Chiều 30/6, Thanh tra Chính phủ công bố Kết luận Thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật liên quan đến các dự án xây dựng, chuyển giao (BT) sử dụng quỹ đất thanh toán tại khu vực sân bay Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Kết luận do Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Minh ký, kết luận về việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý đầu tư xây dựng đối với 06 dự án BT sử dụng quỹ đất thanh toán tại khu vực sân bay Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Trong số này, có 3 dự án do Công ty Phúc Sơn làm chủ đầu tư với tổng mức hơn 3.300 tỷ, diện tích đất hoàn vốn tại Sân bay Nha Trang hơn 19 héc ta; 3 dự án do 3 doanh nghiệp khác làm chủ đầu tư, gồm: dự án đường số 4 do Công ty CP VCN làm chủ đầu tư; đường Nguyễn Thiện Thuật do Công ty Hacom Holdsing làm chủ đầu tư; dự án Hệ thống thu gom, xử lý nước thải khu vực Bắc Bán đảo Cam Ranh do liên danh Công ty INCOTEC và Công ty Ngọc Minh làm chủ đầu tư… có tổng vốn hơn 1050 tỷ. Việc sử dụng quỹ đất ở Sân bay Nha Trang cũ để thanh toán phù hợp với chủ trương đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý và phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị đã được phê duyệt. Tuy nhiên, việc tổ chức thực hiện còn xảy ra nhiều hạn chế, thiếu sót, vi phạm.
Đối với 3 dự án BT của Công ty Phúc Sơn xảy ra những vi phạm như: thực hiện không đầy đủ các cam kết theo nội dung Tờ trình được Thủ tướng Chính phủ đồng ý về nguyên tắc cho phép áp dụng hình thức lựa chọn Nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt. Cụ thể: UBND tỉnh Khánh Hòa tiếp nhận đất từ Bộ Quốc phòng đồng thời bàn giao cho Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn (tháng 12/2015) khi chưa có quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất là không đúng quy định. Công nhận chủ đầu tư không thông qua đầu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án… Quá trình thực hiện, không hoàn thành đưa vào khai thác, sử dụng vào khoảng cuối năm 2017. Mặc dù đã gia hạn đến tháng 6/2021 nhưng thực tế đến thời điểm thanh tra mới thi công khoảng 27% khối lượng xây lắp; Không thực hiện đúng tiêu chỉ công trình cấp bách để được áp dụng hình thức lựa chọn Nhà đầu tư; Sai sót trong áp dụng định mức, đơn giá, biện pháp thi công, đến bù giải phóng mặt bằng và đưa một số hạng mục vào dự án đầu tư chưa đúng quy định làm tăng tổng mức đầu tư 03 dự án BT lên gần 500 tỷ đồng…
Trách nhiệm để xảy ra những vi phạm vừa nêu của 03 dự án BT thuộc về UBND tỉnh Khánh Hòa; Giám đốc các Sở: Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Tài chính, Ban Quản lý dự án các công trình Giao thông và Thủy lợi Khánh Hòa, Ban quản lý dự án phát triển tỉnh, Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn…
Đối với 03 dự án BT do các Nhà đầu tư khác xảy ra các vi phạm như: Ký hợp đồng khi chưa có quỹ đất thanh toán (quỹ đất thanh toán dự kiến chưa được Bộ Quốc phòng bàn giao); chưa xác định được giá trị quỹ đất thanh toán theo nguyên tắc ngang giá. Vì thế, đến nay, 03 dự án BT đã triển khai thực hiện cơ bản hoàn thành (02 dự án đã đưa vào sử dụng, 01 dự án hoàn thành 80%) nhưng chưa có quỹ đất thanh toán.
Từ những sai phạm này, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch và các Phó chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa (giai đoạn 2014 - 2019) nghiêm túc kiểm điểm và đề xuất hình thức xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Giao Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa chỉ đạo các sở, ngành liên quan nghiêm túc kiểm điểm và lý nghiêm minh các tập thể và cá nhân để xảy ra các sai phạm. Đồng thời, UBND tỉnh Khánh Hòa khẩn trương chỉ đạo chấn chỉnh, xử lý khắc phục những tồn tại, vi phạm.
Cụ thể, đối với 3 hợp đồng BT do Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn làm Nhà đầu tư cần ban hành Quyết định bổ sung giao đất, cho thuê đất để có đầy đủ cơ sở pháp lý cho việc thanh, quyết toán các dự án BT; Rà soát lại đơn giá và các hạng mục đầu tư để điều chính hợp đồng BT; Giảm tổng mức đầu tư các dự án: 499,202 tỷ đồng; Giảm 5% giá trị xây lắp khi quyết toán công trình, tương đương hơn 97 tỷ đồng theo đúng cam kết của Nhà đầu tư. Đồng thời phê duyệt giá đất cụ thể làm cơ sở xác định tiền sử dụng đất để thanh toán hợp đồng BT; vừa đảm bảo khắc phục tồn tại, vướng mắc, vừa bảo đảm quyền lợi chính đáng, hợp pháp của nhà đầu tư; thu tiền sử dụng đất phải đúng quy định pháp luật, hiệu quả phải đạt cao nhất, không để thất thoát tài sản của Nhà nước. Tỉnh Khánh Hòa phải khẩn trương giải phóng mặt bằng để triển khai thực hiện các dự án BT.
Đối với 03 dự án khác, giao các Sở, ngành đề xuất vị trí, diện tích dùng để thanh toán cho các dự án BT trình Thủ tướng Chính phủ. Đối với các dự án đã được kiểm toán thực hiện nghiêm túc kiến nghị của Kiểm toán; đối với 02 dự án chưa quyết toán cần phải kiểm tra và rà soát lại các đơn giả, định mức, biện pháp thi công, chi phí đến bù giải phóng mặt bằng trước khi phê duyệt quyết toán, bảo đảm không để tiêu cực, tham nhũng, thất thoát tài sản Nhà nước. Thanh tra Chính phủ cũng lưu ý, trong quá trình tổ chức thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng phủ về Kết luận Thanh tra nếu phát hiện có dấu hiệu tội phạm thì phải chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an tỉnh Khánh Hòa để xử lý theo quy định của pháp luật./.
