Những chuyến xe cứu thương 0 đồng ở Thanh Nho

Về thăm xã Thanh Nho (huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An), hỏi thăm nhà điều dưỡng Nguyễn Văn Lâm (55 tuổi, Phó trưởng Trạm Y tế xã Thanh Nho) không chỉ ai cũng biết mà còn đọc vanh vách số điện thoại của ông. Từ nhiều năm nay, số điện thoại của ông Lâm đã trở thành đường dây nóng mỗi khi có bệnh nhân cấp cứu cần chuyển viện. Bất kể ngày đêm, nắng mưa, ông Lâm sẽ ngay lập tức đánh xe đưa bệnh nhân đi và miễn phí hoàn toàn.

Bán cả đàn bò để mua xe

Về công tác tại Trạm Y tế xã Thanh Nho từ năm 1994 theo diện ưu tiên con liệt sĩ, năm 1998, ông Lâm được cử đi học trung cấp điều dưỡng hệ tại chức 4 năm. Năm 2018, ông Lâm tiếp tục nâng cao chuyên môn khi học lên hệ cao đẳng tại Trường Cao đẳng Y - Dược ASEAN. Học xong, ông được bổ nhiệm làm Phó trưởng Trạm Y tế xã Thanh Nho đến bây giờ.

Gắn bó với ngành y từ khi tóc còn xanh, điều dưỡng Nguyễn Văn Lâm từng chứng kiến một số trường hợp nguy kịch mà y tế địa phương không xử lý được, phải chuyển tuyến. Nhưng do xã Thanh Nho nằm cách trung tâm huyện Thanh Chương gần 20 km, cách TP Vinh 70 km, nếu xe cứu thương di chuyển đến đón bệnh nhân chuyển tuyến cũng phải mất khoảng 40 phút, chưa kể trường hợp không gọi được xe, tình hình bệnh nhân sẽ ngàn cân treo sợi tóc.

Ông Lâm kể hơn 10 năm trước, Trạm Y tế xã Thanh Nho đỡ đẻ cho một sản phụ. Dù chị vượt cạn thành công nhưng nhau thai vẫn không ra. "Thấy trường hợp nguy kịch, nằm ngoài khả năng kiểm soát của trạm, chúng tôi đã gọi xe cứu thương để chuyển sản phụ lên Bệnh viện Đa khoa huyện Thanh Chương" - ông Lâm kể.

Tuy nhiên, do xe cứu thương đang đi đón bệnh nhân khác nên phải 1 giờ sau mới đến đón sản phụ được. "Nhìn sản phụ đau đớn, kêu khóc mà chúng tôi không làm cách nào được, chỉ biết chờ... Những giây phút đó như dài thăm thẳm. Rất may, sau khi lên bệnh viện huyện và được cấp cứu kịp thời, sản phụ qua cơn nguy kịch.

Không được may mắn như trường hợp trên, một sản phụ khác đến trạm để sinh nở nhưng lúc chuẩn bị sinh thì bị nhau cài răng lược, thai nhi không thể ra ngoài được khiến sản phụ mất rất nhiều máu. "Chỉ trong 30 phút lâm bồn, sản phụ đã không qua khỏi. Ngày đó ô tô rất ít, đường sá khó đi, gọi được xe cũng mất cả giờ. Trường hợp bệnh nhân đó khiến chúng tôi hết sức chua xót, tiếc nuối và day dứt đến tận hôm nay" - ông Lâm nhớ lại.

Để hạn chế thấp nhất những tiếc nuối có thể xảy ra do việc chuyển tuyến bị chậm trễ, ông Lâm nung nấu ý định mua một chiếc ô tô. Nghĩ là làm, ông thu xếp thời gian đi học lái ô tô trước. Khi đó vào khoảng năm 2012. Với mức lương của phó trưởng trạm y tế kể cả phụ cấp không cao, để có tiền mua chiếc ô tô cũ trị giá 350 triệu đồng, ông Lâm phải bán cả đàn bò (4 con), gom tiền bán cây keo và vay mượn thêm 200 triệu đồng.

"Lúc tôi học lái xe, một số người nghĩ tôi chuẩn bị chuyển sang nghề lái taxi mà đúng lái taxi thật nhưng là taxi cứu thương cho người nghèo, taxi 0 đồng" - ông Lâm dí dỏm kể.

Sẵn sàng lên đường mọi lúc

Từ khi có "xe cứu thương 0 đồng", ông Lâm chẳng mấy khi dám ngủ sâu, điện thoại luôn đầy pin để nhận những cuộc gọi bất thình lình. Ngay đến cả những chuyến đi du lịch cùng gia đình, bạn bè, ông cũng chẳng dám đi xa vì lỡ nếu có bệnh nhân cần cấp cứu, chuyển viện thì lại không có người lái xe.

Năm 2020, thấy "xe cứu thương 0 đồng" đã xuống cấp, lo ngại chuyện đang vận chuyển bệnh nhân mà xe hỏng giữa đường thì rất nguy hiểm, ông Lâm bàn với vợ bán xe cũ, thêm tiền của gia đình mua ô tô 7 chỗ, trị giá 700 triệu đồng. Vừa mua xe xong thì bùng phát đại dịch COVID-19, ông Lâm tình nguyện tham gia phòng chống dịch và dùng chiếc ô tô chở bệnh nhân, vật tư, nhu yếu phẩm đến các khu cách ly trên địa bàn huyện.

Tính đến nay, ông Lâm chẳng nhớ nổi mình đã chở bao nhiêu bệnh nhân nghèo đi cấp cứu, chuyển tuyến; có người lên bệnh viện huyện, người bị nặng hơn thì phải lên bệnh viện tỉnh, ông đều chở hết. Số điện thoại của ông được dán công khai trên ô tô, hễ ai cần đều có thể gọi mà không phải lăn tăn chuyện giờ giấc, tiền bạc.

Ngoài ra, với kinh nghiệm của người thầy thuốc, trong lúc lái xe chở bệnh nhân, ông Lâm còn trò chuyện, động viên bệnh nhân, người nhà để họ bớt lo lắng, đau đớn trên quãng đường di chuyển.

Không chỉ hỗ trợ bệnh nhân trên địa bàn xã Thanh Nho, ông Lâm còn không nề hà giúp đỡ bệnh nhân ở xã lân cận. Anh Lê Đình Tâm, ngụ xã Thanh Lâm, phải chạy thận trong nhiều năm nay. Biết hoàn cảnh anh Tâm khó khăn, ông Lâm chủ động liên hệ và đưa đón anh ra TP Vinh chạy thận. "Không chỉ đưa tôi đi hằng tuần, chú Lâm không lấy một đồng tiền xăng. Chú hiền lành, chu đáo, tôi rất cảm phục và yêu mến chú" - anh Tâm bày tỏ.

Ngoài anh Tâm, nhiều bệnh nhân chạy thận có hoàn cảnh khó khăn như anh Phạm Văn Hoài (ngụ xã Thanh Hòa), anh Nguyễn Hữu Giao (ngụ xã Thanh Nho), chị Nguyễn Thị Băng (ngụ xã Thanh Đức)... cũng được taxi 0 đồng của ông Lâm đưa đi đón về trong những năm qua.

Từ nghĩa cử của ông Lâm, Hội Chữ thập đỏ xã Thanh Nho đã dần hình thành Đội xe cứu thương 0 đồng để giúp đỡ các bệnh nhân nghèo, bệnh nhân nặng chuyển tuyến. Ngoài ông Lâm là đội trưởng, Đội xe cứu thương 0 đồng còn có một số tình nguyện viên trong xã sẵn sàng nhận nhiệm vụ 24/7.

Ông Nguyễn Đình Oanh, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Thanh Nho, cho biết ông Lâm có chuyên môn tốt, luôn tận tâm trong công việc. "Chiếc xe cứu thương 0 đồng của ông Lâm đã giúp rất nhiều bệnh nhân được cấp cứu kịp thời. Việc làm ý nghĩa của ông Lâm được chính quyền địa phương ghi nhận và nhân dân tin tưởng, cảm phục" - ông Oanh nói.

Ước mơ giản dị

Do đặc thù công việc ngành y phải trực nên ông Lâm không ít lần từ chối một số trường hợp nhờ vào đúng kíp trực hoặc liên hệ với đội nhóm khác để giúp đỡ họ. "Hôm đó khoảng 9 giờ tối, có một bệnh nhân ung thư gọi điện nhờ tôi chở đến Bệnh viện Ung bướu Nghệ An nhưng lúc đó đang trong ca trực, không thể bỏ công việc được đành phải nói họ thông cảm. Chỉ mong trong xã sẽ có thêm một số tình nguyện viên biết lái xe, sẵn sàng đưa bệnh nhân đi bất cứ lúc nào để tránh những tình huống bất khả kháng như vậy" - ông Lâm bộc bạch.

Không chỉ dành hết tiền của, thời gian vào "xe cứu thương 0 đồng", ông Lâm còn mua máy phát điện để dự phòng ngày mưa bão, nắng nóng bị mất điện thì mang ra chạy để giúp người dân... Ông Lâm cũng là thành viên tích cực của CLB Thiện nguyện xã Thanh Nho, thường xuyên đi vận động nhà hảo tâm giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn xã.