Thời tiết trở lạnh là nguyên nhân gây nên chứng đau cổ vai gáy, ảnh hưởng đến cuộc sống và công việc thường ngày của người bệnh. Ngoài việc dùng thuốc và tập luyện theo chỉ định của bác sĩ, sử dụng những thực phẩm giúp kháng viêm sẽ hạn chế những cơn đau khó chịu này.
Đau vai gáy là tình trạng liên quan trực tiếp đến cấu trúc xương khớp, vì vậy ngoài việc sử dụng thuốc để giảm đau chống viên hay áp dụng các phương pháp điều trị chuyên sâu khác theo sự hướng dẫn của bác sĩ, bệnh nhân đau vai gáy có thể kiểm soát và cải thiện tình trạng bệnh bằng một chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng.
Về vấn đề “Đau vai gáy nên ăn gì?”, các chuyên gia khuyến cáo người bệnh có thể thêm một số loại thực phẩm dưới đây vào chế độ ăn uống mỗi ngày:
Thực phẩm là một trong những nguồn phổ biến gây viêm, mặc dù nó có thể không phải là yếu tố duy nhất góp phần gây ra cơn đau cổ vai gáy. Một số loại thực phẩm gây ra phản ứng viêm trong cơ thể và làm trầm trọng hơn tình trạng bệnh. Đó là khi người bệnh tiêu thụ nhiều carbohydrate tinh chế (bánh ngọt, bánh mì trắng, bột mì trắng), thực phẩm chiên rán, nước ngọt và thịt đã qua chế biến. Những thực phẩm này cũng được biết là có thể dẫn đến các nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng khác, chẳng hạn như béo phì và bệnh tim.
Mặt khác, thực phẩm chống viêm là thực phẩm có chứa nhiều chất chống ôxy hóa ít gây viêm hoặc không gây viêm. Vì vậy, người bệnh đau cổ vai gáy nên đưa nhiều những thực phẩm này vào chế độ ăn của mình.
Để giảm viêm và cải thiện vận động, nâng cao chất lượng cuộc sống, dưới đây là những loại thực phẩm tốt nhất để giảm đau cổ vai gáy:
Thực phẩm giàu canxi
Thực phẩm giàu canxi được đánh giá là một trong những loại thực phẩm trọng nhất mà người bị đau vai gáy hoặc đang mắc các vấn đề về xương khớp cần phải bổ sung vào chế độ ăn uống mỗi ngày.
Việc duy trì chế độ ăn uống giàu canxi sẽ giúp người bệnh thúc đẩy quá trình phục hồi những tổn thương tại sụn khớp, giúp xương chắc khỏe, ức chế sự thoái hóa, phòng ngừa bệnh loãng xương đồng thời duy trì sự dẻo dai, chắc khỏe của hệ thống cơ xương.
Ngoài ra việc thêm các loại thực phẩm giàu canxi vào chế độ ăn uống mỗi ngày còn giúp bệnh nhân bị đau vai gáy cải thiện cơn đau, chống viêm, cái thiện chứng đau cơ khớp, hạn chế nguy cơ phát sinh nhiều vấn đề, bệnh lý khác liên quan đến xương khớp. Đồng thời cải thiện khả năng vận động và chức năng ở vùng vai gáy.
Hơn thế canxi còn rất cần thiết cho các hoạt động của tim và có vai trò vô cùng quan trọng đối với hệ thần kinh. Khi sức khỏe của hai cơ quan này ổn định, người bệnh sẽ phòng ngừa được sự xuất hiện của nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Những loại thực phẩm nhiều canxi bao gồm:
Các loại hạt : Mè đen, hạt chia, hạt hạnh nhân, hạt hướng dương
Sữa và các chế phẩm từ sữa: Sữa tươi, sữa chua, phô mai
Các loại đậu còn nguyên vỏ: Đậu xanh, đậu đen, đậu trắng, đậu que còn non và đậu phụ
Rau củ: Rau dền, cải xoăn, bông cải xanh, bí đỏ, khoai lang
Cá biển và hải sản có vỏ: Cua, sò, tôm, nghêu
Trái cây: Quýt, cam, đu đủ, bưởi
Trái cây và rau xanh
ThS. Lê Trịnh Thủy Tiên - Hội Dinh dưỡng Lâm sàng TP. Hồ Chí Minh khuyến cáo, nên đảm bảo ăn mỗi bữa một phần rau và 2-4 phần trái cây mỗi ngày. Những thực phẩm này giàu chất xơ và chất chống ôxy hóa chống viêm, vitamin và khoáng chất.
Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng chất xơ mà cơ thể có thể nhận được từ đậu và ngũ cốc cũng như trái cây và rau quả, làm giảm một dấu hiệu viêm trong máu được gọi là protein phản ứng C.
Một nghiên cứu cho thấy những người đàn ông ăn nhiều trái cây và rau quả có thể giảm 1/3 mức protein phản ứng C của họ.
Thực phẩm giàu axit béo omega-3
Các axit này có thể giúp giảm các hóa chất gây viêm trong cơ thể. Thực phẩm giàu axit béo omega-3 bao gồm cá hồi, cá thu, cá mòi, quả óc chó, rau lá xanh và hạt lanh.
Uống bổ sung dầu cá cũng có thể là một sự thay thế tuyệt vời nếu bạn không thích ăn cá, nhưng cần dùng theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Thực phẩm giàu vitamin D giúp hạn chế đau cổ vai gáy
Vitamin D là một loại vitamin rất cần thiết cho sự phát triển xương khớp và vô cùng quan trọng đối với cơ thể. Đối với người bị đau vai gáy, sự thiếu hụt vitamin D không chỉ khiến tình trạng bệnh diễn biến xấu đi mà còn làm sưng đau cơ xương và gia tăng nguy cơ mắc tiểu đường type 1. Trường hợp nặng có thể đẫn dến ung thư chằng hạn như ung thu vú, buồng trứng, tuyến tiền liệt, đại tràng, thực quản và hệ bạch huyết.
Cơ thể con người rất cần được cung cấp vitamin D để hấp thụ lượng canxi nạp vào. Khuyến nghị cho một người trưởng thành trung bình là 1.000-1.500mg canxi và 400-800 IU vitamin D mỗi ngày.
Thông thường, cơ thể chúng ta tích lũy vitamin D khi có ánh nắng mặt trời tác động và chiếu trực tiếp lên da, sau đó chuyển hóa chất trong da thành một hoặc nhiều dạng hoạt động của vitamin (calciferol).
Hàm lượng vitamin D tồn tại rong thực phẩm khá thấp. Tuy nhiên bệnh nhân bị đau vai gáy có thể lấy vitamin D từ một số loại thực phẩm như sữa, các chế phẩm từ sữa, đậu nành như sữa đậu nành và đậu hũ, lòng đỏ trứng, rau xanh, các loại hạt, hải sản có vỏ như tôm, cua, sò, các loại cá béo như cá thu, cá mòi, cá hồi, cá trích, …
Thực phẩm chứa axit béo có lợi
Muốn đẩy lùi các cơn đau mỏi vai gáy, người đọc nên thường xuyên dùng các thực phẩm giàu axit béo có lợi, đặc biệt là nhóm thực phẩm chứa nhiều omega-3. Chế độ dinh dưỡng giàu axit béo có lợi nói chung và omega-3 nói riêng có thể góp phần ức chế các tác nhân gây bệnh, đồng thời giảm nhanh tình trạng đau nhức và co cứng xương khớp.
Theo kết quả tổng hợp từ nhiều nghiên cứu cho thấy, việc tăng cường bổ sung đầy đủ omega-3 thông qua dầu cá có khả năng giảm đau tương tự Ibuprofen (một loại thuốc giảm đau tương đối phổ biến).
Tuy nhiên, trong quá trình điều trị, người bệnh không nên quá lạm dụng các sản phẩm dầu cá giàu omega-3. Bởi việc sử dụng liều cao dưỡng chất này sẽ gây ra rối loạn quá trình đông máu và dẫn đến một số ảnh hưởng tiêu cực khác đến sức khỏe tổng quát.
Chính vì thế, những người bị đau vai gáy cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa trước khi tăng cường bổ sung axit béo có lợi. Những thực phẩm giàu axit béo có lợi bao gồm: Các loại cá biển: Cá thu, cá hồi, cá mòi, cá trích, dầu gan cá tuyết, trứng cá muối, hàu,…Các loại hạt dinh dưỡng: hạt lanh, hạt chia, hạt óc chó,… Đậu nành các chế phẩm từ đậu nành
Chất béo không bão hòa ít gây ra tình trạng viêm trong cơ thể hơn so với chất béo bão hòa. Vì vậy hãy cố gắng tiêu thụ các nguồn chất béo tốt như dầu ôliu, hạnh nhân, cá béo và hạt lanh. Đồng thời, tránh các chất béo từ bơ thực vật, bơ, pho mát và mỡ lợn. Đây là những thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa.
Thịt nạc và thịt trắng
Thịt đỏ và thịt chế biến sẵn có nhiều chất béo bão hòa và dễ làm tăng tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể. Thay vì các loại thịt đỏ (thịt bò, thịt cừu, thịt lợn) và thịt đã qua chế biến (xúc xích, giăm bông, thịt xông khói), hãy chọn thịt nạc, ức gà vào chế độ ăn uống hàng ngày.
Các loại ngũ cốc nguyên hạt
Carbohydrate tinh chế là thực phẩm gây viêm phổ biến, vì vậy người bị đau cổ vai gáy hãy cố gắng hạn chế tiêu thụ carbs tinh chế. Thay vào đó nên ăn nhiều lựa chọn ngũ cốc nguyên hạt hơn như bánh mì, mì ống, bột yến mạch và gạo lứt.
Cây họ đậu
Đậu, các loại hạt và đậu lăng là những nguồn protein thay thế tuyệt vời và cũng chứa nhiều chất chống ôxy hóa. Chúng cũng là một chất thay thế tuyệt vời cho thịt nếu bạn là người ăn chay hoặc thuần chay.
Uống đủ nước
Không cung cấp đủ chất lỏng vào cơ thể có thể là nguyên nhân gây ra đau cơ. Khi cơ thể bị mất nước (tình trạng mất nước nhiều hơn lượng nước nạp vào), nó có thể dẫn đến mất cân bằng điện giải và khoáng chất cần thiết cho chức năng bình thường của cơ và thần kinh.
Thực phẩm giàu magie
Cơ thể thiếu hụt magie là một trong những nguyên nhân phổ biến gây nên tình trạng đau nhức xương khớp và đau mỏi vai gáy. Vì thế trong thời gian điều trị đau vai gáy, người bệnh cần tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu magie vào thực đơn ăn uống mỗi ngày.
Thói quen duy trì chế độ ăn uống giàu magie sẽ giúp người bệnh cải thiện tình trạng đau nhức xương khớp, đau mỏi vai gáy, đảm bảo chức năng của hệ thống thần kinh và nâng cao sức mạnh cơ bắp.
Ngoài ra nếu bổ sung đủ hàm lượng magie cần thiết cho cơ thể sẽ giúp người bệnh cải thiện một số vấn đề liên quan đến tâm lý (rối loạn lo lắng, căng thẳng, trầm cảm), mang lại nhiều lợi ích cho tim mạch, thận và não. Đồng thời ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt các khoáng chất và gây các bệnh mãn tính.
Bệnh nhân bị đau vai gáy có thể tăng cường bổ sung magie thông qua những loại thực phẩm sau: Bơ; Socola đen; Các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá trích, cá thu và cá bơn halibut; Rau lá xanh: Rau chân vịt, cải xoăn, cải bẹ xanh,…; Ngũ cốc nguyên cám; Các loại hạt bao gồm: Hạt chia, hạt lanh, hạt bí đỏ; Đậu và đậu hũ
Thực phẩm giàu Photpho
Phốt pho là một loại khoáng chất có hàm lượng cao trong cơ thể (cao thứ hai chỉ sau canxi). Tương tự như canxi, cơ thể chúng ta cần được cung cấp một lượng phốt pho vừa đủ để xây dựng và duy trì tính linh hoạt cùng độ chắc khỏe của hệ cơ xương khớp. Đồng thời giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và sản xuất nguồn năng lượng cần thiết cho cơ thể.
Bên cạnh đó, việc dung nạp đủ lượng phốt pho sẽ giúp bệnh nhân bị đau vai gáy kiểm soát được các cơn đau, cải thiện khả năng vận động của hệ cơ xương khớp, đồng thời giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm, thoái hóa xương khớp. Không chỉ dừng lại ở đó, phốt pho còn tham gia vào một số hoạt động sau: Giảm đau cơ – xương – khớp sau khi vận động mạnh; Điều hòa nhịp tim; Tham gia vào sự co cơ cũng như quá trình sản xuất, sử dụng và dự trữ năng lượng; Tham giá quá tình tổng hợp RNA, DNA; Cân bằng hàm lượng vitamin và khoáng chất trong cơ thể, bao gồm: magie, kẽm, i-ốt, vitamin B, vitamin D…; Thúc đẩy quá trình chữa lành tổn thương và nuôi dưỡng tế bào
Các bệnh nhân nhức mỏi vai gáy có thể bổ sung phốt pho thông qua những loại thực phẩm sau: Thịt gia súc và gia cầm, các loại cá, trứng, sữa và những chế phẩm từ sữa: Sữa chua, phô mai, váng sữa, các loại đậu: Đậu nành, đậu xanh, đậu trắng, đậu đỏ, đậu đen, các loại hạt và quả hạch: Hạt phỉ, điều, hạnh nhân, óc chó, mắc ca, đậu phộng
Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý không tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu phốt pho vì nồng độ phốt pho trong máu quá thấp hoặc quá cao đều có thể tăng cường nguy cơ phát sinh các tình trạng nguy hiểm như: đau khớp, suy nhược cơ thể, bệnh tim mạch…
Những điều cần tránh
Nhóm thực phẩm kích thích phản ứng viêm bao gồm: Đồ chiên xào nhiều dầu mỡ, nhiều chất béo, đồ ăn nhanh, nội tạng động vật, bơ hộp, thực phẩm nhiều gia vị, cay nóng, thực phẩm đóng hộp có chứa chất bảo quản…
Tất cả những thực phẩm kể trên đều chứa chất béo có hại và có khả năng kích thích phản ứng viêm. Chính vì thế mà nhóm thực phẩm này được khuyến cáo không sử dụng cho người đau vai gáy hoặc mắc các vấn đề liên quan đến xương khớp.
Axit arachidonic và các chất béo bão hòa khác có trong thịt và các sản phẩm từ sữa là những khối xây dựng cho phản ứng viêm của cơ thể. Vì vậy, để giảm viêm, cần giảm tiêu thụ thịt và các sản phẩm từ sữa giàu chất béo như bơ và kem. Hầu hết các loại thực phẩm chế biến sẵn cũng chứa nhiều chất béo này. Thay vì các loại thực phẩm gây viêm nhiễm này, có thể thay thế các nguồn protein khác như cá, các loại hạt và đậu.
Các loại thực phẩm có hàm lượng cholesterol và lipit cao gồm: Lạp xưởng, jambon, thịt mỡ, xúc xích, nội tạng động vật, bơ các loại, thức ăn nhanh, bánh kẹo ngọt,… đều là những loại thực phẩm có khả năng kích thích làm tăng lượng cholesterol và lipit trong máu.
Việc thường xuyên đưa những loại thực phẩm này vào chế độ dinh dưỡng sẽ làm tăng hàm lượng cholesterol trong máu, từ đó làm rối loạn quá trình tuần hoàn máu nuôi dưỡng các cơ xương khớp, làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể, khiến xương khớp và cơ bắp suy yếu. Đồng thời làm tăng tần suất xuất hiện những cơn đau nhức xương khớp, đau mỏi vai gáy.
Thức ăn quá mặn làm suy giảm sức đề kháng, khiến các cơn đau nhức thêm trầm trọng, ảnh hưởng sự dẻo dai của xương khớp. Ngoài ra, chế độ ăn uống quá nhiều muối sẽ làm giảm hàm lượng canxi trong xương, đồng thời dẫn đến nồng độ axit uric trong máu tăng, khiến người bệnh dễ mắc bệnh gout cũng như các vấn đề về xương khớp khác.
Rượu bia, thuốc lá, cà phê, nước ngọt có ga và chất kích thích có thể gây giãn nở tĩnh mạch, xung huyết và kết dính tiểu cầu. Điều này góp phần làm tăng mức độ căng mỏi vai gáy và đau nhức xương khớp. Uống rượu và hút thuốc có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của xương. Rượu có thể làm mất canxi và magiê, khói thuốc lá gây hại cho xương./.
