1-1706793626.jpg
Người Nghệ thẳng thắn mà thật thà.

1. Người Nghệ trực tính

Một tính cách quan trọng nổi bật của người Nghệ là trực tính. Tức hiểu đơn giản họ là những người có tính nói thẳng, nghĩ răng nói rứa, nói hết trong lòng.

Có lẽ vì sự thẳng thắn quá mức mà người nơi đôi khi không thích người Nghệ. Bởi thẳng thắn đi liền với bốp chát dễ khiến người "bị nói" quê độ. Tuy nhiên, cần hiểu là trực tính của người Nghệ xuất phát từ sự thật và không có ý xấu. Họ không thích xu nịnh nên rất ít khi nói ngọt, vì họ thường bị thiệt thòi vì chính sự thẳng thắn này.

Trong bài thơ Phẩm chất ngài Nghệ quê choa tác giả Xom Ao Nguyên viết có đoạn:
 
Người xứ Nghệ không ngọt ngào đưa đẩy

Lòng thẳng ngay rọt ngựa đã bao đời

Ghét gian dối, lọc lừa xu nịnh

Nên đi đâu, dân choa thiệt mãi thôi.

2-1706793649.jpg
Người Nghệ nghị răng nói rứa.

2. Người Nghệ Tĩnh thích phân minh rõ ràng

Trong cuộc sống, người dân xứ Nghệ thích sự phân minh rõ ràng. Theo kiểu "yêu thì yêu cho chắc, trục trặc thì trục trặc cho xong". Họ rất ghét cái dở dở ương ương, kiểu nửa nạc nửa mỡ.

Có lẽ vì tính cách này mà người Nghệ rất hay... phật ý. Có chuyện gì không rõ ràng là họ trái ý, cãi lại và họ giận. Vì thế mà có câu:

Trái ý là "choa ẻ vô ba bại"

"Sốông trái lòng, nỏ mần được bay à"

3-1706793696.jpg
Một góc Vinh xưa. Ảnh: Vinh xưa

3. Người Nghệ thích nói trạng

Nói trạng là nói vui đùa, hóm hỉnh, hài hước để tạo nên tiếng cười cho bản thân và mọi người. Đa số người Nghệ đều có tính cách này.

Tuy nhiên cần phân biệt tính thích vui đùa của người Nghệ với người miền khác. Người Nghệ nói trạng theo lối "tục mà thanh" - tức họ có thể mượn những chuyện tục để nói bóng gió làm vui. Người ngoài nghe đôi khi không hiểu và luôn thấy lạ "người Nghệ An, Hà Tĩnh chuyện gì cũng cười được".

Ví dụ bài thơ Hiểu lầm của bác Trần Thường Hoành viết:

Con du sinh cháu đích tôn

Bà mắc vụ cấy nhờ ôông ra dùm

Ôông đi bà gói bà đùm

Gửi cho đủ thứ và cùng dặn ôông

Ở nhà tui bận lắm côông

Khi mô CU cứng thì ôông hãy về

Ông cười bà nhắc khéo ghê

Cu mà hắn cứng tui về chư răng

Ông đi mới nửa tuần trăng

Ông về bà hỏi chứ răng ông về

Ông kêu bà ngộ chưa tề

Dừ CU hắn cứng tui về chư răng

Có lẽ chỉ người Nghệ đọc mới hiểu và thấm thía cái hay "tục mà thanh", cái thông minh của người Nghệ qua đó.

g-1706795754.jpg
Người Nghệ thích nói trạng.

4. Người Nghệ tiết kiệm

"Làm khi lành để dành khi đau" là một lời dặn của cha ông dành cho con cháu xứ Nghệ. Có lẽ vì sinh ra ở vùng đất nghèo khó mà họ có đặc tính này: rất tiết kiệm.

Dễ thấy người Nghệ đi ra làm ăn đều chịu thương chịu khó và sẵn sàng chịu khổ. Họ sẵn sàng làm nhiều công việc khác nhau để mưu sinh, để nuôi bản thân và gia đình. Với họ, những khó nhọc dường như trở thành một phần tất yếu của cuộc sống. Và khi kiếm được đồng tiền, họ rất tiết kiệm để lo lắng cho tương lai. Giai thoại ông đồ Nghệ có lẽ là tiêu biểu nhất. Sự tích cá gỗ là một câu chuyện có thật. Và đến nay người Nghệ vẫn giữ đức tính này.

Nhưng cũng cần nói thêm, người Nghệ chịu khó, chịu khổ nhưng không chịu nhục. Họ sẵn sàng làm nhiều công việc, nhưng nếu "trái ý" họ bỏ ngang là chuyện thường. Điều này một phần gắn với tính cách thích phân minh rõ ràng mà Nghệ ngữ đề cập ở trên.

Ở trên là 4 tính cách nổi bật của người Nghệ theo Nghệ ngữ tổng hợp lại. Còn bạn, bạn nghĩ sao về người Nghệ Tĩnh? Hãy chia sẻ với chúng tôi qua email toiyeunghengu@gmail.com nhé.

o-1706795781.jpg
Cá gộ.