Làm rõ nguyên nhân
Dự án Cụm dân cư Trường Sơn tại phường Cửa Nam (TP. Vinh) do Công ty CP Tiến Lực làm chủ đầu tư có những sai phạm trong quá trình thực hiện quản lý sử dụng đất, thu hồi đất, giao đất và khấu trừ tiền bồi thường giải phóng mặt bằng vào tiền sử dụng đất phải nộp của dự án bằng hình thức ghi thu, ghi chi cho Công ty CP Tiến Lực không đúng quy định với số tiền 7.775.276.169 đồng.
Nguyên nhân dẫn đến các sai phạm đều xuất phát từ công tác quản lý đất đai và thu hồi đất khi Hợp tác xã CP Trường Sơn giải thể tự nguyện. Theo quy định của Luật Đất đai năm 2003 (Khoản 2, Điều 38): Nhà nước phải thu hồi đất đã cho Hợp tác xã CP Trường Sơn thuê trả tiền thuê đất hàng năm và tiến hành đền bù phần giá trị còn lại của tài sản trên đất để Nhà nước quản lý (tại thời điểm Hợp tác xã CP Trường Sơn giải thể tháng 5/2012, UBND tỉnh chưa ban hành Quyết định số 6485/QĐ.UBND-XD ngày 31/12/2013 về việc chấp thuận chủ trương đầu tư và cho phép khảo sát, lập quy hoạch xây dựng Dự án Cụm dân cư Trường Sơn tại phường Cửa Nam, TP. Vinh). Các cơ quan chức năng biết Hợp tác xã CP Trường Sơn đã giải thể tự nguyện, nhưng vẫn không tiến hành làm thủ tục thu hồi đất theo quy định tại Khoản 2, Điều 38, Luật Đất đai năm 2003 và đền bù tài sản trên đất cho Hợp tác xã CP Trường Sơn theo Điểm a, Khoản 2, Điều 35, Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ. Từ đó, để cho Hợp tác xã CP Trường Sơn sử dụng con dấu đã hết hiệu lực (sau khi giải thể) đề nghị thu hồi đất do Hợp tác xã CP Trường Sơn đang quản lý, sử dụng để thực hiện dự án (thu hồi đất theo Khoản 1, Điều 38, Luật Đất đai năm 2003).
UBND TP. Vinh, Sở TN&MT đã đề nghị UBND tỉnh ban hành Quyết định số 294/QĐ-UBND.ĐC ngày 30/6/2014 về việc thu hồi đất của Hợp tác xã CP Trường Sơn, diện tích đất thu hồi 8.236,4 m2, nội dung thu hồi: Để thực hiện dự án xây dựng Cụm dân cư Trường Sơn và mở đường theo quy hoạch.
Như vậy, với việc đền bù giá trị còn lại tài sản trên đất khi Hợp tác xã CP Trường Sơn giải thể tự nguyện, phải trả lại đất cho Nhà nước theo Khoản 2, Điều 38, Luật Đất đai năm 2003 và Điểm c, Khoản 2, Điều 35 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ đã dẫn đến những sai phạm khi thực hiện Dự án Cụm dân cư Trường Sơn gồm:
Do không thu hồi đất và đền bù giá trị còn lại của tài sản trên đất để Nhà nước quản lý khi Hợp tác xã CP Trường Sơn giải thể tự nguyện nên không đủ điều kiện để đấu giá đất và tài sản trên đất do Nhà nước quản lý để thực hiện dự án, mà thực hiện theo hình thức chỉ định đơn vị thực hiện dự án.
Để cho Hợp tác xã CP Trường Sơn sử dụng con dấu đã hết hiệu lực đề nghị thu hồi đất thực hiện dự án theo Khoản 1, Điều 38 ,Luật Đất đai năm 2003, được bồi thường tài sản trên đất.
UBND phường Cửa Nam, UBND TP. Vinh khi lập hồ sơ trình Sở TN&MT tham mưu UBND tỉnh thu hồi đất không thể hiện việc Hợp tác xã CP Trường Sơn đã giải thể nên Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh thu hồi đất để thực hiện dự án; không thực hiện xử lý giá trị còn lại của tài sản trên đất theo Điểm c, Khoản 2, Điều 35, Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ: “c) Trường hợp đất bị thu hồi được Nhà nước giao cho người khác hoặc cho người khác thuê thì người được giao đất, thuê đất có trách nhiệm trả cho người bị thu hồi đất” mà vẫn tham mưu việc bồi thường giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án và ghi thu, ghi chi không đúng quy định số tiền 7.775.276.169 đồng.
Phân định rõ trách nhiệm
Từ những phân tích cụ thể sai phạm, những nguyên nhân dẫn đến sai phạm, cơ quan chức năng có thẩm quyền đã làm rõ trách nhiệm của các tập thể liên quan như sau:
Hợp tác xã CP Trường Sơn: Không làm thủ tục trả lại đất cho Nhà nước theo quy định; không nộp lại con dấu cho cơ quan chức năng khi đã công bố giải thể và đã được chấp thuận; sử dụng con dấu đã hết hiệu lực lập Tờ trình đề nghị thu hồi đất để thực hiện dự án.
UBND thành phố Vinh: Trách nhiệm trong việc quản lý đất đai, không tham mưu thu hồi đất khi Hợp tác xã CP Trường Sơn giải thể, dẫn đến không thực hiện được việc đấu giá tài sản của Nhà nước để thực hiện dự án và đề nghị Nhà nước chi trả tiền bồi thường giải phóng mặt bằng. Lập hồ sơ đề nghị thu hồi đất của Hợp tác xã CP Trường Sơn đang quản lý sử dụng để thực hiện dự án.
Sở TN&MT: Không xử lý giá trị còn lại của tài sản trên đất theo Điểm c, Khoản 2, Điều 35, Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ mà tham mưu UBND tỉnh chi trả tiền bồi thường giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án và được khấu trừ giá trị bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho Công ty CP Tiến Lực bằng hình thức ghi thu, ghi chi không đúng quy định.
Sở Tài chính, Sở Xây dựng: Liên đới chịu trách nhiệm trong việc làm thất thoát ngân sách Nhà nước do có xác nhận tại các văn bản thẩm định phương án bồi thường giải phóng mặt bằng để thực hiện Dự án Cụm dân cư Trường Sơn.
* * * * *
Với những sai phạm trong công tác quản lý Nhà nước trên địa bàn về Dự án Cụm dân cư Trường Sơn tại phường Cửa Nam (TP. Vinh) mà cơ quan chức năng có thẩm quyền đã làm rõ, UBND tỉnh chỉ đạo chuyển hồ sơ vụ việc sang Cơ quan điều tra Công an tỉnh để xử lý theo quy định của pháp luật vì có dấu hiệu làm thất thoát ngân sách Nhà nước với số tiền 7.775.276.169 đồng./.
