Gần 60 ha “bờ xôi, ruộng mật” thành bãi hoang!
Chỉ tay vào khu bãi hoang cỏ mọc um tùm, ông Phan Văn Thành, Giám đốc Trung tâm Phát triển Quỹ đất huyện Hải Hà (Quảng Ninh) tiếc rẻ: Nằm phụ cận KCN cảng biển Hải Hà có gần 65ha đất nông nghiệp vốn màu mỡ là chốn sinh kế lâu dài, ổn định của 56 hộ dân xã Quảng Phong, thị trấn Quảng Hà.
"Vậy mà gần chục năm nay, có 59,5ha đất nông nghiệp bị bỏ hoang vì không có nước tưới mùa khô. Nguyên nhân là do việc thi công đường nội bộ KCN cảng biển Hải Hà đã làm cắt đứt tuyến mương cấp nước tưới vào đây", ông Thành cho hay.
Theo ông Thành, khi triển khai tuyến đường vào KCN cắt ngang mương, khu vực này vẫn cơ bản vẫn đảm bảo được nguồn nước phục vụ sản xuất sinh hoạt. Tuy nhiên, do mưa lũ khiến cho nước ùn ứ ngập vào KCN, nên phải làm hệ thống tiêu nước.
Hệ thống tiêu nước của KCN lại thiết kế chênh cốt so với mực thông thủy của kênh lấy nước phục vụ canh tác nông nghiệp ở khu vực này, nên kênh dẫn nước không còn tác dụng. Không có nước, bà con đành để ruộng hoang.
Gia đình ông Đỗ Văn Bùi (ở khu Ghềnh Võ, thị trấn Quảng Hà) ra khu vực này khai hoang, phục hóa sản xuất nông nghiệp từ mấy chục năm trước. Do biết chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trên diện tích canh tác, nên nhiều năm, gia đình ông Bùi được tỉnh, huyện công nhận là hộ sản xuất kinh doanh giỏi.
Vậy mà chục năm trở lại đây, thiếu nước canh tác, đồng đất khô cằn, ông Bùi đành để ruộng đất bỏ hoang, chỉ có khoảnh ao còn thả được cá. Tiếc đất, gia đình cố trồng vài khóm sả, vì chỉ loại cây này chịu được cảnh thiếu nước ở đây.
"Ruộng đất thì mênh mông, vốn "thóc đầy bồ, gà lợn đầy chuồng", mà giờ chúng tôi phải ăn đong từng bữa gạo", ông Bùi thở dài.
Xế bên nhà ông Bùi, gia đình ông Khúc Văn Bầm cũng để hoang cả ha ruộng gần chục năm nay.
"Chúng tôi mong cơ quan chức năng quan tâm xây mương cấp nước canh tác, hỗ trợ người dân khôi phục lại sản xuất. Nếu không được thì cần sớm có giải pháp sớm thu hồi đền bù phần diện tích không đủ điều kiện canh tác để người dân ổn định cuộc sống…", ông Bầm đề xuất.
Cần sớm giải quyết dứt điểm
Năm 2016, KCN cảng biển Hải Hà được thành lập theo Quyết định của UBND tỉnh Quảng Ninh với tổng vốn đầu tư tương đương 215 triệu USD, có diện tích quy hoạch là 660 ha, thời hạn dự án là 50 năm, chủ đầu tư là Công ty TNHH KCN Texhong Việt Nam.
Theo tài liệu trên cổng thành phần của KCN này thì hiện nay, tại đây đã có khoảng hơn 10 dự án đầu tư lớn, với tỷ lệ lấp đầy lên tới 24% đã và đang thu hút hàng ngàn lao động địa phương vào làm việc, tạo đóng góp đáng kể vào nguồn thu của huyện Hải Hà.
Tuy nhiên, quá trình triển khai dự án KCN này đến nay vẫn còn một số bất cập, tồn tại do sự chủ quan của địa phương trong quá trình quy hoạch đất đai, hạ tầng.
Qua tìm hiểu thực tế, thì ngoài việc xây dựng đường nội bộ KCN chặn đứt dòng kênh tưới nước vào gần 60ha đất của 38 hộ dân ở xã Quảng Phong, thị trấn Quảng Hà, quá trình thực hiện dự án KCN này, còn làm ảnh hưởng đến không ít diện tích đất nông nghiệp của nhiều hộ dân khác.
Điển hình là tại thôn 1, xã Quảng Phong, tuyến kênh thoát nước từ KCN lại không được hoàn thiện hàng chục mét ở khu vực hạ lưu, khiến cho nước từ thượng nguồn đưa xuống cuốn trôi một phần diện tích đất nông nghiệp phía giáp biển.
Tuyến kênh thoát nước này đã cắt ngang kênh cung cấp nước cho khoảng 4,17ha đất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, đất rừng sản xuất của 18 hộ dân nằm ngoài ranh giới quy hoạch của dự án, nên diện tích đất này hiện cũng đã hoang hóa hoàn toàn.
Đáng chú ý, tuyến đường từ trong KCN ra khu vực ven biển lại được đổ bê tông ngang chừng rồi kết thúc mà không hề có biển báo dẫn đến gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông.
Được biết, trước kiến nghị của nhân dân, tháng 9/2020, UBND tỉnh Quảng Ninh đã có công văn giao cho UBND huyện Hải Hà kiểm tra, rà soát diện tích, số hộ bị ảnh hưởng nằm trong quy hoạch dải cây xanh KCN Cảng biển Hải Hà, khái toán kinh phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Ông Phan Văn Thành cho biết: Đến nay, địa phương đã rà soát tổng thể diện tích, số hộ nằm trong quy hoạch dải cây xanh KCN là 59,5ha của 38 hộ/150 nhân khẩu với tổng số tiền khái toán khoảng trên 120,2 tỷ đồng. Hiện, cơ quan chức năng của huyện đang hoàn thiện hồ sơ để trình cấp có thẩm quyền quyết định…
Đối với diện tích 4,17 ha của 18 hộ dân tại thôn 1, xã Quảng Phong, UBND huyện Hải Hà cũng đã làm việc với Công ty TNHH KCN Texhong Việt Nam triển khai lập bản đồ giải phóng mặt bằng và trích lục thửa đất, phấn đấu đến hết năm 2021 hoàn thành phân kỳ để bàn giao cho nhà đầu tư...
