Người dân Nam Phi tiêm vaccine trước xe taxi tiêm chủng lưu động. Ảnh: AP
Theo hãng AP, một phân tích trong dữ liệu từ Nam Phi – quốc gia phát hiện biến thể Omicron đầu tiên cho thấy vaccine Pfizer ít có khả năng bảo vệ trước biến thể Omicron nhưng có thể giúp ngăn ngừa phát bệnh nặng.
Các phát hiện mới chỉ sơ bộ và chưa đánh giá ở khía cạnh "tiêu chuẩn vàng" trong nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, các dữ liệu nghiên cứu đã chứng minh Omicron dễ lây lan từ người này sang người khác.
Tiến sỹ Jacob Lemieux – chuyên gia theo dõi các biến thể của virus SARS-CoV-2 trong các hợp tác nghiên cứu ở trường Y Havard, thuộc Đại học Havard nhấn mạnh mức độ lây lan của biến thể Omicron ở Anh, Mỹ hay Đan Mạch được xác định lây lan nhanh với tốc độ đáng lo ngại.
"Omicron đang lan truyền nhanh hơn những gì chúng ta nghĩ. Vì vậy, mức độ lây lan từ người này sang người khác có thể xem là đáng lo ngại. So với các làn sóng dịch bệnh trước đây, Mỹ có thể theo dõi diễn biến dịch bệnh sớm ở Anh hay châu Âu để phát hiện tín hiệu sớm. Tuy nhiên, với biến thể Omicron, dịch bệnh có thể bùng phát khắp mọi nơi vào cùng một thời điểm với tốc độ cực nhanh", ông Lemieux cho biết.
Nghiên cứu mới khẳng định, hiện vẫn chưa chắc chắn mức độ lây lan nhanh của biến thể Omicron có thể gây ra tình trạng quá tải ở bệnh viện hay không. Tại Nam Phi, mặc dù số trường hợp mắc bệnh mang biến thể Omicron đang tăng lên nhưng tỷ lệ nhập viện ở người trưởng thành thấp hơn 29% so với tình hình dịch bệnh tại đây năm 2020.
Bên cạnh đó, một số chuyên gia cũng cảnh báo còn quá sớm để kết luận vì biến thể này còn khá mới và quá trình nhập viện thường trễ hơn vài tuần sau khi mắc bệnh.
Tiến sỹ David Dowdy – một nhà dịch tễ học tại Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins cho rằng khi biến thể Omicron tiếp cận một quần thể rộng lớn hơn thì các đánh giá chi tiết về loại biến thể này sẽ chi tiết hơn.
"Cho đến nay, biến thể Omicron đã lây lan mạnh trong thanh niên – đối tượng thường xuyên tiếp xúc trong các mối quan hệ xã hội và tham gia tụ tập nhiều hơn. Những người trưởng thành trẻ tuổi có thể đã mắc bệnh nhưng không hề hay biết", ông Dowdy nhận định. "Chúng ta nên chờ đợi xem các biện pháp phải áp dụng tiếp theo và không nên hoảng loạn hay quá lo lắng".
Phát hiện ở nhiều quốc gia trên thế giới
Các quan chức y tế Mỹ ước tính một tỷ lệ nhỏ - nhưng ngày càng gia tăng các ca nhiễm Covid-19 mang biến thể Omciron, và đặc biệt sự gia tăng nghiêm trọng ở một số nơi. Cách đây 2 tuần, biến thể Omicron ước tính chiếm tỷ lệ dưới 0,5% trong virus SARS-CoV-2 sau khi giải trình tự gen ở Mỹ. Nhưng vào tuần trước, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cho biết tỷ lệ mắc Covid-19 mang biến thể Omicron đã tăng lên khoảng 3%. Và mật độ phát bệnh thay đổi theo từng vùng, cao nhất là ở New York và New Jersey.
"CDC hiện đang tiếp tục theo dõi tốc độ mắc bệnh mang biến thể Omicron và dự đoán có khả năng biến thể Omciron sẽ trở thành phiên bản thống trị của virus SARS-CoV-2 ở Mỹ trong thời gian tới", các quan chức lưu ý.
Tại Anh, sau 2-3 ngày, số ca mắc biến thể Omicron đang tăng gấp đôi. Các quan chức ý tế cho rằng biến thể này sẽ thay thế Delta trong tương lai.
Trong khi đó, nghiên cứu mới của Nam Phi cho biết, những người đã tiêm 2 mũi vaccine Pfizer-BioNTech chỉ đạt 33% khả năng miễn dịch của cơ thể trước biến thể Omicron khi so sánh với người chưa tiêm chủng nhưng khả năng khỏi bệnh sẽ đạt 70%. Phân tích này do Discovery – công ty bảo hiểm y tế tư nhân lớn nhất Nam Phi và Hội đồng Nghiên cứu Y tế Nam Phi phát hiện và công bố. Tuy nhiên, nghiên cứu chưa tập trung vào những trường hợp đã tiêm mũi tăng cường.
Thêm vào đó, khả năng bảo vệ của vaccine Pifzer đối với trường hợp nặng phải nhập viện do mắc biến thể Omicron chỉ đạt 70% trong khi mức độ bảo vệ trước biến thể Delta đạt tới 93%. Theo Tiến sỹ Eric Topol, đây là tín hiệu cho thấy mức độ bảo vệ bởi vaccine trước biến thể Omicron giảm hơn, đặc biệt là các trường hợp phải nhập viện. Phân tích ở Nam Phi dựa trên hơn 211.000 kết quả xét nghiệm trong khoảng thời gian từ 1/9 – 7/12, trong đó 41% trong số các mẫu xét nghiệm đã tiêm hai mũi vaccine Pfizer.
"Chúng ta cũng chưa biết được liệu khi tiêm mũi tăng cường thì mức độ bảo vệ của vaccine Pfizer trước biến thể Omciron có thể đạt 90% hoặc lâu hơn hay không", ông Topol cho biết.
Các chuyên gia cho biết biến thể Omicron đã chiếm hơn 90% trong số ca các mắc mới ở Nam Phi. Các nhà nghiêm cứu trên khắp thế giới đang tiếp tục tìm hiểu xem biến thể mới có thể khiến đại dịch thay đổi hay không./.
