Việc hoàn thiện quy trình công nghệ, sản xuất theo chuỗi giá trị trà dược liệu đã giúp Công ty CP Dược liệu Pù Mát (Nghệ An) nâng cao giá trị sản phẩm, tạo công ăn việc làm cho người lao động.
 
“Bà đỡ” cho cây dược liệu trên vùng đất khó
 
Th.s Phan Xuân Diện (hiện nay là Giám đốc Công ty Dược liệu Pù Mát) sinh ra tại quê lúa huyện Yên Thành (Nghệ An) nên có niềm yêu thích với nông nghiệp. Sau khi học xong, do cơ duyên nên anh đến huyện miền núi Con Cuông (Nghệ An) lập nghiệp.
 

 
Năm 2016, anh Phan Xuân Diện đã từ bỏ công việc nhà nước để phát triển cây dược liệu trên vùng đất khó.
 
Xuất phát từ một buổi hội thảo năm 2015 về phát triển cây dược liệu, anh đã mạnh dạn đưa cây dược liệu về tiến hành trồng thử trên đất, và thực sự nó đã đem lại kết quả bất ngờ. Thời điểm này, anh đang là Phó phòng NN&PTNN huyện Con Cuông.
 
Nhận thấy mảnh đất của huyện miền núi xứ Nghệ vô cùng thích hợp để phát triển cây dược liệu nhưng đang bị bỏ hoang. Năm 2016, anh Diện từ bỏ công việc nhà nước mà nhiều người ao ước, dùng mô hình khép kín và áp dụng công nghệ cao biến những khu đất hoang thành vùng cây dược liệu có giá trị, chất lượng.
 
Anh Diện cho hay: “Huyện miền núi Con Cuông có hệ sinh thái vô cùng đa dạng. Đặc biệt, vùng đất này được thiên nhiên ban tặng nhiều ưu đãi về khí hậu và thổ nhưỡng trong vùng đệm vườn quốc gia Pù Mát. Địa hình đồi núi rộng, có tiềm năng phát triển nhưng đáng tiếc là chưa phát huy hiệu quả”.
 
Khi bắt đầu triển khai dự án chè dược liệu, anh Diện cho biết: “Anh sẽ không bao giờ quên được sự khó khăn khi trồng cây cà gai leo. Thời điểm đó, cây cỏ mọc um tùm, công nhân làm không xuể vì cỏ mọc quá nhanh và sau gần 1 năm trồng cà gai leo anh đã phải phá bỏ 2 ha mất gần 500 triệu đồng". Ngoài ra, anh cũng phải phả bỏ hơn 1 ha cây đinh lăng. Anh bắt đầu kiệt sức nhưng vẫn quyết không nản chí và anh cùng với các cộng sự của mình bắt đầu tìm ra nguyên nhân thất bại và khắc phục làm lại từ đầu.
 
Anh Diện đã quyết định “chơi lớn” khi mạnh dạn đầu tư hơn 4 tỷ đồng vào cây dược liệu quý. Đồng thời, để có nguồn nhân lực phục vụ dự án, anh đã thuyết phục được một số bạn trẻ tốt nghiệp đại học loại giỏi về đầu quân.
 
Lúc này, anh đã mạnh đầu tư áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt của Isarel và sử dụng màng nilon phủ cắt mặt luống để hạn chế cỏ dại, đồng thời thực hiện phơi khô nguyên liệu bằng năng lượng mặt trời để giữ nguyên được các hàm lượng quý trong thảo dược.
 
Bên cạnh đó, sản phẩm của dự án khoa học công nghệ được nghiên cứu và phát triển còn được thực hiện trên dây chuyền hiện đại bằng máy tự động, với quy trình khép kín từ nhân giống, thu hoạch, chế biến và đóng gói cung ứng ra thị trường.
 
“Đối với vùng trồng dược liệu tại đây, chúng tôi không hề sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Do đó, các công đoạn đều làm thủ công từ việc làm cỏ, phòng trừ sâu bệnh. Việc phủ màng nilon giúp hạn chế được cỏ dại. Khi sử dụng màng phủ, giúp giảm 2/3 số lần làm cỏ và giảm đến 70% chi phí làm cỏ. Với hệ thống tưới nhỏ giọt, khoảng 2 ngày tưới một lần, vừa giúp tiết kiệm tưới, vừa giữ được độ ẩm tốt hơn cho cây”, anh Diện chia sẻ.
 
Sau hơn 3 năm, Công ty CP Dược liệu Pù Mát đã có hơn 7 ha đất trong vùng đệm vườn quốc gia Pù Mát trồng các loại cây dược liệu: Cà gai leo, giảo cổ lam, dây thìa canh, đinh lăng. Quá trình trồng và chăm sóc, được áp dụng quy trình theo tiêu chuẩn GACP (Thực hành tốt trồng trọt và thu hái cây thuốc).
 
Các dòng sản phẩm túi trà của công ty đã được Bộ Y tế, Bộ Công Thương xác nhận. Sản phẩm có đầy đủ thông tin mã vạch truy xuất nguồn gốc, đảm bảo chất lượng và được người tiêu dùng ở khắp nơi ưa chuộng.
 
Hoàn thiện quy trình công nghệ, xây dựng chuỗi giá trị trà dược liệu
 
Những năm qua, Công ty CP Dược liệu Pù Mát đã đưa ra thị trường các sản phẩm dược liệu túi lọc: Cà gai leo, đinh lăng và dây thìa canh, giảo cổ lam. Tuy nhiên với các thiết bị máy móc và xử lý dược liệu sau thu hoạch hiện nay thì doanh nghiệp khó cạnh tranh với thị trường.
 
Để khắc phục các hạn chế trên, việc đổi mới công nghệ, cải tiến máy móc để tăng năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa nhằm tăng sức cạnh tranh trên thị trường cũng như thúc đẩy sự phát triển mang tính bền vững.
 

Quy trình công nghệ sản xuất theo chuỗi giá trị trà dược liệu vô cùng hiện đại.
 
Th.s Phan Xuân Diện – Giám đốc Công ty CP Dược liệu Pù Mát chia sẻ: “Công ty đã nghiên cứu, hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất theo chuỗi giá trị trà dược liệu. Từ kết quả này, chúng tôi đã đầu tư công nghệ sấy bơm nhiệt tách ẩm để sấy sản phẩm, giúp thời gian sấy dược liệu nhanh từ 10 – 15 giờ so với phơi nắng (48h), chất lượng và màu xanh của dược liệu được giữ nguyên (theo kết quả phân tích dược tính của Viện dược liệu), giảm 30 – 40% chi phí lao động và không phụ thuộc vào thời tiết”.
 
Ngoài ra, còn sửa chữa, nâng cấp nhà xưởng, bố trí các máy móc thiết bị để phân tích, kiểm tra hàng hóa trước khi xuất xưởng. Tiến hành mua máy móc thiết bị, máy sấy dược liệu công nghệ  bơm nhiệt; máy đóng túi lọc YD11, máy sao dược liệu dạng thùng quay…
 
Có thể nói rằng, với sự đổi mới, hoàn thiện quy trình công nghệ, công ty CP Dược liệu Pù Mát đã nâng công suất sản xuất lên 144.000 hộp/năm (tăng 64.000 hộp), chi phí sản xuất giảm 5.165 đồng/ hộp, lợi nhuận tăng 4.132 đồng/hộp. Số tiền làm lợi trong năm gần 600 triệu đồng, tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động địa phương.
 
Không chỉ mang lại giá trị kinh tế, việc triển khai công trình đã góp phần khai thác được nguồn tài nguyên thiên nhiên quý của địa phương, tạo ra sản phẩm có giá trị, nâng cao sức khỏe cộng đồng, góp phần tạo công ăn việc làm, xóa đói giảm nghèo cho bà con con nông dân./.