An sáp nhập 1 huyện và 92 xã. Từ ngày 1/12, địa phương có 20 đơn vị hành chính, gồm 17 huyện, hai thị xã, một thành phố.
Liên quan đến các đơn vị hành chính tỉnh Nghệ An, theo quy hoạch của UBND tỉnh Nghệ An đến năm 2030 sẽ phát triển thêm 2 thành phố là Hoàng Mai và Thái Hòa. Như vậy, Nghệ An sẽ có 3 thành phố trực thuộc tỉnh (gồm Tp.Vinh, Hoàng Mai và Thái Hòa).
Theo kế hoạch phát triển đô thị, tỉnh Nghệ An sẽ thí điểm xây dựng Vinh là thành phố ánh sáng giai đoạn 2024 – 2025.
Phấn đấu đến năm 2030, toàn tỉnh có khoảng 40 - 45 đô thị, gồm 1 đô thị loại I (Tp.Vinh mở rộng), 2 đô thị loại III (Tp.Hoàng Mai và Tp.Thái Hòa), 2 đô thị loại IV/III (Tx.Diễn Châu và Tx.Đô Lương), 15 thị trấn huyện lỵ và 20 - 25 thị trấn tiểu vùng thuộc huyện. Tỉ lệ đô thị hóa toàn tỉnh đạt 34 - 36%; đến năm 2030, tỉ lệ này đạt 40 - 45%.
Tại kỳ họp thứ 20, HĐND tỉnh Nghệ An khóa XVIII, nhiệm kỳ 2021 – 2026, Chủ tịch HĐND tỉnh cho biết đối với chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn tỉnh, mở rộng địa giới hành chính và không gian đô thị Tp.Vinh, thành lập các phường và sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn Tp.Vinh, đây là vấn đề lớn, quan trọng, phức tạp, được đông đảo cử tri và nhân dân quan tâm.
Vì vậy, HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, thủ tục pháp lý trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt theo quy định, góp phần đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các chủ trương, nhiệm vụ, sớm ổn định về mọi mặt, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuẩn bị tốt Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030.
