Liên quan đến vụ chìm ca nô mang BKS QNa – 1152 chở theo 39 người khiến 17 người tử vong, Cục Đường thuỷ - Bộ Giao thông vận tải, ngày 2/3, đã có báo cáo chi tiết trong đó chỉ ra một số sai phạm liên quan đến vụ tai nạn.
Ông Lê Minh Đạo, Cục phó Cục Đường thuỷ - Bộ Giao thông vận tải, cho biết ca nô xảy ra tai nạn được cấp giấy chứng nhận đăng ký phương tiện đường thuỷ nội địa vào tháng 1/2020. Thời điểm đăng kiểm, phương tiện có đủ thiết bị liên lạc vô tuyến VHF và thiết bị giám sát hành trình AIS để giám sát tọa độ, tốc độ di chuyển.
Tuy nhiên, thiết bị AIS tại thời điểm đăng kiểm vẫn đầy đủ nhưng từ tháng 12/2020 đến nay thì Trung tâm kiểm soát hoàn toàn không bắt được tín hiệu AIS của phương tiện này. Đặc biệt, trong thời điểm xảy ra vụ tai nạn cũng không bắt được tín hiệu.
Đây là các thiết bị rất quan trọng trong công tác tìm kiếm cứu nạn, cũng như xác định vị trí, tốc độ của phương tiện khi xảy ra tai nạn.
Ông Đạo cũng cho hay từ thông tin từ báo chí, phát hiện thuyền trưởng đã quay lại ca nô bị nạn lấy thiết bị vô tuyến điện khỏi phương tiện. Cục Đường thủy nội địa VN đã đề nghị Sở GTVT Quảng Nam liên hệ với cơ quan công an của địa phương để xử lý việc trên.
Nhận định về vụ việc này, luật sư Nguyễn Anh Thơm - Đoàn luật sư TP.Hà Nội cho rằng, để có căn cứ xác định nguyên nhân vụ tai nạn giao thông đường thủy làm 17 người tử vong thì chúng ta cần phải đợi kết quả điều tra của cơ quan điều tra.
Tuy nhiên, theo quan điểm của luật sư cần thiết phải trưng cầu giám định thiết bị liên lạc vô tuyến VHF và thiết bị giám sát hành trình AIS trên ca nô để làm căn cứ xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
Thông tin AIS thu được là rất quan trọng cho điều tra tai nạn vì nó cung cấp dữ liệu chính xác về thời gian, nhận dạng, vị trí theo bản đồ GPS, định hướng la bàn, khoảng cách với đáy biển, tốc độ (log/SOG), và tần suất đổi hướng.
Nắm đầy đủ thông tin về hệ thống VTS sử dụng AIS giúp thuyền trưởng chủ động trong hoạt động điều động tàu, nâng cao công tác bảo đảm an toàn hàng hải. Đồng thời giúp người quản lý chủ động trong công tác giám sát thông tin tàu, chủ động điều chỉnh kế hoạch hoạt động các phương tiện trên biển đạt hiệu quả cao, nâng cao chất lượng phục vụ, an toàn và phát triển.
Như vậy, có thể thấy được tầm quan trọng của chứng cứ vật chất thiết bị liên lạc vô tuyến VHF và thiết bị giám sát hành trình AIS để xác định nguyên nhân ca nô bị chìm làm 17 người tử vong có lỗi của người điều khiển phương tiện hay không hay do rủi ro.
Luật sư Thơm cho rằng, cơ quan điều tra cần làm rõ động cơ, mục đích của thuyền trưởng quay lại tháo thiết bị quan trọng này. Bởi lẽ, thiết bị hành trình sẽ làm rõ được lái tàu có tuân thủ đúng tốc độ di chuyển cho phép, có đi đúng luồng quy định hay không.
Trong trường hợp có căn cứ xác định, lái tàu không tuân thủ đúng các quy tắc giao thông đường thủy, đi quá tốc độ cho phép hoặc đi không đúng luồng phân cách trên tuyến theo quy định là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới ca nô bị lật làm 17 người tử vong sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về Tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường thủy. Tội phạm và hình phạt được quy định tại điểm a, Khoản 3 Điều 272 Bộ luật hình sự với khung hình phạt từ 07 năm đến 15 năm.
Mặt khác, theo Cục đường thủy nội địa Việt Nam cho biết bản tin của Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Quảng Nam (phát lúc 04h00 ngày 26/2/2022) cảnh báo vùng biển từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi có gió Đông Bắc cấp 5, có lúc cấp 6, giật cấp 7. Biển động, sóng biển cao 2-3m. Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do gió mạnh trên biển cấp 2. Phương tiện bị nạn là tàu khách cao tốc vùng hoạt động SB, chỉ được hoạt động trong điều kiện thời tiết gió không quá cấp 5 Beaufort, chiều cao sóng không quá 2,5m, và vẫn được cơ quan quản lý bến của địa phương cấp phép rời bến để hoạt động trên tuyến từ Cù Lao Chàm về Cửa Đại.
Tuy nhiên, trên thực tế ngày xảy ra tai nạn vào hồi 14h ngày 26/2/2022 thì phương tiện cano vẫn được cơ quan quản lý bến của địa phương cấp phép hoạt động.
Do đó, theo quan điểm của luật sư Thơm, cơ quan điều tra cần xem xét đến việc cho phép ca nô hoạt động trong điều kiện thời tiết như vậy có đúng quy định hay không.
Nếu có vi phạm thì tùy theo tính chất, mức độ sẽ bị xử lý hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo quy định tại Điều 360 Bộ luật hình sự./.
