Sáng 1/8, nhiều nông dân ngụ huyện Thoại Sơn và Tri Tôn, tỉnh An Giang gọi đến PV Báo Giao thông cho biết, họ đang vào vụ Hè Thu lúa chín rộ nhưng giá lúa thì rớt từng ngày. Trong khi đó, nhiều thương lái mua lúa đã bỏ cả tiền đặt cọc, bỗng dưng... biến mất.
Nông dân ôm thóc "ngồi trên đống lửa"
Anh Phan Tấn Khanh (ấp Tân Bình, xã Tân Tuyến, huyện Tri Tôn), đưa hình ảnh qua Zalo cho thấy lúa mới vừa cắt xong và than: “Chú thấy không, năm nay lúa trúng, nông dân chúng tôi ai ai cũng vui mừng. Mới tuần trước, nhiều thương lái đến hỏi mua với giá 5.300 đồng/kg và đặt cọc trước.
Gia đình tôi có khoảng 200 công (1 công = 1.000m2) lúa Hè Thu, nhưng lái chỉ đặt cọc làm tin có 1 triệu đồng. Chúng tôi đòi thêm tiền cọc thì thương lái nói đã đặt cọc rất nhiều hộ nên hết tiền. Vài hôm trước đến ngày cắt lúa thì lái đến lấy, nhưng khi cho ghe vào tới nơi thì họ xin bớt xuống 4.900 đồng/kg, nếu bán thì mua, không thì thôi và bỏ về.
Thấy khó khăn quá nên tui đồng ý bán, lập tức gọi điện thoại nhưng không ai bắt máy. Tôi liền hỏi một số “cò” gần đó và được giải thích là giá lúa hiện thời chỉ còn 4.800 đồng/kg, sụt 500 đồng/kg nên họ bỏ chạy là phải. Lúa đã chín rực, buộc gia đình tôi phải cắt về phơi chờ thương lái khác ra giá cao hơn nhưng việc này chắc không khả thi. Hôm qua, tôi nhờ một số anh em vác lúa về nhà để phơi, trên đường về họ bị công an bắt vì vi phạm Chỉ thị 16, năn nỉ trình bày lắm công an mới cho qua”.
Còn chị Trương Thị Nga (46 tuổi, ngụ ấp Tân Vọng, xã Vọng Thê, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang) đang canh tác 350 công đất trong vụ lúa Hè Thu chia sẻ: “Lúc chưa thu hoạch, tôi có kêu giá là 5.600 đồng/kg, ngày 30/7 thu hoạch thì họ vào tới nhà trả 5.300 đồng/kg. Tui đồng ý và cắt lúa, trước khi cắt tui còn cẩn thận nói: “Không mua thì để lúa trên cây cho chị”. Nhưng sau khi cắt thì họ không chịu mua, lúa thì để giăng giăng ngoài đồng. Quá giận tui điện thoại hối thì họ đem ghe vô cân chỉ một mớ và nói giảm xuống 4.900 đồng/kg, không bán thì thôi!”.
Chị Nga nói, thấy giá lúa bị ép giá, gia đình chị không bán, thuê ghe để chở về lò sấy.
“Tôi thường xem ti vi có nói giá lúa hiện không giảm, bình quân 5.600 đồng/kg. Tôi thắc mắc tại sao thương lái lại ép giá nông dân như thế? Lúc chưa cắt họ trả 5.600 đồng/kg, bây giờ cắt xong chỉ trả 4.900 đồng/kg, nông dân lỗ nặng, chỉ những ai làm lúa ít thì bóp bụng bán và coi như mất trắng vụ này (vì khi có tiền phải trả tiền phân, thuốc và tiền đất mướn, nhân công -PV).
Như vậy sao nông dân sống nổi trong mùa vụ tới? Nói chung bà con nông dân lúa cắt xong thì chỉ mong bán được, nếu giá lúa bị ép sâu, người dân không bán thì hàng trăm tấn lúa bỏ đống, phải làm gì đây? Hồi tối, tôi mới thuê ghe chở 70 tấn lúa về nhà, số còn lại đang bỏ đống trên bờ ngồi chờ thời”, chị Nga chia sẻ.
Một thương lái ở huyện Thoại Sơn cho biết: “Thương lái chúng tôi không ai muốn bỏ tiền cọc cả, nhưng vì giá lúa rớt nhanh quá. Thà chúng tôi bỏ tiền cọc chứ nếu lấy lúa theo giá cọc thì vừa tốn công vừa lỗ nặng. Biết trước được giá lúa sẽ giảm nên chúng tôi cũng không dám đặt cọc đậm cho nông dân, trung bình khoảng 200.000 đồng/công, có mất cũng không đến nỗi”.
Cơ quan chức năng tháo gỡ thế nào?
Ông Trương Kiến Thọ - Phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh An Giang cho biết, mấy hôm nay, rất nhiều nông dân đã điện thoại vào đường dây nóng phản ánh vấn đề này.
“Qua tìm hiểu, thương lái cho biết là do nhà máy đè giá nên lỗ nặng nếu mua lúa của nông dân. Vì vậy, sở đang tìm hướng gỡ với vấn đề này. Hiện các nhà máy trên địa bàn tỉnh do Sở Công thương quản lý, ngành nông nghiệp không can thiệp được, chỉ tham mưu với ban ngành để gỡ vấn đề này thôi”, ông Thọ nói.
Ông Thọ thông tin thêm, thời điểm này, chỉ có tập đoàn hay doanh nghiệp lớn như Tập đoàn Lộc Trời nếu cam kết với dân thì vẫn đảm bảo giá.
“Trước mắt, ngành nông nghiệp sẽ tham mưu với tỉnh để mở một gói tín dụng tài chính (lãi suất thấp hoặc không lãi suất) để cung cấp cho những doanh nghiệp lớn hay Tập đoàn Lộc Trời để họ tiếp tục mua lúa của nông dân. Theo tôi nắm thông tin, Tập đoàn Lộc Trời chỉ đủ tiền thu mua 20% diện tích lúa toàn tỉnh, nếu phát sinh thêm họ cũng không có khả năng”, ông Thọ cho biết.
Ông Trần Anh Thư - Phó chủ tịch UBND tỉnh An Giang cho biết, tỉnh đã công bố đường dây nóng trên báo đài, nếu nông dân gặp khó khăn hãy điện thoại đến người phụ trách các huyện thị. Ngay lập tức họ sẽ thông báo đến tỉnh và có cách xử lý kịp thời.
“Nông dân khi điện thoại đến đường dây nóng phải nói địa chỉ cụ thể, sản lượng bao nhiêu (ví dụ 100 tấn hoặc 200 tấn) giống lúa loại gì thì khi nhận được thông báo của người phụ trách huyện thị, tỉnh sẽ chỉ đạo các đơn vị xuống kết nối cung cầu để thu mua. Tỉnh đã tạo điều kiện cho thương lái lưu thông vào tất cả ngõ trên địa bàn tỉnh để thu mua.
Trong quá trình thu mua, một số thương lái nhân cơ hội này để ép giá để bù vào chi phí phát sinh tăng cao, chi phí test nhanh... Nhưng câu chuyện muôn thuở về thương lái, tỉnh đã lường trước và có trao đổi với Tập đoàn T&T, Tập đoàn Lộc Trời về việc hỗ trợ cho hệ thống thu mua. Đến thời điểm này, đại diện 2 tập đoàn này đã đồng ý nên nông dân gặp khó khăn hãy yên tâm”, ông Thư nhận định.
Trước đó, vào ngày 23/7, ông Trần Anh Thư đã ký ban hành quyết định thành lập Tổ phản ứng nhanh, bộ phận giúp việc hỗ trợ tiêu thụ và lưu thông nông sản trong tình hình dịch Covid-19. Tổ này gồm 22 thành viên do ông Nguyễn Sĩ Lâm - Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh An Giang làm tổ trưởng. Bộ phận giúp việc gồm 11 thành viên, do ông Nguyễn Quang Hiền - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (thuộc Sở NN&PTNNT tỉnh An Giang) làm trưởng bộ phận.
Tổ phản ứng nhanh có trách nhiệm triển khai, phối hợp với Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh Covid-19 huyện, TX, TP kịp thời tháo gỡ, xử lý các tình huống khó khăn để hỗ trợ địa phương thúc đẩy sản xuất và tiêu thụ nông sản được thuận lợi, đảm bảo thông suốt, an toàn phòng, chống dịch bệnh Covid-19...
“Ông Trương Kiến Thọ - Phó giám đốc Sở NN&PTNT sẽ là người tiếp nhận thông tin qua số điện thoại: 0913.886.380 và Email: truongkientho@gmail.com”, ông Nguyễn Sĩ Lâm - Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh An Giang đã chỉ định.
