Các bị can bị truy tố do có sai phạm tại tỉnh Nghệ An gồm: Nguyễn Văn Định - cựu Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC); Nguyễn Thị Hồng Thắm - cựu Kế toán trưởng và Hồ Công Hiếu - Thẩm định viên Công ty CP Thông tin và Thẩm định giá Miền Nam - Chi nhánh nghệ An. Cả 3 bị can cùng bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, theo khoản 3, Điều 222-BLHS.
Đối với sai phạm tại CDC Nghệ An, Phan Quốc Việt, Vũ Đình Hiệp, Phan Tôn Noel Thảo lần lượt là Chủ tịch, Phó tổng giám đốc, nhân viên Công ty Việt Á cũng bị truy tố về các tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” và “Đưa hối lộ”, quy định tại 364-BLHS. Tuy nhiên, hành vi phạm tội của các bị can này tại Nghệ An được cơ quan tố tụng gộp chung vào hành vi phạm tội trên cả nước.
Theo cáo trạng của Viện KSND Tối cao, khi tình hình dịch Covid-19 bùng phát, để phục vụ phòng, chống dịch bệnh, trong thời gian từ tháng 7-2020 đến tháng 11-2021, Nguyễn Văn Định (Giám đốc CDC Nghệ An) chỉ đạo Nguyễn Thị Hồng Thắm (Kế toán trưởng CDC) trao đổi, thống nhất với Vũ Đình Hiệp và Nguyễn Thị Thắm (Thắm “Việt Á”) - nhân viên Công ty Việt Á về việc CDC Nghệ An ứng test xét nghiệm để sử dụng trước, rồi hợp thức thủ tục đấu thầu, ký hợp đồng và thanh quyết toán cho Việt Á sau.
Sau khi ứng trước test xét nghiệm để sử dụng, Nguyễn Văn Định tiếp tục chỉ đạo Nguyễn Thị Hồng Thắm, Lê Thị Trang (nhân viên CDC Nghệ An) phối hợp với Công ty Việt Á để hợp thức hồ sơ thanh toán số test xét nghiệm đã ứng trước bằng hình thức đấu thầu rộng rãi và chỉ định thầu rút gọn.
Từ chỉ đạo của “sếp”, Hồng Thắm tiếp tục chỉ đạo Lê Thị Trang gửi trước hồ sơ mời thầu của CDC Nghệ An (trong đó có những thông số kỹ thuật tiêu chuẩn test xét nghiệm do Công ty Việt Á sản xuất) cho nhân viên của Phan Quốc Việt để làm hồ sơ thầu và soạn các báo giá hợp thức với báo giá của Việt Á là thấp nhất.
Nhận được các báo giá do Việt Á cung cấp, cựu Giám đốc CDC Nghệ An chỉ đạo nhân viên dưới quyền liên hệ và cung cấp các báo giá cho Công ty CP Thông tin và Thẩm định giá Miền Nam - Chi nhánh Nghệ An để hợp thức hồ sơ ban hành Chứng thư Thẩm định giá theo giá của Công ty Việt Á đưa ra.
Ngoài ra, cựu Giám đốc CDC Nghệ An Nguyễn Văn Định còn ký hợp đồng với 2 doanh nghiệp thực hiện tư vấn đấu thầu để hợp thức hóa thủ tục cho Việt Á trúng thầu và thanh quyết toán theo giá của doanh nghiệp do Phan Quốc Việt làm chủ tịch.
Với cách thức, thủ đoạn nêu trên, CDC Nghệ An đã ký 6 hợp đồng với tổng giá trị hơn 35 tỷ đồng với Công ty Việt Á, trong đó đã thanh toán cho doanh nghiệp này 5 hợp đồng, tương ứng với hơn 28,8 tỷ đồng. Qua đó, cựu Giám đốc CDC Nghệ An và đồng phạm đã gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hơn 16,5 tỷ đồng.
Cáo trạng cũng xác định, để “cảm ơn” việc tiêu thụ test xét nghiệm Covid-19 tại Nghệ An, Phan Quốc Việt chỉ đạo Vũ Đình Hiệp, Phan Tôn Noel Thảo và một số nhân viên khác chi tiền % ngoài hợp đồng. Tổng cộng, Việt Á đã chi cho CDC Nghệ An hơn 3,2 tỷ đồng, thông qua tài khoản của chồng Thắm “Việt Á”.
Cụ thể, lần 1, Việt Á chuyển hơn 1,2 tỷ đồng cho CDC Nghệ An. Thắm “Việt Á” sau đó rút ra và đưa cho Hồng Thắm 750 triệu đồng. Lần 2, Việt Á chuyển hơn 2 tỷ đồng và Thắm “Việt Á” rút ra đưa cho Hồng Thắm 1,4 tỷ đồng. Hồng Thắm trích ra 95 triệu đồng cho bản thân và đưa cho Nguyễn Văn Định 185 triệu đồng. Số tiền còn lại được đưa vào CDC Nghệ An.
Tại giai đoạn điều tra, cựu Giám đốc CDC Nghệ An cùng các bị can liên quan tại địa phương này đã nộp lại toàn bộ số tiền chiếm hưởng bất chính, hơn 3,2 tỷ đồng.
Quá trình giải quyết vụ án, cơ quan tố tụng xác định, đối với một số cá nhân thuộc Văn phòng UBND tỉnh, Sở Y tế và Sở Tài chính tỉnh Nghệ An có tham gia với vai trò khác nhau trong việc ký hồ sơ liên quan đến phân bổ kinh phí đấu thầu, thanh quyết toán theo chức năng, nhiệm vụ. Các cá nhân này không biết việc CDC ứng hàng trước, thanh toán sau; không hưởng lợi hoặc có động cơ cá nhân nên Cơ quan SCĐT Bộ Công an không đề cập xử lý là có căn cứ.
Tương tự, một số cá nhân thuộc CDC Nghệ An, với vị trí, vai trò khác nhau theo chức năng, nhiệm vụ và có tham gia hợp thức hồ sơ đấu thầu để thanh quyết toán cho Việt Á nhưng những người này phải làm theo chỉ đạo của cấp trên, không biết, không tham gia thỏa thuận việc chi % ngoài hợp đồng, không được hưởng lợi hoặc có động cơ cá nhân khác nên được cơ quan tố tụng phân hóa, miễn trách nhiệm hình sự.
