Sử dụng toàn bộ hệ thống hồ thượng nguồn sông Trí để trung chuyển, bán nước cho Formosa, thu về mỗi năm cả trăm tỷ đồng, thế nhưng Tập đoàn Hoành Sơn lại “chây ì” không chi trả phí, gây thất thoát nguồn vốn và ngân sách.
 
Tháng 6/2014, do nhu cầu sử dụng nước cho hoạt động của nhà máy, công ty Formosa Hà Tĩnh ký hợp đồng mua nước với công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh (công ty Thủy lợi Hà Tĩnh). Nguồn nước cấp bán cho Formosa được lấy từ hồ thượng nguồn sông Trí do công ty Thủy lợi Hà Tĩnh quản lý, vận hành.
 
Đến ngày 6/3/2018, công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Vũng Áng (công ty Cổ phần Tập đoàn Hoành Sơn chiếm 92% cổ phần công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Vũng Áng) có Văn bản số 20/CV-PTVA gửi UBND tỉnh Hà Tĩnh, đề nghị chỉ đạo Formosa chấm dứt hợp đồng cấp nước với công ty Thủy lợi Hà Tĩnh và thực hiện Hợp đồng cấp nước số 01/2017/HĐNT/CTVA-FORMOSA-28/5/2017 đã ký với công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Vũng Áng (công ty Vũng Áng).
 
Thực hiện hợp đồng này, công ty Vũng Áng sử dụng hồ thượng nguồn Sông Trí để trung chuyển nước từ đập dâng Lạc Tiến (do công ty Vũng Áng quản lý, vận hành) để cấp bán cho Formosa.


 
Hồ thượng nguồn sông Trí.
 
Ngày 24/5/2018, ông Đặng Ngọc Sơn, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh ký Văn bản số 2931/UBND-NL1, giao công ty Vũng Áng tổ chức cấp nước cho Formosa bắt đầu từ 1/6/2018; thống nhất với công ty Thủy lợi Hà Tĩnh về quy chế phối hợp, cơ chế tài chính trong việc sử dụng hồ Thượng nguồn sông Trí để trung chuyển, bán nước cho Formosa. Tuy nhiên, đến nay đã gần 2 năm, cơ chế tài chính vẫn chưa được thực hiện.
 
Theo ông Nguyễn Văn Tâm, Phó Giám đốc phụ trách công ty Thủy lợi Hà Tĩnh, bình quân mỗi năm hồ thượng nguồn sông Trí trung chuyển hơn 28 triệu m3 nước cho công ty Vũng Áng bán cho Formosa, thu về khoảng 100 tỷ. Nhưng gần 2 năm qua, công ty Vũng Áng lại chưa chi trả bất cứ khoản phí nào. Trong khi, công ty Thủy lợi Hà Tĩnh - một đơn vị Nhà nước lại phải “gánh” rất nhiều chi phí trung chuyển như: Chi phí khấu hao công trình; phí duy tu, bảo dưỡng, sữa chữa; chi phí trực tiếp cán bộ, công nhân quản lý, phí vận hành hằng năm; thuế tài nguyên… 
 
Điều này đồng nghĩa, công ty Vũng Áng đã và đang sử dụng “miễn phí” công trình Nhà nước, bỏ túi hàng tỷ đồng.
 
Trước tồn tại bất cập, công ty Thủy lợi Hà Tĩnh nhiều lần đưa ra phương án, cách tính chi phí nhưng không nhận được sự đồng thuận của công ty Vũng Áng. Công ty Thủy lợi Hà Tĩnh đưa ra mức chi phí 12 tỷ/năm, trong khi công ty Vũng Áng đồng ý chi trả 2 tỷ đồng/năm, chệnh lệch 10 tỷ.
 
“Nói là công ty Vũng Áng dùng hồ thượng nguồn sông Trí để trung chuyển, bán nước cho Formosa. Nhưng trên thực tế, nước cấp bán cho Formosa hiện nay chủ yếu là nước của hồ thượng nguồn sông Trí chứ không phải là từ đập dâng Lạc Tiến. Dung tích của hồ thượng nguồn sông Trí là 25 triệu m3, thời điểm thời tiết có mưa lên đến 30 triệu m3/năm. Trong khi nhu cầu của Formosa trung bình mỗi tháng mua chỉ khoảng 2,7 triệu m3/tháng. Nước hồ thượng nguồn sông Trí dư sức để cấp”, ông Tâm nói.
 
Điều này cũng được lãnh đạo Ban quản lý khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh xác nhận. Theo vị lãnh đạo (xin được dấu tên), nguồn nước mà công ty Vũng Áng đang lấy bán cho Formosa thực chất chủ yếu là của hồ thượng nguồn sông Trí. “Trữ lượng nước hiện tại ở đập dâng Lạc Tiến là không lớn. Đập Lạc Tiến là 1 hạng mục trong dự án Hệ thống cấp nước cho Khu kinh tế Vũng Áng. Trước đây, khi thành lập dự án này là tính cho tương lai sau này khi khu kinh tế Vũng Áng có nhiều nhà máy hoạt động, cần lượng nước lớn. Còn thực tế hiện nay thì lượng nước ở hồ thượng nguồn sông Trí thừa đủ để cấp”, vị lãnh đạo BQL khu kinh tế Hà Tĩnh nói.


 
Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng đóng tại phường Sông Trí, thị xã Kỳ Anh.
 
Ông Nguyễn Tân Mỹ, Trưởng phòng Tài chính – Ngân sách, sở Tài chính Hà Tĩnh cho biết, đã gần 2 năm kể từ khi công ty Vũng Áng dùng hồ thượng nguồn sông Trí để trung chuyển, bán nước cho Formosa, vẫn chưa chi trả bất cứ khoản phí nào cho công ty Thủy lợi Hà Tĩnh. Nguyên nhân là do 2 bên chưa thống nhất được với nhau về cách tính, một bên tính theo giá Nhà nước, 1 bên theo giá thị trường.
 
Mới đây nhất, công ty Thủy lợi Hà Tĩnh tiếp tục có Văn bản số 171KHKT-TLNHT-27/3 gửi sở Tài chính Hà Tĩnh, sở Nông nghiệp đề nghị 2 sở này tham mưu, đề xuất UBND tỉnh sớm ban hành phương án giá sản phẩm, dịch vụ cấp nước thô và trung chuyển nước qua thượng nguồn sông Trí để làm cơ sở cho công ty thủy lợi Hà Tĩnh và công ty Vũng Áng thực hiện nghĩa vụ tài chính trong quản lý khai thác công trình thủy lợi, tránh thất thoát nguồn vốn và tài sản của Nhà nước.
 
Dự án hệ thống cấp nước cho Khu kinh tế Vũng Áng có tổng mức đầu tư hơn 4.415 tỷ đồng. Trong đó bao gồm các hạng mục: Đập Rào Trổ hơn 1.463 tỷ đồng, đập dâng Lạc Tiến hơn 1.075 tỷ đồng, cống Kỳ Hà 470,15 tỷ đồng và nhà máy nước hơn 1.406 tỷ đồng. Đây là dự án từng bị Thanh tra Chính phủ kết luận nhiều sai phạm, đội vốn hơn 2.500 tỷ đồng vào năm 2014. Đến nay, hạng mục hồ Rào Trổ đã chậm tiến độ 6 năm, chủ đầu tư là công ty Cổ phần Tập đoàn Hoành Sơn (cổ đông chiếm 92% vốn điều lệ của công ty Đầu tư và Phát triển Vũng Áng) tiếp tục xin gia hạn.