Lâu nay nhiều người chỉ biết đến phụ nữ vùng cao, đặc biệt dân tộc thiểu số hút thuốc lào, mấy ai biết một làng Bùi cách thành phố Thanh Hóa không xa cũng có "truyền thống" cầm điếu cày "phì phèo" từ năm 13, 14 tuổi.
 
Lê Thị Thặng (66 tuổi, người làng Bùi, xã Quảng Giao, huyện Quảng Xương, Thanh Hoá) sẽ chẳng khác gì những người phụ nữ khắc khổ khác nếu không có cảnh bà ve mẩu thuốc lào rồi thấm thía chia sẻ: "Con gái làng ni không hút thuốc lào không lấy được chồng”.
 
Được biết đó là câu cửa miệng lan truyền gần xa khi nhắc tới tục lệ lạ lùng về đàn bà làng Bùi. Theo bà Thặng, con gái làng Bùi tập hút thuốc từ nhỏ nhưng chính thức thì khoảng 13, 14 tuổi khi mới bắt đầu dậy thì. Cũng chẳng biết điều này thành tục lệ từ bao giờ, chỉ biết ngoài bắt chước cha mẹ "phì phèo" thì một số chị em đến với thuốc lào là do bạn bè thi nhau rít điều cày xem ai hút kêu, hút dài,...lâu dần con gái làng Bùi cũng hút sành sỏi như nam giới.


 
Bà Bà Lê Thị Thềm U85 người làng Bùi có thâm niên 70 năm hút thuốc. (Ảnh Zing.vn)
 
Quả đúng như bà Thặng chia sẻ, về làng Bùi không khó bắt gặp hình ảnh các chị, các mẹ "mở đầu câu chuyện" bằng những điếu thuốc lào thay vì ăn miếng trầu. Việc vo viên ít thuốc lào, châm lửa rồi từ từ nhả khói nó trở nên bình thường giống như ăn cơm, uống nước hàng ngày. Mà cũng lạ là điều này chỉ có ở làng Bùi chứ không có ở nơi khác.
 
"Thà nhịn đói chứ không thể nhịn thuốc", đó là khẳng định chắc như đinh đóng cột của các chị, các mẹ làng Bùi. Bởi họ đã từng thử "cai thuốc" nhưng không một ngày không "phì phèo" thì cả người trở nên nôn nao, khó chịu gấp nhiều lần so với nhịn ăn. Vậy nên hễ đi đâu, phụ nữ làng Bùi sẽ thủ sẵn một điếu cày, một gói thuốc lào. Mỗi người hút ít thì cũng tầm vài chục điếu một ngày.
 
"Lương tâm rất muốn bỏ nhưng không bỏ được, một ngày không hút là bứt rứt trong người. Biết là hôi, bẩn nhưng không làm sao mà bỏ được, nó ngấm vào máu mất rồi. Cũng đã 3-4 lần đập điếu đi rồi nhưng lại mua lại. Không nhịn được quá một ngày. Biết bỏ thuốc là béo khỏe lên nhưng không bỏ được. Ăn cơm xong cũng cứ phải làm một điếu. Mà cũng lạ, gái làng này lớn lên hút thuốc lào không nói làm gì nhưng nhiều cô gái làng khác lấy chồng về đây cũng tập hút rồi nghiện lúc nào không biết”, chị Lê Thị Lài (56 tuổi, người có thâm niên hơn 40 năm hút thuốc lào) vui vẻ kể.
 
 
Với phụ nữ làng Bùi, hút thuốc là mở đầu cho mọi câu chuyện (Ảnh Dân Trí)


 
Dạo quanh chợ Bùi không khó thấy hình ảnh từng tốp các mẹ, các chị cầm điếu hút thuốc. (Ảnh Dân trí)
 
Dẫu cho làng Bùi gồm 9 thôn thì tới 7 thôn có nhiều phụ nữ hút nhưng hầu hết đều ở độ tuổi 40 trở lên. Còn thanh niên bây giờ không bắt chước thế hệ trước vì cho rằng việc hút thuốc lào gây hại cho sức khỏe.
 
"Cũng mừng là ngày xưa, chị em phụ nữ 12-13 tuổi đã tập tành hút thuốc lào, cả làng, cả tổng phụ nữ hút thuốc lào thì ngày nay chỉ còn lại thế hệ đã đi quá nửa cuộc đời mới giữ thói quen hút thuốc chứ thế hệ trẻ bây giờ, con gái bây giờ không còn bắt chước người lớn hút thuốc lào nữa”, ông Hoàng Đình Tứ, Trưởng thôn 4 làng Bùi chia sẻ.
 
Đến nay vẫn không thấy địa phương ban hành lệnh cấm hay kêu gọi chị em bỏ thuốc thì nhiều người vẫn coi đó là một nét văn hóa truyền thống, một phong tục lâu đời từ thời cha ông. Thậm chí còn truyền miệng một số câu hát vui về tục hút thuốc của phụ nữ làng Bùi như: "Những lúc say men cũng muốn chừa/ Muốn chừa nhưng tính lại hay ưa/ Hay ưa đến nỗi không chừa được/ Chừa được nhưng ta vẫn không chừa”.