Là doanh nghiệp được Nhà nước giao sử dụng đất, nhưng Công ty CP Gạch ngói 22/12 đã tự ý bán thanh lý, hóa giá nhà tập thể, bán nhà ở cho các hộ gia đình cá nhân từ năm 1992 đến 2015 với hàng ngàn mét vuông đất, vi phạm nghiêm trọng phát luật về đất đai.
Khu tập thể “biến” thành nhà ở cá nhân
Công ty CP Gạch ngói 22/12 hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng, gạch ngói có địa chỉ tại xóm 5, xã Hưng Chính, TP Vinh, tỉnh Nghệ An. Công ty này được nhà nước giao sử dụng 2 khu đất tại xóm 5 và xóm 8, xã Hưng Chính với tổng diện tích lên đến 61.000 m2.
Qua tìm hiểu được biết, khu đất ở xóm 5, xã Hưng Chính, doanh nghiệp này được Nhà nước giao từ năm 1957 để làm nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng. Năm 2017, UBND tỉnh Nghệ An đã cho Công ty thuê đất với diện tích hơn 51.000m2, thời hạn 30 năm (đến năm 2047). Hiện, khu đất này đã được UBND tỉnh Nghệ An cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Khu đất này đã được Công ty sử dụng để xây nhà điều hành, nhà xưởng, kho, bãi... đúng với quyết định cho thuê đất và hợp đồng thuê đất với UBND tỉnh. Tuy nhiên, từ năm 2020 đến nay, Công ty đã ngừng sản xuất do kết quả sản xuất, kinh doanh thua lỗ và thiếu vốn.
Còn đối với khu đất xóm 8, xã Hưng Chính, xuất phát từ việc khu tập thể cán bộ, công nhân viên Công ty bị ô nhiễm khói bụi lò gạch nghiêm trọng, nên năm 1985, UBND tỉnh Nghệ An đã cấp 10.000m2 cho doanh nghiệp này để xây dựng khu nhà ở, nhà làm việc của Văn phòng Xí nghiệp bám QL46, bao gồm 11 nhà: A1, B1, B2, B3, B4, B5, B6, B7, C1, C2, C3. Thực tế, Công ty đã xây dựng 1 nhà 2 tầng, 6 dãy nhà tập thể, 1 nhà trưng bày giới thiệu sản phẩm bám QL 46 và một số công trình xây dựng trên đất như nhà tắm, nhà vệ sinh, nhà trẻ, sân bóng...
Mặc dù, được UBND tỉnh cấp cho Công ty để làm khu tập thể và văn phòng, nhưng doanh nghiệp này đã tự ý bán thanh lý, hóa giá tài sản, cho sử dụng đất, mượn đất bằng hình thức “hợp đồng góp vốn làm nhà ở” và “bán nhà ở tại chỗ” cho các hộ gia đình, cá nhân từ năm 1992 đến năm 2015.
Trong đó, có 6 trường hợp Công ty bán thanh lý, hóa giá nhà ở tập thể, trả đất cho Nhà nước trước 15/10/1993; 7 trường hợp Công ty bán thanh lý, hóa giá nhà ở tập thể, cho mượn đất trước 1/7/2004; 24 trường hợp Công ty cho các hộ sử dụng đất bằng hình thức "bán nhà ở tại chỗ" sau ngày 1/7/2004 hiện đã cải tạo, xây dựng nhà ở kiên cố, ổn định, phù hợp quy hoạch đất ở, không có tranh chấp; 27 trường hợp sử dụng đất bằng hình thức "hợp đồng góp vốn làm nhà ở" sau ngày 1/7/2004 trước ngày 1/7/2014 và 10 trường hợp Công ty thanh lý tài sản, bán nhà ở tại chỗ là dãy nhà 2 tầng và dãy ki-ốt bám QL46 sau ngày 1/7/2014.
Yêu cầu huỷ hợp đồng mua bán “chui” nhà, đất
Trước hàng loạt dấu hiệu sai phạm trên, UBND tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo tổ công tác liên ngành vào cuộc làm rõ và có kết luận số 380/KL-UBND ngày 15/6/2022 về việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng đất của Công ty CP Gạch ngói 22/12.
Qua kết quả kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất tại từng khu đất mà Công ty được giao; kiểm tra các hồ sơ, chứng từ liên quan đến việc bán thanh lý, hóa giá nhà ở tập thể, cho mượn đất, bán nhà ở tại chỗ, cho hợp đồng góp vốn làm nhà ở tại khu tập thể Công ty qua các thời kỳ, UBND tỉnh Nghệ An đã ra kết luận.
Công ty CP Gạch ngói 22/12 đã tự ý phân phối, bố trí, cho cán bộ mượn đất, giao nhà, đất cho cán bộ, công nhân viên sử dụng đất làm nhà ở là hình thức giao đất không đúng thẩm quyền theo quy định tại khoản 1, điều 23, Nghị định 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ. Công ty đã vi phạm nghiêm trọng Luật Đất đai trong việc tự ý bán thanh lý, hóa giá nhà tập thể, bán nhà ở cho các hộ gia đình cá nhân từ năm 1992 đến 2015.
Việc xác định việc để xảy ra vi phạm trong lĩnh vực quản lý đất đai liên tiếp kéo dài nhiều năm nhưng không bị ngăn chặn xử lý kịp thời, trách nhiệm chính thuộc về Hội đồng quản trị và tập thể lãnh đạo Công ty từ năm 1992 đến nay (tháng 6/2022). Ngoài ra, các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền trong việc quản lý đất đai như: UBND xã Hưng Chính, UBND huyện Hưng Nguyên, UBND TP. Vinh và các cơ quan liên quan đã thiếu trách nhiệm, thiếu kiểm tra nên đã để xảy ra các sai phạm về đất đai ở Công ty CP gạch ngói 22/12.
Cũng tại kết luận này, UBND tỉnh Nghệ An đã giao Chủ tịch UBND TP Vinh tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm cá nhân, tập thể liên quan. Đồng thời, đôn đốc Công ty CP Gạch ngói 22/12 xử lý dứt điểm việc thanh lý, bán nhà ở tại chỗ dãy nhà 2 tầng và dãy ki-ốt năm 2015, trả lại tiền cho các hộ gia đình cá nhân; yêu cầu Công ty hủy bỏ các hợp đồng mua bán tài sản gắn liền với đất trái quy định của pháp luật sau ngày 1/7/2014. Đồng thời, tuân thủ các quy định của pháp luật trong việc quản lý đất đai, tài sản công, chịu mọi trách nhiệm trước pháp luật nếu tiếp tục để xảy ra các vi phạm.
Được biết, trong thời gian gần đây, do làm ăn thua lỗ, thiếu vốn, nguyên liệu... nên từ năm 2020 đến nay, Công ty đã ngừng sản xuất. Vào ngày 17/11/2021, tại nghị quyết Đại hội đồng cổ đông bất thường, các cổ đông đã đồng ý 100% chuyển nhượng cổ đông cho nhà đầu tư mới với giá chuyển nhượng là 25 tỷ đồng.
Công ty CP Gạch ngói 22/12 được thành lập năm 1957 với tên gọi là Công trường 55 trực thuộc Bộ Tư lệnh Quân khu IV. Năm 1961, đơn vị được bàn giao về cho Ủy ban hành chính tỉnh Nghệ An quản lý với tên gọi là Xí nghiệp Gạch ngói 22/12 hoạt động theo mô hình doanh nghiệp nhà nước.
Đầu năm 2003, UBND tỉnh Nghệ An quyết định chuyển đổi Xí nghiệp Gạch ngói 22/12 thành công ty cổ phần với tên gọi là Công ty CP sản xuất Vật liệu xây dựng và Xây lắp 22/12. Năm 2016, Đại hội đồng cổ đông lần thứ 4 đã quyết định đổi tên Công ty CP sản xuất Vật liệu xây dựng và Xây lắp 22/12 thành Công ty CP Gạch ngói 22/12./.
