Sau nhiều năm điều tra và chuẩn bị các trình tự tố tụng, Tòa đại hình đặc biệt thành phố Paris đã chính thức mở phiên tòa xét xử 20 nghi can tham gia vào các vụ tấn công liên hoàn đẫm máu tại thủ đô Paris và thành phố ngoại ô Saint-Denis vào tối 13/11/2015 khiến 130 nạn nhân thiệt mạng.
Đúng 9h sáng ngày 8/9 theo giờ địa phương, các đơn sự đầu tiên đã có mặt trong Cung Tư pháp thủ đô Paris để tiến hành các thủ tục chuẩn bị. Gần 1.800 đơn sự cùng 330 luật sư sẽ tham dự phiên tòa dự kiến kéo dài ít nhất 9 tháng. Đến 12h30 theo giờ địa phương, phiên tòa mở màn sau khi 14 bị can được đưa từ các nơi giam giữ đến tòa, dưới sự hộ tống đặc biệt của lực lượng an ninh.
Để đảm bảo an ninh cho phiên tòa, nhiều tuyến đường dẫn đến Cung tư pháp Paris, nằm ở đảo Cité trên sông Seine, sát nhà thờ Đức Bà Paris, đã bị chặn. Xét xử vụ án lịch sử, được xem là chưa từng có trong tiền lệ nước Pháp là Tòa đại hình đặc biệt Paris, nơi chuyên trách xử các vụ án liên quan đến khủng bố.
Phát biểu với báo giới trước khi phiên tòa xét xử chính thức bắt đầu, Bộ trưởng Tư pháp Pháp, ông Eric Dupond Moretti khẳng định, cả thế giới sẽ dõi theo phiên toà này. “Phiên tòa này trước hết là dành cho các nạn nhân, nhưng toàn bộ người dân Pháp, toàn thể nước Pháp, toàn thể thế giới sẽ dõi theo phiên tòa này. Đây cũng là cơ hội để ngành tư pháp tái khẳng định rằng nó hoạt động với một số luật lệ không thể xâm phạm, để phân biệt được đâu là văn minh, đâu là sự man rợ”.
Trong ngày đầu tiên xét xử, 14 bị can sẽ xuất hiện trước tòa, 6 bị can sẽ bị xét xử vắng mặt do chưa bị bắt giữ hoặc có thể đã thiệt mạng tại Trung Đông. Trong số bị can bị xử vắng mặt, 1 người đang thụ án khủng bố tại Thổ Nhĩ Kỳ. 12 trong tổng số các bị can mang quốc tịch Bỉ hoặc đang cư trú tại Bỉ, đặc biệt tại quận Molenbeek ở thủ đô Brussels, nơi được xem như cái nôi của các phần tử cực đoan tại trung tâm châu Âu.
Nhân vật trung tâm của phiên tòa là Salah Abdeslam, nhân vật duy nhất còn sống sót trong nhóm trực tiếp tấn công khủng bố và đánh bom tự sát trong đêm 13/11/2015 tại nhà hát Bataclan, các quán cafe trong thủ đô Paris cũng như trước cửa sân vận động Stade de France ở thành phố ngoại ô Saint-Denis.
Kể từ khi bị cảnh sát Bỉ bắt giữ tháng 03/2016 và bị dẫn độ về Pháp giam giữ từ tháng 04/2016, Salah Abdeslam từ chối hợp tác với cơ quan điều tra Pháp và hiện vẫn chưa mở lời khai bất cứ chi tiết nào liên quan đến vụ tấn công khủng bố. Theo các chuyên gia tư pháp Pháp, đây là chiến thuật của Salah Abdeslam nhằm đổ hết tội cho những đồng phạm đã thiệt mạng trong vụ tấn công khủng bố.
Tuy nhiên, bất chấp điều đó, nhiều khả năng Salah Abdeslam vẫn có nguy cơ đối mặt án phạt cao nhất là tù chung thân. Tổng cộng, 12 bị can có thể bị kết án chung thân, 7 người bị truy tố trong khung hình phạt tù lên tới 20 năm và 1 bị can đối mặt án phạt tù 6 năm. Với lượng hồ sơ lên tới 1 triệu trang, phiên tòa dự kiến kéo dài 9 tháng và sẽ được tiến hành theo trình tự 3 giai đoạn. Các mức án đầu tiên dự kiến được tòa tuyên vào giữa năm 2022./.
