Sáng 23-11, Quốc hội thảo luận tổ về dự Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, dự án Luật Công nghiệp công nghệ số.
Doanh nghiệp nhà nước phải theo quy luật thị trường, phải cạnh tranh
Phát biểu tại buổi thảo luận tổ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ hai dự luật này rất quan trọng trong bối cảnh hiện nay của đất nước ta. Nên tinh thần phải thay đổi tư duy, bởi tư duy là nguồn lực, là tầm nhìn, là động lực.
Trong quá trình đó, theo Thủ tướng, phải có quy định pháp luật để các cơ quan, tổ chức, cá nhân được giao trách nhiệm biết "thế nào đúng luật mà làm, không đúng luật mà tránh". Khi đó mới khuyến khích đổi mới sáng tạo.
Thủ tướng chỉ rõ kỷ nguyên mới như Tổng Bí thư Tô Lâm nói là xây dựng đất nước giàu mạnh, hùng cường và thịnh vượng, nhân dân hạnh phúc, ấm no cũng như mục tiêu của Đảng.
Để đạt được điều này, theo Thủ tướng, đòi hỏi phải đổi mới tư duy, cách nghĩ, cách làm, vận hành, quản lý và dựa trên tổng kết thực tiễn.
Những cái gì được phải phát huy, chưa được sửa ngay, vướng mắc phải tháo gỡ, thách thức phải vượt qua thì đất nước mới phát triển.
Thủ tướng nhấn mạnh nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, tầm nhìn, động lực bắt đầu từ đổi mới sáng tạo và sức mạnh là từ nhân dân, doanh nghiệp.
"Dứt khoát phải đổi mới tư duy, tiếp tục đổi mới và dứt khoát phải hội nhập. Còn đổi mới tư duy hay đổi mới sáng tạo, hội nhập phải căn cứ điều kiện, hoàn cảnh cụ thể đất nước", Thủ tướng nói thêm.
Góp ý về dự Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Thủ tướng nêu rõ mô hình đến thời điểm hiện tại chưa ổn định vì nền kinh tế đang trong quá trình chuyển đổi, quy mô nền kinh tế còn nhỏ.
Do đó trong quá trình làm, nghiên cứu mở rộng dần với tinh thần không cầu toàn, không nóng vội, "cái gì được giữ, cái gì không được loại".
Thủ tướng chia sẻ suy nghĩ hoạt động doanh nghiệp nhà nước phải theo quy luật thị trường, giá trị, cung cầu và cạnh tranh, không thể can thiệp bằng các biện pháp hành chính.
"Can thiệp thế méo mó thị trường và không phải cơ quan hành chính mà lại can thiệp không đúng quy luật, tư duy và sự phát triển.
Nên tuân thủ quản lý các doanh nghiệp theo cơ chế thị trường, hội nhập quốc tế, phù hợp điều kiện Việt Nam. Do không phải cơ quan hành chính nên không can thiệp nhiều biện pháp hành chính", Thủ tướng nêu quan điểm.
Thời gian là tiền bạc, cứ để loay hoay mãi
Về kế hoạch kinh doanh, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng nên cho Hội đồng quản trị (HĐQT) chịu trách nhiệm các quyết định làm sao bảo toàn và phát triển vốn, chống lãng phí, thất thoát, tiêu cực.
"Họ phải chịu trách nhiệm chứ. Tại sao Chính phủ phải chịu trách nhiệm về kế hoạch kinh doanh của họ?", Thủ tướng đặt vấn đề và cho rằng Chính phủ, cơ quan quản lý chỉ nên có công cụ để định hướng, kiểm tra, giám sát. Công cụ đó phải rõ để họ sáng tạo, quyết tâm làm, không sợ.
Thủ tướng đề nghị luật phải mạnh dạn phân cấp, phân quyền. Trong đó, đầu tư công theo luật đầu tư công còn vốn của tập đoàn, doanh nghiệp đầu tư vào đâu thì HĐQT quyết định và chịu trách nhiệm chứ không phải đi xin "lòng vòng" cấp hành chính.
"Phải mạnh dạn và anh quyết định sai thì anh chịu trách nhiệm nhưng quan trọng nhất là kịp thời, đúng lúc.
Thời gian, trí tuệ, quyết định kịp thời, đúng lúc là yếu tố quyết định cho thành công. Vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu lãng phí thời gian, mà thời gian là tiền bạc, cứ để loay hoay mãi.
Cứ đi xin hết chỗ này chỗ kia, không rõ ràng. Cần giao cho một cơ quan có thể quyết định, thiết kế vào luật chứ không để chạy theo kiểu hành chính. Phân cấp mạnh, quy định trong luật cho rõ cái gì được làm, không được làm để người ta sáng tạo", Thủ tướng nhấn mạnh.
Đồng tình việc khi đánh giá doanh nghiệp cần đánh giá tổng thể giá trị mang lại chứ không đánh giá từng việc một, Thủ tướng nêu ví dụ trong 10 việc được giao, có thể 7-8 việc đúng, 1-2 việc họ làm chưa tốt, thua lỗ nhưng "tổng thể vẫn dương" là bảo toàn, phát triển vốn.
Thủ tướng cũng dẫn chứng doanh nghiệp tư nhân làm rất nhanh và đúng dù họ không đấu thầu.
"Mối quan hệ kinh tế dân sự họ xử lý rất hay. Còn chúng ta cứ cái gì cũng đấu thầu cả nhưng cuối cùng quân xanh, quân đỏ, cứ kỷ luật liên tục. Chúng ta phải rút ra quy luật này.
Tư nhân không đấu thầu gì cả mà thấy ai làm được cho làm, không phải xin, không phải đấu thầu cả năm không ra", Thủ tướng nêu vấn đề và cho rằng cần đánh giá lại, đồng thời tình hình thay đổi thì biện pháp, quy trình, quy luật phải thay đổi...
Muốn chạy nhanh, chạy xa, đi trước, đón đầu phải đi vào công nghệ mới
Về Luật Công nghiệp số, Thủ tướng nhấn mạnh cần thiết ban hành. Còn vừa làm vừa rút kinh nghiệm mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội, nhưng phải làm.
"Trí tuệ nhân tạo bây giờ khác lắm, mà rõ ràng ta thấy đời thực thế nào thì đời ảo như thế", Thủ tướng nói và đặt vấn đề, thực tế Việt Nam vẫn giao dịch tiền bitcoin, tại sao không đưa vào quản lý?
Ông đồng tình phải có chính sách ưu đãi về đất đai, lệ phí, điện, nước, kể cả ưu đãi bằng tiền… để phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tri thức.
Bởi, "muốn chạy nhanh, chạy xa, đi trước, đón đầu thì phải đi vào công nghệ mới, bên cạnh cái động lực tăng trưởng truyền thống (là đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu)".
Điều quan trọng, theo Thủ tướng, là phải tính toán để có chính sách ưu đãi phù hợp, đủ sức thuyết phục để nhà đầu tư đến Việt Nam, "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ"...
